Onder de noemer Previously Unreleased brengt het EYE Filminstituut tijdens de zomermaanden films uit die wel de selectie van de prominente filmfestivals haalden, maar niet de Nederlandse bioscopen. In het kader hiervan is het deze week de beurt aan de debuutfilm van regisseuse Lucie Borleteau, die eerder in films als La Fille du 14 Juillet (2013) speelde. Met Fidelio maakt ze een succesvolle overstap naar het schrijf- en regisseervak. Haar film Fidelio gooide hogen ogen tijdens het Locarno International Film Festival, waar hoofdrolspeelster Ariane Labed de prijs voor de beste actrice won. En later in het jaar maakte Fidelio ook goede kans bij de uitreiking van de Franse Oscars, de Césars, al werd daar geen nominatie verzilverd.
Fidelio draait om het leven van de dertigjarige Alice, een rol die erg knap gespeeld wordt door Ariane Labed. De dame in kwestie is matroos aan boord van het vrachtschip Fidelio. Als de techneut plotseling overlijdt, moet zij zijn plek aan boord overnemen en vaart ze gedurende enkele weken mee. Ze laat haar geliefde Felix aan wal achter en hoort pas aan boord dat haar ex-vriend Gaël kapitein van het schip is. Kan ze zich staande houden tussen al die mannen en hun verlangen naar seks? En hoe zit het met de verlangens van Alice zelf?
Het uitgangspunt van Fidelio is tweeledig. Allereerst draait de film om vrouwelijke identiteit, waarbij Borleteau zich afvraagt of een vrouw zich staande kan houden in wat traditioneel als een mannelijke omgeving gezien wordt. Het verhaal is daarbij niet geheel fictief, want Borleteau liet zich inspireren door een vriendin, die daadwerkelijk als matroos aan de slag ging op een schip. Alice houdt zich staande tussen de mannen en maakt net zoveel (vooral seksueel getinte) grappen. Ten tweede draait Fidelio om de verlangens van man én vrouw aan boord en hun gelijkenis. Als het aan Alice ligt, blijft alles wat op zee gebeurt op zee, dus seks met haar ex-vriend Gaël, op het moment dat de verlangens naar liefde te groot worden, past daarin.
De transitie die het personage maakt als ze aan boord van het schip stapt is interessant om te zien. Aan wal is Alice een vriendelijke en bijna verlegen dame, die duidelijk smoorverliefd is op haar vriend Felix. Maar het moment dat ze de wal verlaat, maakt haar karakter een verandering door, iets wat voort lijkt te komen uit de noodzaak zich staande te houden tussen de mannen aan boord. De cast speelt deze conflicten bijzonder overtuigend uit en maakt uitstekend gebruik van lichaamstaal en veelbetekenende blikken bij het overbrengen van emoties. Verder is er nog een ietwat onnodige voice-over, bestaande uit dagboekfragmenten van de overleden techneut. Ondanks dat zijn woorden een goed beeld schetsen van de dagelijkse beslommeringen aan boord van de Fidelio, voelt het ietwat onnodig. De beklemmende manier van filmen in de nauwe gangen van het schip en het continue gebrom van de motoren op de achtergrond, gecombineerd met weidse shots van de open zee, betekenen op zichzelf al genoeg.
Fidelio is dankzij zijn uitgangspunt beter dan soortgelijke films die zich bezighouden met de vrouwelijke identiteit. Vooral het knappe spel van Labed, die feilloos van de lieve Alice naar de meer geharde variant overgaat, valt op. De film is een karakterschets, waarbij de dubbele moraal van Alice centraal staat. Deze debuutfilm van Borleteau doet je bijna afvragen waarom deze niet een reguliere première heeft gekregen. Het valt dan ook te hopen dat in de toekomst films van de Française ook buiten prachtige programmas als Previously Unreleased te zien zullen zijn.
