In een bos in Polen wonen een arme houthakker en zijn vrouw. Ze hebben geen kind om lief te hebben, een groot verdriet voor haar. Door het bos loopt een spoorlijn waar 's nachts goederentreinen overheen denderen. Midden in de gure winter gooit iemand een pakketje uit een wagon, gewikkeld in een sjaal met gouden stiksel. De vrouw vindt het en koestert het voor de rest van haar leven.
The Most Precious of Cargoes is een film met een eenvoudig verhaal, in- en uitgeleid door het Franse filmicoon Jean-Louis Trintignant. Zoals de verteller aangeeft, is dit geen waargebeurde geschiedenis, maar dat doet niets af aan de zeggingskracht. Hoewel sommigen de kampen, het lijden en de om hun ouders huilende kinderen ontkennen, herinnert een film zoals deze iedereen met een hart aan de diepe duisternis die in de mens kan huizen, maar ook aan de liefde die ons in staat stelt om door te gaan.
De houthakkersvrouw ziet het pakketje als een geschenk van de 'treingoden', maar haar echtgenoot wil er niets van weten. De baby (want dat is het natuurlijk) behoort volgens hem tot het verdoemde volk van de Hartelozen. De Joden worden door deze harde man en de andere Poolse houthakkers veracht. Het leven van de vondeling krijgt vorm door al deze factoren: de wanhoopsdaad van de vader in de trein die afstand doet van zijn baby, de liefde van een moeder die het kind aanneemt, antisemitisme, tegenslag en volharding. "Niemand wint iets in deze wereld zonder eerst verlies te lijden; zelfs al is het een geliefde."
Wat wint de vrouw? Ze krijgt het kind waar ze al haar hele leven op gewacht heeft, maar het schaarse eten, de striemende koude van de winter, de afwijzing van haar man en de haat van de wereld kosten haar veel, zo niet alles. Is het pakketje dat uit de trein werd gegooid waardevol genoeg om al die ontberingen te trotseren? Het antwoord is simpel en ligt in de titel van de film besloten.
Animatie heeft de kracht om de impact van een eenvoudig verhaal te vermenigvuldigen, soms zelfs meer dan een speelfilm. Zeker als de tekenstijl zo indringend is als die van The Most Precious of Cargoes. De dikke zwarte omlijningen doen denken aan een combinatie van houtgravures en Europese stripverhalen. De vaak stilstaande achtergronden doen het lijken alsof de personages zich in een schilderij bewegen. Tegen het eind van de film is er echter ook een dynamische sequentie die rechtstreeks uit een horrorfilm lijkt te komen en diepe sporen nalaat in het geheugen van de kijker.
The Most Precious of Cargoes vertelt niets nieuws, maar toch verlaat je de bioscoop met een hernieuwd gevoel van compassie en waardering voor het leven. Elk leven. Medemenselijkheid is het hardst nodig juist wanneer deze verloren dreigt te gaan. Het is een boodschap die sommigen van nature in hun hart dragen, maar die anderen nog moeten leren, zeker vandaag de dag. The Most Precious of Cargoes zet die laatste groep in elk geval op het juiste spoor.
