Het filmjaar 2023 is nog maar net ontwaakt maar het valt te bezien of we dit jaar nog zo'n wervelende beeldenorgie te zien krijgen als in het eerste halfuur van Damien Chazelles Babylon. We zien een hedonistisch Hollywoodfeestje in de jaren twintig. De coke ligt in vrachtladingen voor het opsnuiven, Josephine Baker-achtige danseressen verleiden het publiek, er wordt openlijk gesekst en - jawel - we zien een entertainer met dwerggroei rondspringen op een enorme pogostick in de vorm van een over het publiek heen ejaculerende penis.
Chazelle verklaarde voorafgaand aan de release van zijn ruim drie uur klokkende epos dat hij de extreem excessieve en extravagante levensstijl van de voornaamste vertegenwoordigers van de filmwereld in beeld wilde brengen. Je kunt met gemak stellen dat dit wel is gelukt. Niets is te dol, getuige de olifant die met een gammele truck de heuvel op gereden wordt voor het feest. Als een ketting breekt worden we getrakteerd op een shot dat aanvankelijk lastig is te plaatsen. Het blijkt een close-up van een olifantenanus die zijn darminhoud over de trainer uitstort.
Dat werk dus. Babylon speelt zich af in de begintijd van de 'gouden eeuw' van Hollywood. Het was niet alleen een periode waarin niets te dol was, maar ook waarin filmsterren haast een godenstatus hadden. Het was ook de tijd waarin de overgang naar de 'talkies' moest worden gemaakt. Niet elke filmster was in het bezit van zoetgevooisd stemgeluid, dus niet iedereen maakte de overstap. Het is een dramatisch gegeven dat als hoofdthema fungeerde in Billy Wilders Sunset Blvd. en als komische noot in Singin' in the Rain. Aan die laatste titel refereert Chazelle schaamteloos; eerst subtiel, daarna zeer expliciet.
Babylon behandelt drie verhaallijnen, die zich soms maar moeilijk staande houden in de kakofonische en luidruchtige soundtrack van vaste Chazelle-componist Justin Hurwitz. Grootste ster is Margot Robbie wier Nellie LaRoy na een noodlottig ongeval op voorgenoemd huisfeest als onbekende ster op de filmset belandt. Ze kan huilen op commando, hoe vaak op welke manier de regisseur ook wenst, en groeit uit tot een gigantische ster tot haar ordinaire imago haar parten gaat spelen.
Brad Pitt vertolkt een filmster die met de komst van de geluidsfilm halsstarrig aan zijn populariteit probeert vast te houden. Lange tijd lukt het hem nog steeds iedereen om zijn vinger te winden, maar de tanende belangstelling rondom zijn persoon daalt zowel bij hem als de kijker maar langzaam in. Tot slot zien we de Mexicaanse Manny Torres die uitgroeit van manusje-van-alles tot een succesvol man in de filmwereld.
De drie personages trappen af op dat feest op die Hollywoodheuvel. Chazelle laat een ongekend gevoel voor esthetiek, drama en showbizz zien dat doet denken aan het werk van Baz Luhrmann en Paolo Sorrentino. Het is een wilde orkaan die opsteekt en - naar blijkt - nooit meer echt gaat liggen. Babylon is een nimmer ophoudend orgasme, waarvan het gevoel eerst nog prettig is, maar uiteindelijk zwaar gaat vermoeien en zelfs pijn gaat doen. Daarvoor tentoonspreidt Chazelle te veel bombast op elk denkbaar vlak.
Chazelle brengt namelijk geen balans en bovendien weinig rustpunten in zijn epische verhaal over het Hollywood van de jaren twintig en dertig. Zelfs als het bergafwaarts gaat met de drie hoofdpersonen gunt de getalenteerde filmmaker zijn publiek weinig momenten van reflectie of bezinning. Ze vallen van de ene situatie in de andere en er is nauwelijks tijd om bij te komen van dit alles. Hurwitz levert wederom een weergaloze soundtrack af, maar sommige van zijn thema's zijn of schaamteloze zelfplagiaat (we herkennen thema's uit La La Land) of leentjebuur (Maurice Ravels beroemde bolero).
De volle drie uur aan speelduur zijn met plezier, interesse en open mond uit te zitten als is het maar omdat de opening genoeg energie lijkt te geven voor deze immense exercitie. Dit blijkt uiteindelijk toch een uitputtingsslag omdat het hard werken is om alle visuele en auditieve indrukken te verwerken. Het valt de filmmaker te prijzen dat hij geen concessies doet en laat zien hoe buitensporig en zelfs ronduit racistisch en bekrompen Hollywood was. Tragische illustraties hiervan zijn de act van de lesbische Lady Zhu en een gevierd trompettist wiens gezicht nog niet donker genoeg werd bevonden en zichzelf nog even een blackface mag aanmeten.
Het zijn vooral deze kleinere verhaallijnen die de emotie oproepen die de drie hoofdpersonen hadden moeten leveren. Chazelle toont zich wederom een begenadigd filmmaker met een unieke signatuur, maar had wel wat meer mogen wegsnijden op de montagetafel. Soms schaadt overdaad nou eenmaal.
