De Blitz was de benaming die de Engelse pers gaf aan de bombardementen op Londen en andere steden tijdens de eerste oorlogsjaren door de Duitse Luftwaffe. Niet te verwarren met de Blitzkríeg, Hitlers 'bliksemsnelle' verovering van West-Europa op de grond. De Blitz is naar de Blitzkrieg vernoemd, maar eigenlijk is het een rare benaming, want de bombardeercampagne vanuit het Engelse luchtruim was juist een uitputtingsslag met als doel de industrie lam te leggen en terreur te zaaien. Alleen in Londen al stierven veertigduizend burgers, maar toch weigerden de meeste bewoners de stad te verlaten. Blitz vertelt het verhaal van een van hen.
Die hoofdpersoon is George, een scholier van gemengd bloed die op transport wordt gezet naar het relatief veilige Engelse platteland. Koffer in zijn hand en een kaartje om zijn nek. Andere kinderen nemen op het perron afscheid van hun ouders, maar George zegt tegen zijn moeder slechts "ik haat je!" en rent de trein in, zo ontdaan is hij dat hij haar moet verlaten. Halverwege de reis opent George een van de treindeuren (dat kon toen nog) en springt eruit. Een odyssee vol dramatische gebeurtenissen volgt, terug naar een stad in as.
Blitz is een onderhoudende, maar erg gelikte oorlogsfilm waarin de lippen van de dames rood zijn en ieders haar altijd goed zit. De (computer)beelden van de verwoestingen en branden in Londen zijn iets te 'mooi' en de beklemmende sfeer in de metrostations waar mensen schuilen is niet helemaal voelbaar, doordat elk poppetje wel heel precies op de juiste plaats ligt, zit of staat. De film is eigenlijk te netjes en glamoureus afgewerkt, maar dat is misschien wel waar regisseur Steve McQueen (12 Years a Slave, Uprising) op mikt. Er wordt ook lekker veel gezongen trouwens.
Maar zonder gekheid, Blitz weet de kijker die door die wat gekunstelde laag heen kijkt (of daar juist van houdt) wel degelijk te betrekken bij de reis van George en de belevenissen van moeder Rita die in een munitiefabriek in Londen werkt. George wacht achter elke bocht een nieuw obstakel en leermoment zoals we bij dit soort odyssees gewend zijn. Het ironische is dat we hopen dat aan het eind van de reis een hereniging met moeder wacht, maar die had George nou juist om logische redenen weggestuurd naar veilig gebied.
Het verhaal van Blitz is ook een verhaal over onverholen racisme in het Engeland tijdens de Tweede Wereldoorlog. In een tamelijk potsierlijke speech halverwege de film legt iemand de toehoorders uit dat het opzetten van ras tegen ras precies is wat Hitler wil en dat mensen elkaar juist als gelijken met compassie en respect moeten behandelen. George, die een zwarte vader heeft, ervaart aan den lijve dat dat laatste zeker geen realiteit is, maar misschien ontstaat er onder de barre omstandigheden van de Blitz een nieuw soort saamhorigheid.
McQueen sprenkelt de anti-discriminatie- en pro-emancipatieboodschap rijkelijk door deze film, zoals natuurlijk voor zijn meeste werk geldt. De zwarte personages zijn overdreven nobel en de vrouwen die in de fabriek staan zeggen tegen heren die hen een drankje aanbieden: "Wij hebben nu werk; we kunnen ons eigen drinken betalen." Als je allergisch bent voor zulke woke content, dan is Blitz niet voor jou. Mocht je dit gedachtengoed echter graag op het grote scherm uitgebeeld zien, dan is deze film een warm bad met fraaie plaatjes en een paar sterke acteerprestaties bovendien.
Nieuwkomer Elliott Heffernan speelt een prima hoofdrol als de wijdogige, al doende lerende George, Saoirse Ronan is als Rita haar eigen sympathieke zelf en kan mooi zingen en Leigh Gill steelt een maand na Joker: Folie à Deux opnieuw de show; dit keer als een beambte die het leven in een massaopvang in goede banen moet leiden. Jammer is wel dat sommige bijrollen erg clichématig en/of houterig zijn geacteerd en dat Harris Dickinson als potentiële 'love interest' beter helemaal niet mee had kunnen doen óf meer speeltijd had moeten krijgen.
Met de dodelijke bombardementen in Oekraïne, Gaza en Libanon voelt het soms vreemd om naar de mooifilmerij van McQueen te kijken. De 'samen komen we hier sterker uit'-ondertoon lijkt erg op wishful thinking in contrast met de rauwe werkelijkheid. Aan de andere kant is fictieve cinema natuurlijk wel een krachtig middel om een anti-oorlogsboodschap te verkondigen, zelfs als die vergezeld gaat van onberispelijke kapsels en rode lippen.
