[header]Eens in de zoveel tijd laait de discussie weer op: bepaalde films en games zouden vanwege hun verderfelijke invloed verboden of op z’n minst gecensureerd moeten worden.[/header]Eens in de zoveel tijd laait de discussie weer op: bepaalde films en games zouden vanwege hun verderfelijke invloed verboden of op z’n minst gecensureerd moeten worden. En eigenlijk kunnen we er ook niet omheen: iedereen wordt in meer of mindere mate beïnvloed door wat ie ziet op tv. Ouders met jonge kinderen kunnen dat waarschijnlijk wel beamen, vooral als ze al eens bij de directrice van de kleuterschool zijn ontboden omdat hun nageslacht een klasgenootje te lijf is gegaan met een goed geïmiteerde karateslag uit Dragon Ball Z. Maar dan hebben we het over kleuters. Die doen altijd iedereen na, dus dat telt niet. Na die paar moeilijke kinderjaren kunnen we het onderscheid tussen realiteit en fictie toch wel maken?

Volgens sommigen kunnen we dat dus niet. Na ieder bloederig incident probeert men keer op keer de oorzaak terug te voeren naar dito films en games. Misschien een voor de hand liggende reactie, zeker voor mensen die direct of indirect door dergelijke incidenten geraakt worden. Maar ik betwijfel of deze reactie terecht is. Volgens mij zijn dergelijke incidenten niet te herleiden tot één enkele oorzaak en is de conclusie dat er een directe relatie bestaat tussen agressie en films/games veel te zwart-wit. Toch kan ik begrijpen dat ouders hun kinderen – van welke leeftijd dan ook – willen beschermen tegen zaken die in hun ogen gevaarlijk zijn. Leeftijdsindicaties voor kinderen bij films en games zijn dan ook een goede zaak en zullen zeker helpen om Dragon Ball Z-incidenten te voorkomen. Maar proberen de gewenste bescherming af te dwingen via censuur of een algeheel verbod gaat me toch wat te ver. Censuur klinkt altijd akelig. Het houdt een beperking in van rechten, een beperking van de vrijheid van een kunstenaar om zich te uiten zoals hij dat wil. Het is begrijpelijk dat niemand in zijn rechten beperkt wil worden en waarschijnlijk zal iedereen zeggen tegen censuur te zijn. Maar als je tégen censuur bent, betekent dat dan automatisch dat je vóór een totale vrijheid van meningsuiting bent? Dat werkelijk alles gezegd en getoond mag worden en dat er geen grenzen bestaan bij het maken van een film of het ontwikkelen van een game?

Waarschijnlijk zullen maar weinigen echt zo radicaal zijn in hun mening. Het overgrote deel van de mensen zal toegeven dat er grenzen gesteld mogen, of zelfs moeten worden. Maar wáár die grens moet liggen is een stuk moeilijker aan te geven. Als er door een bepaalde groep geopperd wordt dat Harry Potter verboden moet worden omdat hij echte toverspreuken gebruikt en dus gevaarlijk is – onwetenden zijn bij dezen dus gewaarschuwd – zullen de meeste mensen hartelijk kunnen lachen om dit ietwat wereldvreemde idee. De grens ligt voor deze mensen duidelijk heel ergens anders dan voor ‘ons’. Het is logisch dat er bij het leggen van die grens rekening gehouden wordt met geldende wetten. Ga er bovendien maar van uit dat niemand het toelaatbaar vindt dat er voor het maken van een film iemand lichamelijk dan wel geestelijk letsel wordt toegebracht. Maar denkt iedereen er ook zo over als we het niet over mensen, maar over dieren hebben? Waar de grens van het toelaatbare ligt, zal voor iedereen anders zijn en zal onder meer afhangen van zijn of haar culturele en religieuze achtergrond.

Censuur gaat voor het gevoel vaak veel te ver, maar het is – zoals zo veel in een samenleving – een compromis. En met een compromis kun je wel leven, maar je bent er zelden helemaal tevreden mee.