Robert Zemeckis, eens de Hollywoodlegende van kaskrakers zoals Forrest Gump en Back to the Future, is de afgelopen twee decennia ver afgegleden. Zijn laatste succes dateert uit 2004 (The Polar Express). Sindsdien zijn al zijn films in de vergetelheid geraakt. Wie herinnert zich nog Welcome to Marwen, The Witches of Flight? Zijn meest recente Disney-remake van Pinocchio was zelfs een dieptepunt in zijn carrière. Met Here laat Zemeckis zien nog steeds over talent te beschikken.
De graphic novel van Richard McGuire, waarop Here is gebaseerd, lijkt lastig te verfilmen. Het boek is vrij experimenteel en vertelt de geschiedenis van een bepaalde plek zonder traditionele verhaallijn. Het waarnemingspunt blijft hetzelfde, de lezer is slechts een observeerder van gebeurtenissen. Zo'n non-narratief concept is niet makkelijk naar film te vertalen, maar in de juiste handen kan dat iets heel bijzonders opleveren.
Film en strip zijn twee verschillende media. Scenarist Eric Roth, die een indrukwekkende filmografie heeft (Dune, Killers of the Flower Moon, A Star Is Born, Forrest Gump en The Curious Case of Benjamin Button), maakte slimme aanpassingen aan het script. Hierdoor heeft de film een aantal boeiende plotlijnen, maar geen concreet verhaal.
Here is een film die meer draait om thematiek en het grotere plaatje dan om individuele verhalen. De graphic novel richt zich vooral op de bredere existentiële vraag rondom de vergeten geschiedenis en emoties van een plek. In de strip is op één pagina te zien wat er in verschillende tijdsperioden gebeurde, of dat nou het jaar 10.000 voor Christus is of 1970. De film heeft een duidelijkere focus en fungeert als een stille reflectie op de Amerikaanse geschiedenis.
De film toont momenten uit verschillende tijden, soms zelfs binnen hetzelfde frame. Terwijl een belangrijke gebeurtenis zich voltrekt in de woonkamer, is op andere delen van het scherm te zien wat zich daar jaren eerder en later afspeelde. Daardoor zie je niet alleen hoe de maatschappij verandert, maar krijg je ook een intrigerend inkijkje in de levens van alledaagse mensen.
Het 'belangrijkste' verhaal is natuurlijk dat van Margaret, Richard en hun familie. Je ziet hoe Richard en Margaret van verliefde, hoopvolle middelbare scholieren veranderen in verantwoordelijke ouders en gefrustreerde volwassenen. De emotionele kern van de film ligt dan ook sterk bij hen. Via afwisselende scènes vóór en ná de tortelduifjesperiode geeft de film de grote, rappe veranderingen in de recente Amerikaanse geschiedenis weer.
Net zoals in Forrest Gump is in Here de mooie, romantische 'goede oude tijd' te zien. Maar waar de Oscarwinnende film terughoudend was in een confrontatie met de harde realiteit (deels door Gumps simpele wereldbeeld) durft Here de kijker aan te spreken op huidige kwesties rondom racisme, seksisme en sterk traditionele normen en waarden.
Een belangrijk verschil met het boek is dat de film de prehistorische beelden beperkt houdt en de futuristische elementen inruilt voor de coronaperiode in combinatie met recente spanningen omtrent politiegeweld. Het is een klein maar impactvol onderdeel dat veel toevoegt aan de algehele ervaring.
Een veelgenoemde kritiek betreft de CGI-verjonging van Tom Hanks en Robin Wright. Hoewel de effecten er technisch heel indrukwekkend uitzien, blijven ze hangen in de 'uncanny valley'. Tom Hanks ziet er net zo uit als in zijn jonge jaren, maar we weten dat hij nu een oudere man is. Het klópt gewoon niet, en daarom voelt het ongemakkelijk. De inzet van AI zal het heersende sentiment over de controversiële keuze ook niet ten goede komen.
Los van de kwaliteit van de digitale tovenarij leveren alle acteurs briljante prestaties. Tom Hanks en Robin Wright hebben nog steeds de excellente chemie van dertig jaar geleden, maar vooral Paul Bettany zet een van de beste rollen van zijn carrière neer. Hij gaat helemaal op in zijn rol van strenge, traditionele maar diep gevoelige heer des huizes.
De montage en vormgeving van Here zijn ook creatief. Historische gebeurtenissen maken duidelijk in welke periode een scène zich afspeelt, en de verschillen in het ontwerp van de kamer of locatie maken het makkelijk om de verhalen te volgen.
Zoals verwacht is het einde van Here nogal zoetsappig en sentimenteel. Sommigen zullen er met rollende ogen naar kijken, maar het is moeilijk om niet emotioneel te worden. Vooral wanneer de camera voor het eerst beweegt, zullen tranen vloeien. Toegegeven, de prachtige pianomuziek van componist Alan Silvestri doet driekwart van het werk, maar dat maakt de scène niet minder effectief.
Het is altijd een genot om Zemeckis op volle kracht te zien, vooral met zo'n creatief concept. De sentimentele kern past geweldig bij het kerstseizoen, en biedt broodnodige warmte in een koud seizoen in barre tijden. Op een kille winteravond nadenken over wat er allemaal heeft plaatsgevonden in je woonkamer, en welke liefde, verdriet en vreugde zich daar hebben afgespeeld, is fascinerend.
Qua thematiek is Here een soort Forrest Gump Reloaded. Maar qua uitvoering kunnen de films niet meer verschillen. Waar Gump gaat over een man die de loop van de geschiedenis direct beïnvloedt, is deze film meer beschouwend van aard. Door de marketing zijn de twee films onherroepelijk met elkaar verbonden, en ze vormen ook zeker een intrigerende 'double feature', maar de vergelijking doet vooral Here geen recht.
