'I'm Still Here': invoelende waarschuwing
Recensie

'I'm Still Here': invoelende waarschuwing (2024)

Standvastige moeder houdt haar gezin draaiende nadat de Braziliaanse militaire dictatuur haar man laat verdwijnen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 14 sec
Regie: Walter Salles | Scenario: Murilo Hauser, Heitor Lorega | Cast: Fernanda Torres (Eunice Pavia), Selton Mello (Rubens Pavia), e.a. | Speelduur: 137 minuten | Jaar: 2024

De militaire dictatuur in Brazilië liet honderden mensen spoorloos verdwijnen en martelde tienduizenden, onder wie ingenieur en voormalig congreslid Rubens Paiva. Zoals de epiloog van I'm Still Here benadrukt, werd hij een symbool van die repressie. Regisseur Walter Salles volgt hoe moeder Eunice haar gezin draaiende houdt na zijn verdwijning, terwijl ze blijft vechten voor een officiële erkenning van Rubens' lot. De dictatuur, in de film gerepresenteerd door zwijgende, stoïcijns kijkende mannen, weigerde toe te geven hem te hebben vermoord. Erkenning volgde pas in 1996.

Wanneer de agenten binnenvallen, verstoren ze het idyllische gezinsleven van de Paiva's aan de stranden van Rio de Janeiro. Salles smijt een uitbundige jaren zeventig in het gezicht. Het regime lijkt even afwezig wanneer Eunice in zee zwemt, haar zoontje Marcelo een hondje adopteert of dochter Veroca met haar vrienden blowt in de auto. De camera zwiert mee, ook vanuit Veroca's handcamera. Deze socialmediawaardige opnames zijn er afgetekend in gemonteerd met een overduidelijk digitaal filter. Salles versterkt de zorgeloze sfeer met treffende muziek, variërend van samba tot Serge Gainsbourg.

Zodra auto's moeten stoppen voor controles of stoeten militaire voertuigen voorbijtrekken, treedt de werkelijkheid binnen. De vrolijke vader Rubens, innemend gespeeld door Selton Mello, lijkt in tegenstelling tot een naar Engeland vluchtende vriend niet te beseffen hoezeer hij gevaar loopt. Zijn onbezorgdheid en Eunice' aanvankelijke geloof in een juridische oplossing, voelen extra relevant in het licht van het oprukkende fascisme in onder andere de Verenigde Staten. Het gebeurt allemaal opnieuw, en zo functioneert de film als een waarschuwing.

Het op Marcelo Paiva's autobiografische boek gebaseerde scenario richt zich meer op de invloed van Rubens' verdwijning op het gezin dan op Eunice' strijd om erkenning. Fernanda Torres vormt de spil voor de uitdieping van de gevolgen. De Paiva's voelen authentiek aan, mede dankzij de handcamera die midden in de actie hangt en de chemie tussen de kinderen vangt. Een enkel opvallend detail, zoals Veroca die een poster van Jean-Luc Godards redelijk obscure La Chinoise heeft hangen, doet daar niets aan af.

Torres zet Eunice met veel empathie neer. Ze straalt zowel medeleven als toewijding uit, bijvoorbeeld als ze een kind troost of probeert het financieel rond te breien. Salles gaat vakkundig te werk, maar de feiten van het waargebeurde verhaal vormen een vast stramien waar de film niet van afwijkt. De tijdsprong naar 1996 vormt de voorspelbare dramatische conclusie. De epiloog voelt als een nabrander om de culturele invloed van Rubens Paiva's verdwijning te benadrukken. I'm Still Here ontvouwt zich als een feitenrelaas, maar wel een die weet mee te slepen.