Voor wie reeds fan is van bitcoin, om wat voor reden dan ook, is Money Electric: The Bitcoin Mystery wellicht een interessante aanvulling daarop. Maar leken die willen begrijpen wat nou eigenlijk de aantrekkingskracht van deze cryptovaluta is, kunnen deze documentaire alleen met opperste concentratie volgen. En dat is zeer zeker niet de moeite waard. Saaie onderwerpen, halve verhalen en een hoop opvulmateriaal houden het nut van bitcoin een groot mysterie.
Het eerste mysterie is meteen de titel: Money Electric is een verouderde term, moet het niet Money Digital zijn? Bovendien gaat een flink deel van de documentaire niet over bitcoin in het algemeen, maar specifiek over de speurtocht naar de verdwenen oprichter van bitcoin, die onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto opereerde. Een titel als Who Is Satoshi Nakamoto? lijkt een veel logischere keuze, maar logica is ver te zoeken in deze rommelige documentaire.
Money Electric: The Bitcoin Mystery lijkt te beginnen met een geschiedenis over het ontstaan van bitcoin, maar deze is allerminst overzichtelijk. Documentairemaker Cullen Hoback interviewt mensen die van bitcoin willen profiteren en druk bezig zijn anderen van het nut ervan te overtuigen, op het gênante af. Diegenen die ze geïnteresseerd krijgen komen meestal kort in beeld maar hun verhaal krijgt geen vervolg. Ook de daadwerkelijke uitleg van het nut van bitcoin wordt maar half gegeven.
Bitcoin werd gestart ten tijde van een economische crisis in de V.S. en teerde volgens de documentaire vooral op Amerikaanse paranoia en wantrouwen tegenover banken en overheden. Het idee van bitcoin is dat het een betaalmiddel is dat volledig ontraceerbaar is, en dus de privacy van de gebruiker kan waarborgen. Maar zelfs Hoback geeft op een gegeven moment toe dat het toch vooral gaat om geld verdienen. En dat is nu net het enige duidelijke aan bitcoin: de waarde ervan wordt bepaald door in hoeverre anderen er waarde aan willen toekennen, zoals aandelen.
En vandaar dat profiteurs bitcoin nog steeds proberen te pushen. Geen van deze pushers is de beruchte Satoshi Nakamoto, zo beweren ze zelf. Het zijn allemaal mensen die al goed gevulde zakken hadden, en er niet rijk van geworden zijn. Er wordt genoemd dat veel mensen miljonair zijn geworden met bitcoin, maar geen van deze mensen komen aan het woord. En dus blijft het een mysterie waar deze superrijke mensen in vredesnaam hun geld uitgeven. In El Salvador misschien?
El Salvador investeerde in bitcoin om de economische crisis te stabiliseren. Hoe dat zou moeten werken krijgt geen gedegen onderbouwing, en hoe dat afliep werd in slechts opgemerkt dat El Salvador na jaren "uit het rood" was. Onduidelijk is of dat met bitcoin te maken heeft. En vrijwel alle andere geïnteresseerden krijgen helemaal geen vervolg, niks dat aanwijst dat bitcoin ze goed zou hebben gedaan. Te pas en te onpas wordt geroepen dat bitcoin de wereld gaat redden. De zoveelste vage uitspraak, ook weer volledig zonder onderbouwing. Het lijkt bij vlagen propaganda, maar geen goede.
Cullen Hoback heeft zo zijn eigen theorieën over wie Satoshi Nakamoto zou kunnen zijn, en met hem vele anderen. De ene na de andere verdachte komt voorbij, tot op het punt dat het saai en vervelend wordt. De documentaire heeft een chaotische vertelstructuur, en is ook nog eens doorspekt met een wervelwind aan grappig bedoelde beelden die verder helemaal niets met het onderwerp te maken hebben, en die het volgen van de informatie ook zeker niet makkelijker maken. Begrijpelijk dat Cullen het oninteressante onderwerp probeert op te leuken, maar het werkt niet.
Jaren na het oprichten van bitcoin, onder het mom van bescherming tegen meekijkende overheden, wordt bitcoin door diezelfde overheden gebruikt. Daarnaast is iedereen druk bezig zijn eigen cryptovaluta op te starten. En waarom niet? In een digitaal tijdperk lijkt het onvermijdelijk. Of al deze nieuwe cryptovaluta net zo beveiligd zijn als bitcoin en de privacy van de consument beschermen, is de grote oninteressante vraag. Het zal de gemiddelde Hollander een worst wezen wie meekijkt bij de aanschaf van een vibrator of voetschimmelcrème. Het voordeel van bitcoin komt niet overtuigend over in Money Electric: The Bitcoin Mystery. Het blijft een mysterie.
Money Electric: The Bitcoin Mystery is te zien bij HBO Max.