Regie: Laura de Clermont-Tonerre | Scenario: Laura de Clermont-Tonnerre, Mona Fastvold, Brock Norman Brock | Cast: Matthias Schoenaerts (Roman), Jason Mitchell (Henry), Bruce Dern (Myles), Gideon Adlon (Martha), Connie Britton (Psychologist), Josh Stewart (Dan) e.a. | Speelduur: 96 minuten | Jaar: 2019

Mensen die tegen dieren praten. Je ziet het in veel films, maar zelden met een dramatische lading. Meestal is het, bedoeld of onbedoeld, nauwelijks serieus te nemen. Helemaal als het beest een (interne) stem krijgt. Communiceren zonder woorden is echter juist het forté zijn The Mustang. Dit geloofwaardige en veelzeggende samenspel tussen man en paard kan je bloedserieus nemen.

Roman Coleman zit in een Amerikaanse gevangenis. Voor het grootste deel van The Mustang weet je niet hoe lang en waarvoor, je weet niet eens zijn naam. En omdat hij nauwelijks praat is het moeilijk zijn denkpatroon in te schatten. Maar Vlaamse acteur Matthias Schoenaerts is volleerd in het spelen van getroebleerde types, zelfs als de spaarzame dialogen op een menukaart zijn uit te schrijven.

In dat opzicht staat Schoenarts op gelijke hoogte met het paard, Marquis, dat hij gedurende The Mustang moet trainen. Hij acteert met zijn voeten, zijn rug, zijn adamsappel en zijn ogen. Zonder dat er al te veel gebeurt, wordt duidelijk dat hij een woedeprobleem heeft en niet meer iets van zijn leven probeert te maken. Hij slaat steeds harder tegen zijn eigen schaduw op de muur, of laat een basketbal wel heel hard op de grond stuiteren. Het paard wordt ondertussen door het intieme camerawerk en heel goede trainers ook een behoorlijke steracteur.

Het duurt een halfuur voordat Coleman voor het eerst uit zichzelf praat, en een uur voordat er ook maar een glimlachje vanaf kan. The Mustang had net zo goed kunnen gaan over een mensenschuw persoon met een gave heeft voor het temmen van wilde dieren, omdat hij net als hen zo onhandelbaar is. Maar ook paarden temmen blijkt een leerproces van letterlijk vallen en opstaan. Coleman is, puur omdat hij de hoofdpersoon is, niet uitzonderlijk. Hij krijgt niets cadeau.

In de gevangenis laat Coleman over zich heen lopen, ondanks dat hij gebouwd is als een Oudgrieks standbeeld. En als hij knokt maakt het niet uit of hij wint of verliest; de daad zelf tekent de machteloosheid. Die ook blijkt uit hoe zijn dochter niet zomaar zijn toenadering tegemoet komt. Als Coleman tijdens de paardenveiling de hele tijd de tribune scant op haar aanwezigheid, zoek je net zo naarstig mee. The Mustang is grillig en onvoorspelbaar, en omzeilt daarmee de meeste clichés.

Er valt weinig te lachen, maar The Mustang is niet deprimerend. Dit, omdat Coleman een hele mooie, subtiele ontwikkeling doormaakt. Er zitten zelfs verdwaalde tragikomische scenes tussen, zoals het moment dat Coleman een fotoserie maakt met zijn vervreemde dochter voor een tropisch achtergrondscherm. Maar de meeste beelden zijn vooral ontroerend, zoals de groepstherapiescene waar de therapeut eerst vraagt hoe lang de gevangenen moeten zitten, gevolgd door hoe lang het duurde om die fatale beslissing te maken die ze hiernaartoe bracht.

The Mustang is een indringend portret van een man die diep in de put zit, met een thematiek die veel meer gaat over mentale opsluiting dan fysieke. Niet over de hele linie even innemend, maar door nooit een steek te laten vallen qua toon en atmosfeer is de slotsom een rijke beleving. Met op het eind als dessert toch nog een piepklein, zalig muizenhapje aan Disney-gehalte.

The Mustang is te zien bij Netflix.