Nightcrawler wordt hier en daar al 'de nieuwe Drive' genoemd. Waar de vergelijking vandaan komt is duidelijk: het zijn allebei betrekkelijk kleine, onafhankelijke films die draaien om een antiheld met bedenkelijke moraal die nogal veel tijd in een auto spendeert. En net als bij Drive toentertijd het geval was, hangt ook rond Nightcrawler een 'buzz', of in goed Nederlands: het gonst van het rumoer. En terecht.
Lou Bloom, een sjacheraar die tot dan toe zijn geld verdient met de verkoop van gestolen bouwmaterialen, vindt zijn roeping nadat hij heeft gezien hoe een freelance filmcrew opnames maakt van een spectaculair auto-ongeluk. De beelden worden voor grof geld verkocht aan een televisiestation. Lou koopt gelijk een videocamera en politiescanner en stort zich met volle overgave op zijn nieuwe werk als 'nightcrawler'. Hij filmt elk ongeluk en elke moord waarvan hij via zijn scanner hoort. In Nina, nieuwsregisseuse van een lokale televisiezender, vindt hij de ideale zakenpartner: het gaat haar alleen maar om de ratings. En doordat Lou niet bang is om grenzen over te gaan bij zijn werk, levert hij vaak de beste en schokkendste beelden...
Nightcrawler is het soort film dat je gelijk bij de strot grijpt en niet meer loslaat. Dat is te danken aan het puike regie- en schrijfwerk van Dan Gilroy, die zijn regiedebuut maakt. Gilroy, die ervaring opdeed als scenarist van Real Steel en The Bourne Legacy, zorgt voor een praktisch perfect verteltempo en een pakkend verhaal. Het wordt zelfs vreselijk spannend. Lous roekeloze gedrag is immers niet zonder risico's en Nightcrawler culmineert in een adrenalinepompende ontknoping, vakkundig vastgelegd door cinematograaf Robert Elswit. Dat doet Elswit overigens niet digitaal, maart 'ouderwets' op film, waarop hij het nachtelijke Los Angeles vaak prachtig vastlegt. Maar de opvallendste troef die Nightcrawler in huis heeft, is zijn hoofdrolspeler.
Sinds zijn doorbraak in indiehit Donnie Darko bouwde Jake Gyllenhaal een gevarieerd cv op, van blockbusters als The Day After Tomorrow tot onalledaagse cultfilms als het recente Enemy. Hij lijkt ook steeds beter te worden in het uitkiezen van rollen. Vooral de laatste jaren zitten er eigenlijk geen missers meer tussen. Gyllenhaal is uitgegroeid tot een grote naam die garant staat voor kwaliteit en meestal ook originaliteit.
Dit komt ook doordat hij een acteur is die geen uitdaging uit de weg lijkt te gaan en zich niet laat typecasten. Ditmaal overtreft hij zichzelf: fysiek is hij bijna onherkenbaar. Voor zijn rol viel hij tien kilo af. Met zijn magere lijf, gladde kapsel en indringende oogopslag vergeet je al snel dat je naar de bekende acteur zit te kijken. Dit is misschien wel de beste rol uit Gyllenhaals carrière. Een Oscarnominatie kan hem haast niet ontgaan. Als Lou Bloom heeft hij een bepaald onsympathieke, maar desondanks charismatische uitstraling. Deze Lou is een eikel eerste klas, die alle kenmerken van een psychopaat vertoont. Hij is manipulatief, leugenachtig en een controlefreak, ongehinderd door schuldgevoelens of berouw. Het is dan ook niet zo gek dat hij ondanks een sterk observatievermogen maar niet in staat is een echte connectie met zijn medemens te maken: It's not that I don't get people. I just don't like them. Lou is ook een gladjakker met een vlotte babbel, al bestaat het merendeel van zijn gespreksstof uit monologen vol internetwijsheden. Het lijkt alsof hij alles wat hij zegt van tevoren in de spiegel heeft geoefend. Hij zou bijna lachwekkend zijn, ware het niet dat deze sociaal gestoorde weirdo nergens voor terugdeinst en elk moment in woede kan uitbarsten als hem iets niet zint.
Ook de andere acteurs verkeren in uitstekende vorm. Rene Russo waren we eerlijk gezegd alweer bijna vergeten, maar ze zet zichzelf hier weer stevig terug op de kaart als Lous ambitieuze 'partner in crime'. De relatief onbekende Riz Ahmed geeft zijn visitekaartje af als Rick, een naïef en zenuwachtig ventje dat Lou helpt met filmen en door de stad navigeren. Rick is zo'n beetje het enige personage dat op sympathie mag rekenen.
Tot slot heeft Nightcrawler ook nog wat te zeggen. De kritiek op het Amerikaanse mediasysteem, waar ratings en spektakel belangrijker lijken dan integriteit en echte nieuwswaarde, is nauwelijks mis te verstaan. De wrange boodschap waarmee Nightcrawler afsluit, geeft stof tot nadenken. Het is één van de redenen waarom je deze film niet snel zult vergeten.
