De maanlanding: een monumentaal moment voor de mensheid. Moet je vandaag de dag nog benadrukken hoe bijzonder dat was voor Amerika, de mens en de wereld? Regisseur Todd Douglas Miller en de mensen met wie hij de nieuwe documentaire Apollo 11 vonden van niet: ze kozen voor een zeer zakelijke aanpak waarbij de beelden voor zich moeten spreken, samen met de communicatie tussen de astronauten en de mensen van NASA op aarde. Het resultaat is een knappe prestatie: een slaapverwekkend droge documentaire waarin één van de bijzonderste gebeurtenissen van de twintigste eeuw saai en alledaags wordt gemaakt.
Iedereen die te jong is om de maanlanding in 1969 zelf mee te maken, heeft daar later genoeg over gehoord. Apollo 11 was de missie om drie astronauten, Neil Armstrong, Buzz Aldrin en Michael Collins met een raket de ruimte in te schieten en ze op de maan te laten landen. Bijna iedereen kent de beroemde woorden van Neil Armstrong toen hij als eerste mens op de maan stapte: "een kleine stap voor een mens, een reuzensprong voor de mensheid."
Mocht dit allemaal nieuw voor je zijn, dan is Apollo 11 niet bepaald de beste manier om hierover te leren. Natuurlijk zitten de beroemde beelden van Armstrong op de maan in de film, en andere bekende beelden zoals het uitzicht op de aarde vanuit de raket of het lozen van onderdelen in de ruimte. De beelden zijn ook nog eens helemaal opgepoetst, maar om ze in high-definition te zien, moet je je door een stoffig en droog verslag van de Apollo 11-missie worstelen.
Door de nadruk niet zozeer op het verhaal van de Apollo 11-missie te leggen maar exclusief op het proces, zonder commentaar en met summiere uitleg, is Apollo 11 allicht geschikt voor enthousiastelingen die al zeer geïnteresseerd zijn in ruimtevaart en de maanlanding specifiek. Zij zullen hun kennis in de documentaire gevisualiseerd zien. Maar het menselijke ontbreekt in deze vertelling over een unieke menselijke prestatie.
We horen voortdurend de communicatie over en weer tussen de drie astronauten en de mensen van NASA op aarde, maar krijgen bijna niks mee van de spanning en sensatie die zij op dat moment gevoeld moeten hebben. Het gaat vooral over de techniek en de organisatie, als het even kan met allerlei afkortingen. Die worden hier en daar toegelicht met tekstjes, net zoals sommige processen in de ruimte heel kort worden uitgelegd met simpele animatie, met daaroverheen de uitleg van tv-commentatoren destijds. Ook dit blijft allemaal erg zakelijk. Op een gegeven moment zien we een analyse van de hartslag van Neil Armstrong tijdens de landing, hoe enorm die versnelde op dat moment, maar op het moment zelf was daar niks van te merken.
Bijna een derde van de documentaire is gewijd aan de dag van - en de opbouw naar de lancering. Telkens krijgen we de countdown te horen, maar van spanning is geen sprake. Componist Matt Morton doet met muziek nog wel zijn best om wat spanning op te wekken, maar hij is de enige én slaagt daar nauwelijks in.
Het is op zich indrukwekkend hoeveel beelden de makers van Apollo 11 hebben verzameld van NASA, van de burgers die op afstand naar de lancering kwamen kijken en van de ruimtereis zelf. Sommige beelden blijven altijd indrukwekkend, vooral die van de maanlanding zelf, dat kunnen Miller en co. niet verpesten. Voor de rest hebben ze daar echter een uitzonderlijk oninteressante documentaire omheen gebouwd, die niets nieuws vertelt maar ook niet weet over te brengen waarom de maanlanding iets bijzonders was. Apollo 11 is een verhaal waarbij alles gesmeerd gaat en iedereen kalm blijft.
Zelfs als er lekkages zijn of er in de ruimte alarmen afgaan, lijkt dat even routineus als de vijftien minuten lange busreis van de centrale naar de raket, een moment in de reis van de astronauten waarbij bijna langer wordt stilgestaan dan het landen op de maan. Er valt iets te zeggen voor het zonder opsmuk opdienen van bekende gebeurtenissen, los van Hollywood overdrijving en dramatisering, maar dit brood is zo droog dat het moeilijk te verorberen is.
