'Apple Cider Vinegar': documentaire over stenen opent de discussie over klimaatverandering
Recensie

'Apple Cider Vinegar': documentaire over stenen opent de discussie over klimaatverandering (2024)

Naar aanleiding van haar eigen niersteen verkent fictieve documentaireverteller de mysterieuze wereld van steen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 54 sec
Regie: Sofie Benoot | Scenario: Sofie Benoot | Cast: Siân Phillips e.a. | Speelduur: 80 minuten | Jaar: 2024

Een niersteen. Daar gaat de documentaire Apple Cider Vinegar over. Een niersteen die uit mineralen bestaat die alleen voorkomen in een gebied rondom Antarctica. Hoe komen deze zeldzame mineralen in iemands lichaam die nog nooit op de Zuidpool is geweest? Met deze vraag nodigt Benoot je uit om een reis te maken door de mysterieuze wereld van steen. Apple Cider Vinegar is een bijna meditatieve documentaire die uiteindelijk over veel meer dan één niersteen blijkt te gaan.

Apple Cider Vinegar is geen standaarddocumentaire, maar voelt aan als een mozaïek van beelden, die verschillende onderwerpen aan elkaar rijgen, zoals geologie, klimaatverandering en de relatie tussen mens en natuur. Het knappe is dat stenen en aarde op een mysterieuze, bijna magische manier worden afgebeeld. In combinatie met de zachte, zoemende filmmuziek heeft de documentaire iets esoterisch.

Nog unieker aan de film is dat hij grotendeels bestaat uit blikkerige webcambeelden van natuurgebieden. Verder zijn er interviews met mensen die werken met steen, zoals een rechercheur die moorden oplost met behulp van mineralen in de aarde. Deze beelden bestaan vooral uit close-ups, zoals de littekens op de handen van een Palestijnse steenhouwer of de groeven en lijnen in de stenen die hij doormidden hakt. Het gebruik van close-ups en de lange shots dwingen je aandachtig te kijken.

Geluid speelt ook een belangrijke rol in het creëren van een excentrieke en wonderlijke sfeer. Vaak zijn alleen de voice-over of de omgevingsgeluiden te horen, zoals het gezoem van een snelweg of het ruisen van een rivier. Dit heeft een hypnotiserend effect waardoor de film aanvoelt als een trance.

Interviews met excentrieke personages doorbreken deze zo af en toe. Zo is er Charlotte die beweert dat haar chronische pijn wordt veroorzaakt door de verschuivingen van breuklijnen in de aardkorst. En Rob, die elke dag naar het strand gaat om plastic stenen te vinden en daar kunstwerken van maakt.

De interviews vallen op door de bijzondere interactie tussen beeld en geluid. Het lijkt alsof de voice-over rechtstreeks met de geïnterviewden kan communiceren. In meerdere scènes stelt ze vragen, zoals wat ze van haar niersteen vinden, en mensen reageren direct. Ze waarschuwt ze zelfs dat hun water kookt. Dit maakt Apple Cider Vinegar niet alleen een hypnotiserende film, maar ook een speelse, die met zichtbaar plezier experimenteert met de conventies van het genre.

Deze speelsheid ondermijnt de serieuze boodschap niet. Langzamerhand verschuift het onderwerp van een reflectie op steen naar een reflectie op de invloed van de mens op de aarde en klimaatverandering. Een voorbeeld is de fictieve voice-over. Zij was vroeger een natuurdocumentairemaker en vertelt hoe ze steeds langer moest wachten op de dieren, totdat ze niet meer op kwamen dagen. Apple Cider Vinegar is daarmee oprecht en confronterend over de invloed van de mens op klimaatverandering. Wij hebben dit gedaan en wij zullen dit ook weer moeten oplossen is de boodschap.

Daarmee lijkt de boodschap van de documentaire met zijn langzame hypnotiserende close-ups en rustige stem toch vooral een urgente te zijn: om met volle en een soort kinderlijke bewondering naar de aarde te kijken, nu er nog iets te zien is. Kijk dan ook vooral naar de dingen die ons niet meer opvallen, zoals stenen, want die verdienen het ook om gered te worden. Daarmee is Apple Cider Vinegar een uniek pamflet over wat er op het spel staat en wat wij, als de veroorzakers, eraan moeten doen.