Birdman
Recensie

Birdman (2014)

Ingenieus, grappig, opwindend, technisch hoogstaand en geweldig gespeeld.

in Recensies
Leestijd: 2 min 48 sec
Regie: Alejandro González Iñárritu | Cast: Michael Keaton (Riggan), Edward Norton (Mike), Emma Stone (Sam), Zach Galifianakis (Jake), Naomi Watts (Lesley), e.a. | Speelduur: 119 minuten | Jaar: 2014

Wat zou het makkelijk zijn om nog één keer dat superheldenpak aan te trekken. Om eindelijk weer de erkenning te krijgen die hij begin jaren negentig had. Maar voor Riggan Thomson is dat een gepasseerd station. De ooit mateloos populaire filmacteur wil laten zien dat hij meer in huis heeft dan alleen de Hollywoodheld Birdman. Hij moet en zal de lof krijgen die hij verdient.

In het New York van de ingenieuze satire Birdman valt dat echter niet mee. Iedereen wil er de aandacht voor zichzelf opeisen, het is een competitie om wie het hardste applaus kan krijgen. Gevierd toneelspeler Mike Shiner - een geweldige rol van Edward Norton - krijgt dat al tijden, dus wanneer die opeens beschikbaar blijkt te zijn, is voor Thomson de keuze snel gemaakt om hem in zijn Broadwaystuk te casten. Zo komen er gegarandeerd bezoekers op af en zullen de critici bovendien eerder een positief stuk schrijven. Maar kan hij zelf wel uit de schaduw van zijn eigen verleden stappen?

Birdman gaat over de strijd om aandacht en erkenning. Thomson gaat die strijd aan met topacteur Shiner, de pinnige recensente van de New York Times én met zichzelf. Binnenin hem zit nog altijd de superheld die vliegend langs explosies een miljoenenpubliek kan behagen, maar daarvan moet hij afstand zien te doen om op Broadway overeind te blijven. Alles moet hij uit de kast halen om in de smaak te kunnen vallen bij het kritische publiek.

Een mooie basis voor een inktzwarte komedie, maar Birdman is meer dan dat. De ziekelijke behaagzucht waar de film commentaar op levert, zit tegelijkertijd opgesloten in de extravagante stijl die regisseur Alejandro Iñárritu hanteert. Dit is niet alleen de show van de toneelspelers, maar ook van de filmmaker, die alle registers opentrekt.

Birdman is buitengewoon ingenieus in beeld gebracht, als één lang shot waarin de camera moeiteloos overal langs, tussendoor en doorheen zweeft. Het is een vlekkeloze regieshowcase, waarvan duidelijk - en waarschijnlijk met opzet - zichtbaar is hoeveel moeite erin is gestoken. Bij het schrijven van het scenario moet al rekening zijn gehouden met de manier waarop cameraman Emmanuel Lubezki alles virtuoos in beeld zou gaan brengen. En daarbij moet tegelijkertijd ook zijn nagedacht over de momenten waarop er kon worden gemonteerd. Overgangen moesten onzichtbaar blijven, zodat alles eruit zou blijven zien als één lang shot.

Want op die manier probeert Iñárritu zo dicht mogelijk bij toneel te komen: Birdman suggereert - op spectaculaire wijze - een eenheid van tijd en ruimte. De regisseur voegt zich zo dus ook met volle overgave bij de groep theatrale uitslovers die allemaal willen laten zien hoe goed ze toneel beheersen. Aan de ene kant is dat ontzettend pretentieus en navelstaarderig, aan de andere kant is dat ook juist weer wat deze film becommentarieert.

Birdman kan zo continu op twee manieren worden bekeken. Fictie en realiteit lopen vloeiend door elkaar heen. Het mooiste voorbeeld daarvan is hoofdrolspeler Michael Keaton. Net als Thomson beleefde hij zijn hoogtijdagen als superheld in het begin van de jaren negentig (Batman) en grijpt hij nu de kans op een comeback met beide handen aan. Het resultaat: de drieënzestigjarige acteur speelt de beste rol uit zijn carrière.