Het is een grote misvatting dat er per se een begrijpelijk verhaal nodig is om een consistente film af te kunnen leveren. Een persoonlijke favoriet, die bovengetekende onlangs weer met open mond heeft bekeken, is Mulholland Dr. van David Lynch. Hoe je het ook wendt of keert: een echt sluitende uitleg over droom en werkelijkheid valt er onmogelijk te geven. Misschien dat Lynch daarom zelf weigert een uitleg te verschaffen. Hetzelfde geldt voor de uiterst intrigerende zich langzaam voortslepende kijkervaring van het derde seizoen van Twin Peaks. Er zijn afleveringen waarin nauwelijks iets gebeurde, maar waarbij de aandacht allesbehalve verslapte.
Met die gedachte in het achterhoofd is het aan te raden Lech Majewski's Valley of the Gods te benaderen, maar wellicht kun je jezelf beter de moeite en frustratie besparen. Als we dan toch plot willen ontwaren dan is dat van een ambiërend schrijver die in scheiding ligt en in de woestijn aan zijn meesterwerk wil beginnen. Dan is er nog de rijkste man op aarde die hoog bovenop een rots woont en zich nu en dan naar beneden begeeft om als een halve zwerver appels te stelen. Deze Wes Tauros heeft zijn zinnen gezet op een stuk land dat bekend staat als de Valley of the Gods; een woestijngebied in Utah dat nu wordt beheerd door de Navajo's.
Dat is het dan ook wel. Anders dan in het voorgenoemde werk van bijvoorbeeld Lynch, lijkt Majewski onze gedachten op hol te willen brengen met een combinatie van werkelijk schitterende beelden van de woestijn en een serie willekeurige gekkigheden. Deze zijn grafisch sterk, maar missen elke vorm van samenhang. De indeling in diverse hoofdstukken en de triviale dialogen brengen hier weinig tot geen verbetering in. Taurus houdt zijn personeel gevangen, die zich kennelijk als kantoorklerken gedragen en weinig last hebben van hun gevangenschap. Pogingen om hier chocola van te maken stranden bij voorbaat.
De Poolse regisseur heeft zich kennelijk laten inspireren door 2001: A Space Odyssey van wijlen Stanley Kubrick, maar trekt hierbij een veel te grote broek aan. Je moet toch wel van goeden huize komen om hier ook maar een beetje bij in de buurt te komen. Ook doemen verwoede pogingen op om het werk van Terrence Malick te benaderen, maar ook daar komt weinig van terecht. Het is met enige inspanning nog wel mogelijk om wat thematiek te ontwaren over de tegenstelling tussen arm en rijk, de macht van het geld en de onmacht van minderheden hiertegenover, maar het is verspilde moeite.
Dat Majewski wel degelijk veel in zijn mars heeft blijkt uit het gestileerde en visueel krachtige The Mill and the Cross gebaseerd op het werk van Pieter Bruegel. Optisch is Valley of the Gods adembenemend, maar mooie beelden zijn niet voldoende om ruim twee uur te boelen. Het onsamenhangende plot is nog tot daar aan toe, maar het gebrek aan tempo en emotie blijkt funest.
