De Ark van Noach dobbert waarschijnlijk ergens rond en Jona zit veilig in de buik van de walvis in de parallelle versie van onze aarde die Flow presenteert. Het is een wereld van kattenbeelden, boomkruinen en bergtoppen die net boven het water uitsteken. Capibara's en ringstaartmaki's wonen hier op hetzelfde continent, de Leviathan leeft en sneeuwwitte secretarisvogels torenen hoog boven iedereen uit. Een kleine, zwarte kat chartert een zeilbootje, verzamelt een groepje lotgenoten om zich heen en maakt een reeks avonturen mee die de kijker aan het denken zet over wat het betekent om een mens te zijn.
Mensen en hun spraak zijn trouwens volledig afwezig in Flow, al zijn de tekenen van 'beschaving' wel zichtbaar. De kattenbeelden, ondergelopen steden, glazen bollen en andere artefacten duiden erop dat de dochters van Eva het land ooit bewoonden. Niet dat ze gemist worden. Na een korte proloog wordt al snel duidelijk dat de dieren de menselijke rollen even goed kunnen vervullen. Dit zijn antropomorfe wezens: ze zien eruit als honden en katten, maar hun interacties, gevoelens en mimiek zijn die van Kain, Abel, Midas en Machiavelli. Echo's van films zoals Watership Down, Animal Farm en The Lion King weerklinken.
Het narratief van Flow is wel een stuk eenvoudiger en overdrachtelijker dan in die films. De reis van het katje zet aan het denken, maar is in eerste instantie een belevenis die je moet ondergaan: opgaan in de flow. Dit wordt makkelijk gemaakt door de prachtige computeranimatie die de film een combinatie van handschildering en realisme meegeeft. Vooral de watereffecten zijn verbluffend. Het enige wat de kijker soms uit de onderdompeling haalt is de animatie van de dieren zelf, die soms iets te veel oogt als 'paint by number'.
De Bijbelse en post-apocalyptische thema's zorgen voor een interessante vertelomgeving, waarin de gebeurtenissen diepe psychologische en sociale implicaties hebben. Soms liggen de parallellen en allegorieën er iets te dik bovenop - bijvoorbeeld bij een groep individuen die sieraden gaan verzamelen en in de ban zijn van een spiegel -, maar in veel gevallen wordt de essentie van menszijn en maatschappij treffend weergegeven.
Als een nieuwe clan dieren de zeilboot betreedt en de spiegel af wil pakken van diens 'eigenaar', kijkt het katje er een van hun soortgenoten op aan die eigenlijk aan de 'goede' kant van het conflict stond en al vanaf het begin van de reis aan boord is. Een vriend wordt plots een vijand, alleen vanwege zijn DNA. Dat is oneerlijk, toch? Bij het kijken van Flow betrappen we onszelf erop dat veel ethische standpunten vastgeroest zijn in het brein: ideeën over de verdeling van goederen, discriminatie, tolerantie en eigenaarschap.
Waarom categoriseren we alles op uiterlijk en is dat iets slechts? Hoezo heeft het dier dat de spiegel als eerste vond er recht op om deze als zijn bezit te claimen? Flow geeft geen directe antwoorden op deze vragen, maar laat de kijker erover mijmeren onderwijl genietend van de pracht van de ondergelopen wereld. Memorabele momenten van schoonheid, geluk en hoop worden ondersteund door een meeslepende soundtrack. Blijf vooral zitten tot na de aftiteling, want de film eindigt in majeur.
De Letse regisseur Gints Zilbalodis maakte eerder indruk met de op zijn zolderkamertje geproduceerde animatiefilm Away (eveneens een odyssee door een betoverende wereld) en staat sindsdien op de radar van filmliefhebbers wereldwijd. Flow werd in Cannes gedraaid en won op het prestigieuze Annecy International Animated Film Festival de publieksprijs. Voor het najaar staat een stevige Oscarcampagne gepland. Misschien kan Flow Zilbalodis de bekendheid geven bij het grote publiek zoals Miyazaki die kreeg na zijn gouden beeldje voor Spirited Away. De jonge meesteranimator en verhalenverteller verdient het.
