Wanneer haar moeder vroegtijdig haar verrassingsfeestje verlaat, kan Eva ook niet meer genieten van al die lieve mensen die wel gewoon zijn blijven plakken. Iets wringt, iets dieps en onbespreekbaars. Kort daarna overlijdt mam plotseling en komt meer naar boven borrelen wat niet lekker zat. Zo is er Joost, de vader van Eva, van wie alle vrienden en kennissen blijkbaar denken dat hij al decennia dood is. Maar zelf weet ze beter: hij is psychiatrisch patiënt. Waarom die geheimen? En wat zit nog meer niet lekker aan Eva's leven?
Op het eerste oog weinig: ze is succesvol in de reclamewereld en heeft een leuk gezin. Geborgenheid, zekerheid en oppervlakkig geluk alom. Maar ze blijkt er sowieso ook in het geniep al een minnaar op na te houden. Bij de voorbereidingen voor haar moeders uitvaart gedraagt ze zich ook op zijn zachtst gezegd vreemd. En als ze de woning van haar overleden moeder opruimt, komt ze erachter dat ze eigenlijk nauwelijks nog wat weet van haar eigen jeugd. Zoekt ze vervolgens naar antwoorden bij de instelling waar haar vader intern zit, dan loopt ze tegen een muur: dossiergeheim.
Een mysterie en weggestopt trauma typeren de rest van het drama Mijn Vader is een Vliegtuig. De film is gebaseerd op de gelijknamige, semi-autobiografische roman van regisseur Antoinette Beumer. Op het Nederlands Film Festival was het dit jaar de openingsfilm, en zowel de film als hoofdrolspeelster Elise Schaap is genomineerd voor een Gouden Kalf. Bij het zien van de titel denk je misschien dat het een kinderfilm betreft, maar niets is minder waar. De film suggereert een heftig verleden, en als de film ergens in slaagt, is het in aangrijpend worden.
Het is niet heel prettig om tijdens het kijken van de ene film eigenlijk vooral te worden herinnerd aan een hoop andere films als dat duidelijk niet de bedoeling is geweest. Flarden van herinneringen, die korrelig gefilmd en gestileerd een verdrongen jeugdtrauma uitbeelden, die kennen we van The Game. Een in schaduwen gehulde figuur die een sigaret rookt? Die zagen we ook in The X-Files. En er is van alles meer, wat keurig wordt toegepast, maar geen nieuwe, originele betekenis meekrijgt. Door zulke observaties voelt Mijn Vader is een Vliegtuig al heel snel als een genummerde kleurplaat: een invuloefening.
Regisseur Antoinette Beumer weet echt wel hoe ze een verhaalspanning moet vasthouden, daar is ook hier niets mis mee. Bovendien voel je wel een beetje hoe persoonlijk dit verhaal voor haar is. Dit is ook ongetwijfeld een film die een breed publiek zal aanspreken. Vooral de rol van Elise Schaap, die niet voor niets een van de beste en belangrijkste Nederlandse actrices van dit moment is, heeft een aantrekkingskracht. De film getuigt echter uiteindelijk van weinig interesse in andere personages dan de hoofdpersoon. Op het narcistische af.
En dat maakt dat andere rollen niet louter vlak worden, maar karikaturaal. Eva's dochter is een van de domste kinderen ooit op film gezet. Haar vader is een vat stokoude clichés over psychische patiënten. En ma's oude buurvrouw is een halfbakken parodie op een paar van de ergste aannames die we vaak doen over de hippiebeweging. En nergens is aan af te lezen dat dit de opzet van de maker is, dat we deze randpersonages door de ogen van Eva zien. Want zo subjectief wordt dit verhaal niet verteld.
Aan Elise Schaap ligt het sowieso niet, zij doet ontzettend hard haar best. En eigenlijk is de opzet van de film kneitergoed wat dat betreft; bijster veel stevige vrouwenrollen, zoals deze, zijn er namelijk niet. Het is daarom ook extra jammer om het eindproduct te moeten afvallen. Het lijkt er vooral op dat als je roept om meer van dit soort vrouwenrollen, je op de koop moet toenemen dat ze niet altijd in de beste films voorkomen.
