'Alles Goed': confronterende documentaire over de opvang van Oekraïense vluchtelingen
Recensie

'Alles Goed': confronterende documentaire over de opvang van Oekraïense vluchtelingen (2024)

Iets te lange documentaire geeft gezicht aan de abstractheid van het migratiedebat.

in Recensies
Leestijd: 2 min 19 sec
Regie: Peter Lataster, Petra Lataster | Cast: Natliia Chumachenko, Svitlana Lishchynska, Zoia Rochniak, e.a. | Speelduur: 116 minuten | Jaar: 2024

Tijdens de vorige verkiezingen stond het thema 'migratie' bij vrijwel alle politieke partijen centraal. De PVV kwam als de grote winnaar uit de bus, mede door hun uitgesproken anti-immigratiestandpunten. Hoewel die vooral gericht zijn tegen niet-westerse migranten, maakt Geert Wilders geen geheim van zijn weerstand tegen vluchtelingen uit Oekraïne, dat al bijna drie jaar in oorlog is met Rusland. In de felle debatten verliest de term 'vluchteling' steeds meer zijn menselijke betekenis, maar Alles Goed geeft er weer een gezicht aan.

In Weesp zit een groot opvangcentrum voor Oekraïense vluchtelingen. De documentaire opent met de aankomst van een aantal mensen in hun nieuwe onderkomen. Hun reacties zijn gelaagd; de nieuwe 'bewoners' zijn immens dankbaar voor het veilige en comfortabele onderdak. Voor buitenstaanders roepen de kamers echter de sfeer van een ziekenhuis op. De vreugdevolle en emotionele reacties op zo'n ogenschijnlijk simpel verblijf zijn confronterend.

Natuurlijk is niet alles goed. Hoewel er tranen van vreugde vloeien, is er ook een niet te bevatten verdriet. Nadat de film uitgebreid kennismaakt met de hoofdpersonages, krijgen we meer inzicht in de achtergronden van deze vluchtelingen. Ze hebben allemaal hun thuis, familie, vrienden en levens achtergelaten. Hoewel alles goed lijkt, ligt er een diepe, gitzwarte pijn onder de oppervlakte.

Terwijl Zoia, een van de vluchtelingen in de documentaire, gezellig in de gemeenschappelijke keuken aan het kokerellen is, barst ze in huilen uit. Haar zoon, die in het leger zat, is omgekomen aan het front. Haar dagelijkse routine, die simpel en onschuldig lijkt, is niets anders dan een façade, een afleiding van de pijn die ze voor de rest van haar leven met zich meedraagt.

De emoties in Alles Goed zijn rauw, puur en confronterend. De meeste Nederlanders kunnen zich gelukkig prijzen dat ze nooit een oorlog hebben meegemaakt. De enorme emotionele tol die dat met zich meebrengt, is namelijk niet te begrijpen zonder persoonlijke ervaring. Daarom zijn documentaires zoals deze essentieel; ze laten zien dat oorlog alleen verliezers kent.

Wanneer je zo'n intense film maakt, is het ongetwijfeld lastig beslissen wat je wel en niet in de eindversie opneemt. Er zijn gegarandeerd fantastische scènes gesneuveld omdat ze geen natuurlijke plek in het narratief hadden. 'Kill your darlings' heet dat. Het is duidelijk te merken dat de regisseurs daar moeite mee hadden. Hoewel twee uur een gangbare lengte is voor een speelfilm, blijft Alles Goed iets te lang in het opvangcentrum hangen. En daar wil niemand lang blijven.

Voor briljante filmtechnieken en revolutionaire ideeën moet je bij andere films zijn, maar slechts weinig films slagen erin om écht confronterend te zijn. In Alles Goed is de stijl complementair aan de inhoud. Daardoor ontstaat iets sterkers dan fictie: geloofwaardig realisme.