Het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, het blijft een dankbaar onderwerp voor Nederlandse films. Van De Overval tot De Aanslag tot Soldaat van Oranje en Zwartboek. Fictieve helden, echt bestaande verzetsstrijders, ooggetuigen, collaborateurs, we zagen ze allemaal op het witte doek voorbijkomen sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Nu volgt daarop Bankier van het Verzet, gebaseerd op het waargebeurde levensverhaal van Walraven 'Wally' van Hall, de bankier die het Nederlandse verzet tegen de NSB en de nazi's financierde. Een competente oorlogsfilm, die desalniettemin meer spanning en drama had kunnen halen uit het bronverhaal.
Van sloomheid kan de film niet beticht worden. Integendeel, de opbouw van de ondergrondse bank voor het verzet door Wally en zijn broer Gijs gaat zo snel dat het allemaal erg makkelijk lijkt. De obstakels die overwonnen moeten worden, lijken hobbeltjes. De film geeft te weinig gewicht aan de sleutelmomenten in dit belangrijke proces. Het raast allemaal vluchtig voorbij. De tragische zelfmoord van een Joods gezin zet de boel weliswaar in gang, maar een echt gevoel aan risico ontbreekt. Het lijkt zowaar leuk, waardoor ook sommige dialogen de gewenste impact missen.
Gaandeweg verandert dat gelukkig. Bankier van het Verzet wordt echt spannend zodra Wally en Gijs de bank hebben opgezet. Het verzet groeit, dus is er meer geld nodig. Waar gaan ze dat vandaan halen? Ondertussen wordt het de NSB en de nazi's steeds duidelijker dat er een ondergrondse bank het verzet financiert. De jacht op de leider van deze bank wordt geopend, waarvan de schuilnaam steeds vaker opgevangen wordt. De NSB vraagt de nazi's om hulp vanwege hun 'effectievere methodes' en geeft ze daarmee vrij spel in Amsterdam en omgeving. De pretentie van autonomie onder de Duitsers wordt zo opgegeven.
De vluchtige filmstijl en montage laten aan het begin te wensen over, maar zijn zeer effectief tijdens het hoogtepunt van de film: een vorm van bankroof waarbij promesses uit de Nederlandse Bank omgewisseld moeten worden voor vervalsingen. Zo kunnen tientallen miljoenen guldens vrijgemaakt worden voor het verzet, dat anders misschien uit elkaar zou vallen in het voorjaar van 1945. De operatie is in wezen vrij simpel en draait vooral om een beslissing van één oude man, maar uit zijn twijfel wordt maximale spanning gehaald.
Helaas is het laatste gedeelte weer minder interessant en té voorspelbaar. Niet iedereen zal bekend zijn met de belevenissen van Walraven van Hall, maar daar wordt kennelijk wel van uit gegaan. Zijn hele verhaal wordt verteld via een raamvertelling na de oorlog. De film opent en sluit ermee, en heel af toe keert het tussendoor terug. Opvallende afwezige daarbij is Wally zelf, zijn broer Gijs is de enige verteller. Deze onnodige vertelstijl is een zeer vreemde keuze. Helemaal omdat aan het einde nog eens wordt benadrukt hoe Van Halls verhaal te onbekend is en dat hij te weinig erkenning heeft gekregen voor zijn belangrijke bijdrage aan het verzet.
Lees ook het interview met regisseur Joram Lürsen.
