Refugiado
Recensie

Refugiado (2014)

Een zwangere moeder en haar zoon zijn op de vlucht voor een echtnoot annex vader met losse handjes.

in Recensies
Leestijd: 3 min 5 sec
Regie: Diego Lerman | Cast: Julieta Díaz (Laura), Sebastian Ezequiel Molinaro (Matiás), e.a. Speelduur: 93 minuten | Jaar: 2014

De voor de tweede keer zwangere Laura en haar zevenjarige zoon Matías liggen in foetushouding op een fluweelrood bed in een aftands hotel in Buenos Aires, waar vooral veel prostitueebezoek plaatsvindt. Geen tent voor een moeder en zoon, vindt de uitbater, maar voor deze keer ziet hij het door de vingers. Filmmaker Diego Lerman filmt moeder en zoon van bovenaf. Op de muur hangt een hartvormige spiegel met lichtjes rondom de lijst. “Vergeef je me mama?” vraagt haar zoontje nadat het stel voor de zoveelste keer is gevlucht uit de handen van Laura’s gewelddadige echtgenoot Fabián. “Er valt niets te vergeven,“ antwoordt Laura, “niets van dit alles is jouw schuld.” Het geeft wel aan dat de angstige moeder bezig is met overleven, wat voor haar vooral bestaat uit niet gevonden worden. Het is een vrouw die enkel twee standen kent: die van liefdevolle moeder en die van paniekerige vrouw die zich nergens veilig waant.

Wat ze haar zoon zeker niet kan bieden is een stabiele thuissituatie. In de openingsscènes wordt Matías niet opgehaald van een kinderfeestje. Ma ligt namelijk te creperen op de vloer van haar flatwoning. Omringd door glasscherven, omdat haar man haar weer eens te lijf is gegaan. Moeder en zoon worden ondergebracht in wat het Argentijnse equivalent van een blijf-van-mijn-lijfhuis zou moeten zijn. Matías sluit vriendschap met een meisje. Terwijl het tweetal onschuldig verstoppertje speelt, komen de meest onvoorstelbare krachttermen uit hun mondjes. Onbewust hebben ze een flinke klap gekregen van hun korte leventjes vol geweld. Maar kinderen zijn veerkrachtig en weten zelf nauwelijks de betekenis van de woorden die hun lippen verlaten. Moeder Laura is zich continu bewust van de dreiging die voortdurend aanwezig is en toch krijgen we Fabián geen moment te zien. Het is voldoende om een telefoon dwingend over te laten gaan. In zijn kinderlijke naïviteit neemt Matiás de telefoon op en verklapt daarmee zijn verblijfplaats. Wederom moet Laura haar biezen pakken en een ander toevluchtsoord zoeken.

Het uitgangspunt van het indringende Argentijnse Refugiado is zowel een kracht als een zwakte. Iedereen kan zich iets voorstellen bij het oerinstinct van een moeder om haar kroost te beschermen. Wat voor leven gaat haar nog ongeboren kind tegemoet? Lerman laat ons veel van de invoelbare emoties tussen de regels door lezen, zelfs als het besef doordringt dat er geen einde komt aan het vluchtgedrag van het opgejaagde wild. Maar doordat de angst van Laura en de belangen die zij probeert te beschermen zo fundamenteel zijn, laat Lerman ook behoorlijk wat achtergrondinformatie liggen. We beleven alles met voortdurend zicht op moeder, maar uit wat voor hout is zij gesneden? Hoe heeft de relatie met Fabián zulke gewelddadige proporties kunnen aannemen? Voor als we nog niet wisten dat de man niets dan problemen geeft, haakt Lerman in de afsluitende akte aan bij uitlatingen van Laura’s moeder, die kennelijk altijd al heeft gevonden dat haar dochter de foute keuze maakte door zich met Fabían in te laten.

Refugiado laat zich opdelen tot een drama in de eerste helft en een thriller in de tweede. Beide takken van sport missen een bevredigende uitwerking. We zien een vrouw die voortdurend aan het vluchten is en niet toekomt aan reflectie of een uitgekiende strategie. Het gezichtspunt is dat van de zevenjarige jongen, een sterke naturelle rol van Sebastian Ezequiel Molinaro, al is Lerman hier niet uiterst consequent in. Zijn vierde speelfilm mist plotmatige verdieping waardoor emoties andere dimensies en schakeringen kunnen krijgen. De enige urgentie is die van Laura om uit de handen van haar mishandelende echtgenoot te blijven.