De decembermaand heeft Hallmark te danken voor een jaarlijkse tsunami aan belabberde kerstfilms, volgepropt met flinterdunne personages en oersaaie romances. Maar wat nu als het gelukkige samenzijn volstrekt ontspoort? Dit is geen kerstfilm tovert het wonderlijke winterlandschap om tot de gepolariseerde grachten van Amsterdam en zet tijdens het kerstdiner de verschillende kanten van de tafel tegen elkaar op. Misschien zijn we niet meer zo goed in staat om ons over onze meningsverschillen heen te zetten, maar met deze komische mozaïekfilm kunnen we er nog wel om lachen.
De mierzoete voice-over van Paul de Leeuw, herboren als de Kerstman, stelt al tijdens de eerste momenten dat het geen kerstfilm is waar we naar zitten te kijken. Wel mogen we direct genieten van de meest foute kerstborrel ooit op film gevat. En met de hoofdpersonages is het weinig beter gesteld. Van de familie Zwaan is moeder Brechtje geschorst van de theaterschool nadat ze één van haar studenten racistisch heeft behandeld. Tijdens de navolgende mediastorm ziet pa Martijn zijn kansen schoon om zich over te geven aan een affaire met zijn assistente. En daar begint het feest pas.
In aanloop naar Kerstavond krijgt dochter Jos, tevens docente gendercompensatie op de lagere school, bonje met een voetbalvader en heeft ze haar twijfels over de seksuele interesses van haar vriendin. Schoonzoon Justus is zijn 'sex appeal' verloren en is naarstig op zoek naar zijn mannelijkheid. En zoon Beer is een rapper. De ironie over dit zogenaamd alledaagse Amsterdamse gezinnetje ligt er dik bovenop. Regisseur Michael Middelkoop heeft het ver getrapt sinds de legendarische NPO-serie Vakkenvullers en heeft gelukkig Oscar Aerts meegenomen voor voldoende kolder in de polder.
Onder Middelkoops regie waagt de film zich steeds weer op het randje van plaatsvervangende schaamte, inclusief ongemakkelijke seksscènes en tenenkrommende blunders. De ongelukkige gezinsleden ergeren zich enorm aan "grachtengordelonzin" en "midlife bullshit", en maken zich in de volgende scène weer volop schuldig aan deze burgerlijke kwalen. De oudere generatie lijkt verdwaald te zijn in de multiculturele samenleving, terwijl de jongeren achteloos over elkaars grenzen heen walsen. Wat er nu nog als normaal geldt? Geen flauw idee.
De climax van de film is uiteraard het kerstdiner. Alle frustraties en stommiteiten van de voorgaande gebeurtenissen ontploffen en maken alle aanwezigen even tot het afschuwelijke typetje, waar de kijker om mag gniffelen. De snijdende satire is Nederlandse humor ten top, en verbazingwekkend sterk uitgevoerd bovendien. De film voert de gesprekken, die wij juist niet willen voeren, en laat ons wederom zien wat voor sullig volkje we eigenlijk zijn.
Dit is geen kerstfilm slaagt met verve als een doorgewinterde Nederlandse komedie in de feestdagentraditie van Alles is Liefde. Maar waar is de kerst? De film blijft trouw aan de esthetiek van foute kersttruien, HEMA-lichtsnoeren en het rood-gouden kerstballenpakket van de Action, maar van de vredelievende boodschap wordt gehakt gemaakt. Bijna spijtig is het als de makers voor het zoetsappige einde moeten teruggrijpen naar de conventies van de kerstfilm. Maar net als dat Die Hard een vermomde, bloederige kerstfilm is, is ook Dit is geen kerstfilm dwars door alle satire en gêne heen een verbindend verhaal.
Dit is geen kerstfilm is te zien bij Prime Video.
