Regie: Barbora Chalupová, Vít Klusák | Scenario: Barbora Chalupová, Vít Klusák | Cast: Sabina Dlouhá (Nikola Komárková), Anezka Pithartová (Týna Junová), Tereza Tezká (Michaela Soukupová) | Speelduur: 100 minuten | Jaar: 2020

Dat het internet op veel plekken een wetteloze omgeving is, mag inmiddels ruimschoots bekend zijn. Toch krijgen de Tsjechische documentairemakers Vít Klusák en Barbora Chalupová het voor elkaar een nog dieper niveau weer te geven. Een niveau dat een inkijkje geeft in de werkwijze van de mensen die voor hun meest verafschuwde lusten op internet rondstruinen. Maar ook een kraakhelder inkijkje in het hoofd van deze documentairemakers. En onherroepelijk een inkijkje in het hoofd van de kijker. Want wegkijken kan, maar loslaten niet.

Het uitgangspunt van Caught in the Net is simpel. Zet drie actrices die kunnen doorgaan voor jonge meisjes in drie nagebouwde kinderkamers met een laptop en een internetverbinding. Laat ze zich vervolgens voordoen als twaalfjarigen op sociale media en de smerige kant van de mensheid laat niet lang op zich wachten. Mannen van alle leeftijden storten zich als uitgehongerde hyena's op de aan zich aan het experiment onderwerpende nep-kinderen.

Zo wordt de hele setting in eerste instantie gebracht. Als een gecontroleerd sociaal experiment. Er zijn bijvoorbeeld regels opgesteld, om te proberen binnen de grenzen van het ethisch toelaatbare te blijven. De drie actrices mogen bijvoorbeeld niet actief uitlokken, niet te snel ja zeggen, niet zelf oneerbare voorstellen doen. Al snel blijkt echter dat deze regels het zwaar te verduren hebben in een omgeving waarin geen regels gelden.

De praktijkvoorbeelden van mensen die vrijelijk hun gang denken te kunnen gaan, krijgen de makers vanaf het opstarten van de laptops in de schoot geworpen. De barrage aan ongetemde en ongewenste lust die op ze af dendert, lijkt zelfs de zorgvuldig voorbereide crew te overrompelen. Als Kijkwijzer een stempel had voor films die voor geen enkele leeftijdscategorie geschikt is, dan had Caught in the Net hem verdiend. Is het niet de hoeveelheid mannen die de meisjes benadert die je verrast, dan is het wel de vrijpostigheid waarmee ze zich van hun slechtste kant laten zien, vaak even letterlijk als figuurlijk. Vooral die figuurlijke kant laat zich op het scherm maar moeilijk onherkenbaar in beeld brengen of censureren.

Een film als deze kan echter niet besproken worden zonder ook de morele kant van het verhaal aan te stippen. Want hoe schandalig de mannen ook zijn die zich tonen aan meisjes die net hardop gezegd hebben twaalf jaar jong te zijn, hoe verwerpelijk de chantage met namaaknaaktfoto's, het is precies waarop de makers rekenden en hoopten toen ze met hun actrices het metaforische net in zwommen. De makers hadden immers de chantabele naaktfoto's al voorbereid, de meisjeskamers zo echt en doordacht mogelijk nagemaakt, meisjes gezocht en tegen betaling voor het voetlicht van de verachtelijken geplaatst. Het is nog lang niet de sensatiebeluste verontwaardiging van Alberto Stegeman, maar ook in Caught in the Net krijgt de prooi op een gegeven moment de glinstering in de ogen die normaal aan de jager is voorbehouden.

Hoe ver iemand die een onrecht probeert aan te kaarten daarin mag gaan, is eindeloos voer voor filosofen of filosofische avondjes, waarbij eenieder de grens daarvoor ongetwijfeld anders zal leggen. De nietsontziende drang van de mannen die de meisjes in hun Skypegesprekken onder druk zetten, manipuleren of chanteren tot afspreken in winkelcentra toe, is een bittere smaak die je nog wel enige dagen zal bijblijven. Het sluit aan bij het post-#metoo-tijdperk waarin voortdurend de vraag wordt gesteld wat nou het spel is en wat de spelregels. Caught in the Net leidt het antwoord in door te laten zien wat er gebeurt als mensen lak hebben aan het soms zo mooie spel en vooral de bijbehorende regels.

Caught in the Net is te zien bij Picl en Vitamine Cineville.