Drie weken geleden verscheen de miniserie Monsters: The Lyle and Erik Menendez Story op Netflix. Voor wie honger heeft naar meer true crime is er nu de documentaire over de twee voor moord veroordeelde broers. De eerder verschenen serie nam nogal wat creatieve vrijheden, iets waarover broers vanuit de bajes flink hun ongenoegen hebben geuit. Over de documentaire The Menendez Brothers kunnen ze in ieder geval niet klagen, want hierin komen ze zelf aan het woord om te vertellen wat er in hun ogen echt is gebeurd.
Dat verhaal begint met de gruwelijke gebeurtenissen in 1989. Eén van de broers belt de alarmcentrale en vertelt dat iemand zijn ouders, de zeer welgestelde José en Kitty Menendez, heeft vermoord. De blunderende politie van Beverly Hills ziet de broers Lyle en Erik in eerste instantie niet als verdachten, maar dat verandert snel wanneer ze allerlei exorbitante uitgaven doen van de vrijgekomen erfenis. De uiteindelijke onthulling dat twee rijkeluiszoontjes van achttien en eenentwintig jaar zélf op zo'n brute wijze hun eigen ouders hebben afgeslacht komt als een schok. De rechtszaak die volgt wordt een mediacircus.
Anders dan bij de gefictionaliseerde serie komen in de documentaire de betrokkenen van destijds zelf aan het woord. Regisseur Alejandro Hartmann kiest er verstandig genoeg voor om de sensatie van de moord achterwege te laten en te focussen op de nasleep en met name de rechtszaak, wat zorgt voor een gebalanceerd beeld. De broers zelf vertellen hun verhaal via krakerige telefoongesprekken vanuit de gevangenis, maar het zijn de familieleden, juryleden en met name aanklaagster Pamela Bozanich die de zaak de broodnodige context geven, die in de serie ontbrak.
Tijdens de eerste archiefbeelden van de rechtszaak volgt pas de wending die de zaak op zijn kop gooit: vader José Menendez blijkt een duivelse tiran te zijn geweest die zijn zoons jarenlang seksueel en fysiek heeft misbruikt. Steradvocaat Leslie Abramson laat Erik Menendez tot in detail vertellen wat hij jarenlang heeft moeten doorstaan en zelfs als je weet welke gruweldaad de broers op hun geweten hebben is het moeilijk om geen sympathie voor ze te krijgen. Volgens aanklaagster Bozanich is het slechts een knap staaltje acteerwerk, maar de documentaire geeft weinig ruimte voor twijfel over deze onthulling omdat hij bevestigt lijkt te worden door andere Menendez-familieleden.
Het onderliggende thema van de documentaire begint hier dan ook duidelijk te worden: in het huidige post #MeToo-tijdperk was de rechtszaak mogelijk anders verlopen en hadden de broers wellicht helemaal geen levenslang gekregen. Er blijkt namelijk op dit moment een opvallend fenomeen gaande: bekende en minder bekende influencers (waaronder Kim Kardashian) roepen op om de broers vrij te laten. Wanneer dit ter sprake komt beginnen de ogen van Pamela Bozanich bijna vuur te spuwen. Volgens haar is dit absurde verschijnsel de hele reden waarom deze docu überhaupt gemaakt is.
De documentairemakers weten de kijker echter wel op twee gedachten te laten hinken en dat is knap gedaan. Want laten we eerlijk zijn, zelfs als het misbruik door vader José echt gebeurde, dan zou dat geen excuus voor moord op beide ouders mogen zijn. Maar als er iets duidelijk wordt, dan is het wel dat de publieke opinie van toen heel anders is dan nu. Er speelt zoveel mee, zoals de nasleep van de O.J Simpson-zaak, die de broers destijds geen goed deed, of dat het taboe op seksueel misbruik bij mannen in de huidige tijd doorbroken is.
Alleen al hierom is de documentaire het kijken waard. De Menendez-broers zijn zowel daders als slachtoffers en hun vreselijke daad was volgens hun eigen verknipte gedachtegang hun enige redding. Of dit laatste echt waar is laten de makers in het midden. Waar de serie Monsters: The Lyle and Erik Menendez Story een vooringenomen oordeel heeft laat deze documentaire de kijker als het ware plaatsnemen in de jurybank, een plek die door alle invalshoeken bij vlagen ongemakkelijk aanvoelt.
The Menendez Brothers is te zien bij Netflix.
