Regie: Francesco Zippel | Speelduur: 102 minuten | Jaar: 2022

Film is in de eerste plaats visueel, een reeks van beelden. Als een bepaald type shot mensen meteen doet denken aan een bepaalde filmmaker, dan heeft die echt diepe indruk gemaakt in de wereld van cinema. Een extreme close-up op de ogen van de acteur tijdens een intens moment; het wordt al tientallen jaren in ieder genre gebruikt, maar is ook vooral het kenmerk van één man: regisseur Sergio Leone. Deze documentaire over hem laat zien hoe hij voorgoed zijn stempel heeft gedrukt op het medium film.

In Sergio Leone - The Italian Who Invented America wordt over de geschiedenis en werken van Sergio Leone verteld, door mensen die met hem gewerkt hebben en anderen die kennis hebben van het grote effect dat Leone's films hebben gehad op de evolutie van cinema. Uiteraard komt zijn vaste componist Ennio Morricone aan het woord, maar ook Spielberg, Scorsese, Tarantino en De Niro.

Filmmaker Francesco Zippel heeft de documentaire goed aangepakt. Hij begint met de achtergrond van Leone (het kind van twee Italiaanse filmacteurs, waarvan de man later ook regisseur werd), waardoor zijn eigen woorden makkelijk als waarheid kunnen worden geaccepteerd: hij is geboren en getogen in film. Die fundering wordt in slechts enkele minuten gelegd, en vanaf dat moment gaat het verhaal chronologisch verder via de films die Leone heeft gemaakt.

Van A Fistful of Dollars tot Once Upon a Time in America wordt er gesproken over wat er zoal gebeurde tijdens de productie daarvan, maar ook over hoe perfect of baanbrekend een bepaald element was. Heerlijke, verrassende anekdotes, zoals dat Clint Eastwood in de eerste instantie geen zin had in opnames in Italië met een onbekende regisseur, of hoe door een communicatiefoutje een speciaal gebouwde brug werd opgeblazen voordat de camera's überhaupt draaiden.

Naast de eerder genoemde namen komen meer bekende filmmakers aan het woord. Het collectief van hun woorden vat mooi Leone's invloed samen, en legt de kracht van zijn werk uit. Steven Spielberg is daarbij bijvoorbeeld een betrouwbare bron, want ondanks dat hij het anders aanpakte is hij ook een man die de kunst van het visuele vertellen van nature onder de knie heeft.

Tarantino is misschien de meest irritante spreker, door zijn overdreven vertelstijl en hoe hij alles uiteindelijk naar hemzelf terugleidt. Zelfs na de aftiteling komt er nog een anekdote over wat er op de set van een van zijn films werd gezegd, dat van toepassing is op Leone. Maar ook actrice Jennifer Connelly (Top Gun: Maverick, Labyrinth) komt voorbij, want zij maakte als elfjarig meisje haar acteerdebuut in Leone's laatste film. Tranen wellen op als ze spreekt over hoe sympathiek de man was.

Dat is een dunnere rode draad door deze documentaire. Er wordt weinig gesproken over Leone's privéleven. Zijn drie kinderen komen wel aan het woord, maar de thuissituatie leek vooral gewoon in orde te zijn. Verder komt vooral naar voren dat Leone ondanks zijn strenge voorkomen erg prettig was om mee samen te werken. Hij had ruimte voor andermans ideeën, maar zelf ook een sterke visie (waar anderen al gauw op vertrouwden).

Sergio Leone - The Italian Who Invented America is een informatieve en vermakelijke documentaire. Het lijkt misschien ietwat eenzijdig omdat er niemand is die slecht over hem spreekt. Maar hij lijkt een goede man te zijn geweest, dus dan valt er weinig te roddelen. Daarnaast nodigt de film uit om zijn oeuvre te (her)kijken, wat in het geval van Sergio Leone per definitie al geen ramp is, maar nu kan daar met de hier geleerde kennis nog meer van genoten worden.

Sergio Leone - The Italian Who Invented America is te zien bij SkyShowtime.