Wie kent niet het beeld van Chaplins zwerver die terecht komt in de tandwielen van een fabrieksmachine? Deze scène stamt uit Modern Times, een van Chaplins beste en scherpste films, waarin hij humor en sentiment wist te combineren met een persiflage op de modernisering van Amerika en tegelijkertijd treffend de stemming die heerste na de Depressie wist weer te geven. Een gerestaureerde versie van deze tijdloze klassieker is nu te zien in de bioscoop, zodat wij Chaplin nu even scherp kunnen zien rondtollen in de tandwielen als het publiek van 1936.
De film begint met een typische werkdag voor de 'Little Tramp', Chaplins iconische zwerverspersonage. Hij werkt aan de lopende band in een fabriek en doet niks anders dan schroeven dichtdraaien. Dit monotone werk maakt hem al snel gek, waarna hij in een gesticht belandt. Als hij daar wordt ontslagen, belandt hij in de gevangenis omdat hij ten onrechte wordt aangezien voor een communistische leider. Na te hebben geholpen een ontsnappingspoging te verijdelen, wordt hij vrijgelaten om opnieuw in allerlei benarde situaties te verzeilen. Hij ontmoet ook een jong weesmeisje tijdens zijn avonturen, op wie hij verliefd raakt.
Modern Times werd in 1936 uitgebracht, lang nadat de geluidsfilm de norm vormde. Maar Chaplin wist niet hoe hij zijn Little Tramp moest vertolken in geluid. In geen van zijn films had deze gesproken en dat was nog steeds onderdeel van de charme. Na wikken en wegen besloot Chaplin pas tijdens de repetities voor deze film om gewoon op de oude voet verder te gaan. Hoewel Modern Times in veel opzichten hierdoor een stille film werd, verwerkte Chaplin er wel allerlei geluidsfragmenten in. Zo praten sommige personages af en toe een paar zinnen en zitten er geluiden in, zoals een knorrende maag van iemand, radio's en meer van dat soort dingen, telkens heel subtiel gedaan. Chaplin schreef, regisseerde en speelde niet alleen in deze film, maar componeerde ook de muziek. Het prachtige nummer Smile ondersteunt bijvoorbeeld perfect de romantische momenten van de film.
Paulette Goddard, nu een vergeten naam maar destijds een bekende actrice, speelt de love interest. Toen de twee deze film maakten, waren ze stiekem al drie jaar getrouwd, iets wat ze geheim hadden weten te houden voor de pers. Omdat Chaplin de veertig al ruim gepasseerd was en Goddard nog maar achttien was toen ze trouwden, waren ze bang dat het een negatieve invloed op hun carrière zou kunnen hebben. Na Modern Times maakten ze samen nog The Great Dictator, eveneens een grote film vol klassieke momenten die iedereen herkent. Na die film gingen ze uit elkaar en eindigde ook hun samenwerking op het doek.
Modern Times is nu bijna tachtig jaar oud, maar heeft de tand des tijds goed doorstaan. De kritische kanttekeningen die Chaplin zette bij de industrialisatie, de werkeloosheid en de heersende armoede komen treffend over. Maar dat het nog steeds zo fris oogt, is vooral te danken aan het feit dat Chaplins humor niet gedateerd is geraakt. Na Modern Times maakte Chaplin geen films meer met de Little Tramp in de hoofdrol. Voor de liefhebbers jammer, maar de meester van de mime stopte met het personage op een hoogtepunt. Modern Times is wellicht de beste film uit zijn oeuvre.
