Struinend over de horizon zien we een 73-jarige Spanjaard vergezeld door een smoezelige hond en een verfomfaaide ezel. Het doel? De oceaan oversteken met zijn gezelschapsdieren voor een wandeltrip in Amerika, om de beruchte Trail of Tears eens met eigen ogen te zien. Ondanks bezwaren van artsen, dochters en lachende reisagenten gaat Manolo onverbiddelijk door met zijn epische plannen om per ezel Amerika te verkennen in deze charmante documentaire.
Manolo droomt van het cowboybestaan: het mooie landschap, het reizen met je trouwe ros, het vertellen van mooie verhalen en het hier en daar helpen van een vreemdeling. Alleen is zijn ros een trouwe ezel genaamd Gorrión en zit hij gevangen in het moderne landschap van Spanje. Een hogesnelheidstrein die langs zijn pad raast is een herinnering dat hij nooit echt aan de moderne samenleving kan ontsnappen en kampeerders die dubstepmuziek door de speakers blazen irriteren hem mateloos. Dat Manolo's romantische ideeën over een vagebondsbestaan op het platteland niet rijmen met de realiteit, wordt pijnlijk duidelijk. De titel voor deze charmante documentaire begon ooit als een uit de hand gelopen woordgrapje, maar blijkt uiteindelijk vrij treffend. Manolo is misschien geen echte Don Quichot die leeft in een illusie, maar hij toont steevast gelijkenissen in zijn blik op de wereld.
Regisseur Pereira portretteert Manolo steeds meer als een bokkige oude man, met een simpele doch onconventionele droom, en die geregeld als onbedoeld komisch of deerniswekkend overkomt. Doctors en familieleden die hem confronteren met zijn ouderdom wuift hij weg, zijn stuiterende gewrichten zijn volgens hem prima in orde. Toch kan hij een oplettende cameraman niet mijden. Wanneer de cowboy in spe probeert tevergeefs Engels te leren of worstelt met concepten van moderne technologie is hij eveneens uiterst aandoenlijk.
Toch is Donkeyote geen droefgeestige documentaire over een gedesillusioneerde oude man. De tocht van Manolo en Gorrión raakt juist charmant en hoopvol. Enerzijds door fraaie confrontaties, zoals Manolo die telefoneert naar een vrachtbedrijf en probeert uit te leggen hoe hij zijn ezel naar Amerika wil verschepen; volhoudend dat het geen grap is. Anderzijds is de band van Manolo met zijn dierlijke metgezellen vertederend. Zeker wanneer Gorrión weigert een boot te betreden en Manolo met hem de discussie aangaat, wordt de toon van de film steeds meer gemoedelijk.
Pereira weet bovendien aardig te spelen met de camera om de documentaire een vleugje van fictie te geven. Hij maakt veelvuldig gebruik van close-ups en gebruikt de dieren en de achtergrond zodanig, dat Donkeyote niet per se oogt als een typische documentaire. Conventies van fictie en non-fictie mengen met elkaar, en benadrukken de spanning tussen de dromerige Manolo en de realiteit die hij ontvlucht.
In de kern heeftDonkeyote eigenlijk niet veel om het lijf, enkel de dagelijkse gebeurtenissen in het leven van een ouderwetse romantische vagebond. Manolo en Gorrión blijken echter een bijzonder charismatisch stel tijdens hun roadtrip. Bovendien bieden de spiegelingen tussen het bejaarde paar en de moderniteit een bijzondere luchtige variant van de thema's uit Don Quichot. Donkeyote is een simpele maar fraaie documentaire die speelt met thema's als ouderdom, dromen en realiteit, en weet gaandeweg toch je hart een beetje te veroveren.
