Het beeld van de functie hoofdredacteur van een machtig modetijdschrift lijkt voorgoed bepaald, of misschien wel verpest door Anna Wintour. De ijskoude heerseres van Vogue, die je naar verluidt met een enkele blik kan maken of breken, vormde de basis voor Meryl Streeps vertolking in The Devil Wears Prada. Wie echter denkt dat Wintour de eerste was heeft het mis. Diana Vreeland ging haar voor. Al was Vreeland geen hoofdredacteur en wellicht wat minder gevreesd, haar invloed en reputatie waren minstens zo groot. De columniste en moderedactrice van Harper's Bazaar en Vogue, die in augustus 1989 het tijdelijke voor het eeuwige verruilde, heeft een grote stempel op de mode van bijna vijf decennia gedrukt.
Ook Vreeland vormde een inspiratie voor de filmwereld, want zowel Hollywood als de Europese cinema blies maar wat graag de proporties van haar mythe op. Je mag zelfs zover gaan dat er zonder Diana Vreeland nooit een Anna Wintour zou zijn geweest. Vreeland was een tot de verbeelding sprekend societyfiguur, die door haar scherpe mening en feilloze inzicht in de mode en trends uitgroeide tot een waar icoon. Reden genoeg dus voor een portret, of noem het in het geval van de documentaire Diana Vreeland: The Eye Has to Travel maar gerust een ongebreidelde lofzang.
Ze werd geboren als Diana Dalziel en had een Britse vader en een Amerikaanse moeder. Vreeland bracht haar vroegste jeugd door in Parijs. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog verhuisden de Dalziels naar New York, waar ze zich al snel in de hoogste sociale kringen begaven. Diana had het geprobeerd te maken als danseres en was inmiddels al heel wat jaren getrouwd met de rijke bankier Thomas Reed Vreeland, toen ze werd gevraagd om een column in het modemagazine Harper's Bazaar te schrijven. Haar rubriek met de titel Why Dont You?, waarin Vreeland haar lezeressen allerlei gewaagde mode- en stijlsuggesties deed, groeide uit tot een immens succes. Van columniste groeide Vreeland vervolgens uit tot een allesbepalende stem in de wereld van het glossy modetijdschrift.
Diana Vreeland: The Eye Has To Travel werd samengesteld door Lisa Immordino Vreeland, de vrouw van Diana Vreelands kleinzoon die haar aangetrouwde familielid nooit heeft gekend. Immordino Vreeland is zelf uit de zakelijke kant van modewereld afkomstig en had geen enkele ervaring als filmmaakster. Met een onderwerp als de praatgrage Diana Vreeland lijkt dit geenszins een probleem. Er wordt uitvoerig geput uit de interviews die Vreeland tegen het einde van haar leven en veelal in haar decadent ingerichte woonkamer gaf. De smakelijke citaten die haar raspende stem uitsprak en waarin het woord 'marvelous' dikwijls voorbijkwam, hadden met gemak uren kunnen vullen.
Niet zelden dikt Vreeland met haar terugblikken haar leven nog even flink aan. Of het nu helemaal bezijden de waarheid is of niet, het maakt de persoon Diana Vreeland, die naar eigen zeggen alles en iedereen die er een beetje toe deed wel gekend heeft, alleen nog maar kleurrijker. Deze documentaire is aanvankelijk chronologisch opgezet, waarbij Vreeland uitvoerig stilstaat bij haar jeugd en eerste schreden in het vak. Naast de archiefbeelden wordt er gebruik gemaakt van nagespeelde conversaties en worden de zoons, collegas en bewonderaars van Vreeland geïnterviewd. Ook is er aandacht voor de onconventionele schoonheden die Vreeland uitzocht voor haar reportages en covers. Dit alles wordt gelardeerd met vele magazinecovers, fotoreportages en uniek filmmateriaal. Immordino Vreeland kiest voor de tijdsperiode waarin er nog geen beelden van Diana Vreeland beschikbaar waren voor archiefmateriaal en beelden uit Hollywoodfilms, waardoor het tijdsbeeld tot leven komt.
Het leven van de legende is veel te omvangrijk om te kunnen vangen in amper anderhalf uur. The Eye Has To Travel bevat dan ook een stortvloed aan informatie, maar Immordino Vreeland is erin geslaagd om de kijker niet te overvoeren, maar alles wat er over haar schoongrootmoeder te vertellen valt in hapklare brokken te serveren. Heel veel ruimte voor een genuanceerd beeld is er niet en de objectiviteit is vaak ver te zoeken. Wat wel duidelijk wordt is dat Diana Vreeland niet stuk te krijgen was. Toen ze er bij Vogue uit werd gegooid leek haar leven even geen zin meer te hebben. Ze raapte zichzelf bij elkaar en zette de mode op de kaart door een miljoenenpubliek aan te trekken bij het New Yorkse Metropolitan-museum. Zelfs als je totaal geen affiniteit met kleding hebt en al tevreden bent met een paar afgetrapte schoenen en een versleten spijkerbroek, moet je toegeven dat zon instelling en doorzettingsvermogen immense bewondering afdwingt.
