Ons kikkerlandje is een echt waterland. Niet voor niets staan we in het buitenland bekend om ons vermogen om het water de baas te zijn, of het nu gaat om het bevechten van een watersnood, het aanleggen van kanalen en andere waterwegen of het (terug)winnen van land op het water. Ruim een vijfde van het oppervlak van Nederland bestaat uit water, de overzeese gemeenten in de Antillen niet meegerekend. Steden werden en worden nog steeds gebouwd rondom grote rivieren of worden door middel van gegraven waterwegen hierop aangesloten.
De korte documentaire Passage biedt ons op kunstzinnige wijze inzicht in het leven aan boord van een vrachtschip dat op weg gaat van de haven van onze hoofdstad naar het zuiden van Frankrijk. De makers, Jascha de Wilde en Ben Hendriks, hebben gekozen voor een aanpak die nog het meest doet denken aan een museumbezoek. In drie tableaus als ware het een drieluik tonen zij de reis van het vrachtschip en het leven aan boord. In veel gevallen laten twee van de drie beelden hetzelfde gezichtspunt zien en geeft het derde scherm zicht vanuit een andere hoek. Hierdoor trachten de filmmakers de statische benadering te doorbreken.
Hierin slagen ze slechts mondjesmaat. Ze hanteren veelal een vast camerastandpunt en door het gefragmenteerde en nodeloos artistiek verantwoord bedoelde sausje word je lastig meegenomen in de tocht over de wateren van Europa. De filosofie die het regisseurskoppel heeft voorgestaan is dat Passage ervaren moet worden als een schilderij waar je steeds nieuwe dingen in ontdekt als je je echt focust op de details. Al hun goede bedoelingen ten spijt, leent het medium film zich door het dynamische karakter ervan hier veel minder goed voor. Door de staccato beeldwisselingen sturen en beïnvloeden De Wilde en Hendriks bovendien de blik van de kijker.
De camera registreert enkel, wat opnieuw een opmerkelijk contrast oplevert met wat de makers hebben voorgestaan. Ook al mist de vorm doel, de inhoud biedt meer ruimte om je gedachten de vrije loop te laten gaan. Vooral de momenten waarop wordt aangetoond dat de schippers hun eigen intieme huiskamer altijd met zich meenemen zijn krachtig. Waar ook in Europa ze zich bevinden, er gaat niets boven een hecht familieleven en een heerlijke zelfgemaakte maaltijd, of dit nu boeuf bourguignon of een Hollandse stamppot is.
Passage hinkt op twee gedachten en voelt soms als behang waar je te weinig acht op slaat. Het is overduidelijk de vorm die het aflegt tegen de inhoud. Hierdoor krijgt een op papier intrigerend gegeven niet de aandacht die het verdient. Verder filosoferen over het feit dat deze vorm van vrachtvervoer door de moderne tijd achterhaald dreigt te raken, zit er dan ook niet in.
