Paradies: Liebe
Recensie

Paradies: Liebe (2012)

Eerste deel van een trilogie over de vrouw en de wanhoop van haar bestaan. Op ruwe, liefdeloze wijze verbeeldt de regisseur van Hundstage het Keniaanse sekstoerisme.

in Recensies
Leestijd: 3 min 10 sec
Regie: Ulrich Seidl | Cast: Margarete Tiesel (Teresa), Peter Kazungu (Munga), Inge Maux (Teresa’s vriendin), Gebriel Mwarua (Gabriel), e.a. | Speelduur: 120 minuten | Jaar: 2012

Een dikke tien jaar geleden baarde de Oostenrijkse cineast Ulrich Seidl veel opzien met Hundstage, waarin hij een mix van professionele en amateuracteurs op expliciete wijze aan het werk zette. Seidls stijl is genadeloos, observationeel en direct, wat niet alleen tot uiting kwam in de expliciete seks die hij de kijker voorschotelde. De mozaïekfilm die zich afspeelde in een hete Oostenrijkse zomer vestigde de naam van Seidl, die zich hiervoor voornamelijk bezighield met korte filmtelevisieproducties. Het in Cannes bejubelde Paradies: Liebe is het eerste deel in een trilogie die zich focust op de vrouw en de wanhoop van haar bestaan. Seidl had oorspronkelijk het plan om één film te maken, maar besloot het vanwege de lengte in drie episodes op te delen.

Het drieluik vertelt drie parallelle verhalen over drie vrouwen die familie van elkaar zijn. In het aftrappende deel maken we kennis met de gezellige, goedgevulde vijftiger Teresa die een vakantie naar Kenia boekt. Niet om lekker laveloos met haar vriendinnen aan het strand te hangen, maar om seks te hebben met de Afrikaanse mannen. De hakuna matata’s vliegen je er om de oren. Teresa en haar vrouwelijke medetoeristen moeten de mannen en hun gladde praatjes van zich afslaan. Goed van geloof trapt ze in de vele valkuilen opgezet door de geldbeluste Afrikaanse mannen die haar het gevoel van een koningin geven. Teresa lijkt echter ook haar grenzen goed te kunnen bewaken. De radeloosheid die in haar woedt, maakt haar echter een makkelijk slachtoffer.

Aanvankelijk lijkt Seidl het behoorlijk eenzijdige beeld van de Oost-Afrikaanse seksindustrie te willen schetsen. Met krachtige, nietsverhullende regie maakt hij duidelijk hoe doorzichtig het er in Kenia aan toegaat. Liefde is keiharde business. Het is voor de jonge lokale mannen een ruilmiddel met toegang tot een beter leven. Naar de westerse ‘sugar mamas’ wordt op het thuishonk nauwelijks omgekeken, maar onder de Afrikaanse palmbomen worden ze begeerd en op een denkbeeldige troon gehesen. Dat dit gebeurt vanwege hun portemonnee hebben de dames, overweldigd door al die mannelijke aandacht en hun kinderlijke naïviteit, in het begin niet door. Zoals bij veel dealtjes lopen de motieven van vrager en aanbieder ver uiteen, maar het is een systeem dat zichzelf in stand houdt.

De mannen gaan te werk volgens een vast stramien. Teresa voelt eerst nog enige aarzeling en kan het eerste seksuele avontuurtje met een lokale bewoner emotioneel niet aan. Opgejut door haar vriendinnen stort onze goedlachse Oostenrijkse zich moeiteloos in een nieuwe escapade. Langzaamaan wordt duidelijk dat dit eerste deel in de Paradies-trilogie ons een spiegel voorhoudt en meer over ons westerlingen gaat dan over de Afrikanen. De handelswijze van de mannen is doorzichtig en voor de observator gemakkelijk te doorzien. De vrouwen zijn echter bevooroordeeld en gebruiken de mannen voor hun eigen gerief. Ze zijn doorspekt met aannames en vooroordelen en behandelen de Afrikaanse mannen net zozeer als wegwerpartikelen.

Seidl beslecht de vraag wie goed of fout is niet. Hij laat Teresa zich herhaaldelijk tegen dezelfde steen stoten. De kijker wordt niet aangespoord om Teresa te behoeden voor haar fouten, als dat al zou kunnen. De seksscènes met de veel jongere mannen zijn onhandig, ongemakkelijk en gênant. Seidls beeldvoering is star en ruw. Teresa giechelt heel wat af, maar de wanhoop straalt van haar gezicht. Ze smacht naar aandacht, want zelfs haar dochter neemt nooit haar telefoon op en belt haar moeder zelfs niet als ze jarig is. Teresa lijkt de controle te hebben als ze haar jonge minnaars vertelt hoe ze haar te lijf moeten gaan. De vrouw wil het sensueel en de man mag vooral niet knijpen. Het vat de toon van het fascinerende, maar liefdeloze Paradies: Liebe perfect samen.