In 1995 verscheen de Japanse animeklassieker Ghost in the Shell van regisseur Mamoru Oshii. De film handelt over een toekomst waarin de scheidslijnen tussen mens en machine gevaarlijk aan het vervagen zijn. Menselijke lichaamsdelen die niet meer functioneren kunnen eenvoudigweg worden vervangen door cybernetische onderdelen. Los van de snoeiharde actiescènes dankt de film zijn legendarische status vooral aan de filosofische mijmeringen over identiteit en menselijkheid. Een hele kluif om daar een behapbaar Amerikaans popcornspektakel van te maken, maar regisseur Rupert Sanders slaagt er voor een deel in.
Reeds tijdens het filmproces stonden hordes fans te stampvoeten, omdat de Amerikaanse versie zich zou schuldig maken aan 'whitewashing'. De hoofdrol ging immers niet naar een Japanse, maar naar een Amerikaanse actrice. Die beschuldiging is enigszins dubieus, vooral omdat het hoofdpersonage bestaat uit een mensenbrein dat in een kunstmatig omhulsel is geplaatst. Welke huidskleur dit cybernetische lichaam heeft is dus in wezen niet zo van belang. Het gaat juist om de achterliggende gedachte van deze futuristische fantasie. Toch is de cast een aangename mix geworden van zowel Amerikaanse als Japanse acteurs, waarbij de aanwezigheid van acteerkanon Takeshi Kitano een mooie bijkomstigheid is.
Direct bij aanvang maken we kennis met Major, een jonge vrouw die klaarblijkelijk is verongelukt, maar dankzij robotfabrikant Hanka Robotics dus een nieuw leven is geschonken als cyberorganisme. Omdat zij de eerste geslaagde versie van haar soort is, wordt zij ingezet als superwapen in het Section 9-team. De specialiteit van deze organisatie is het opsporen en doden van hackers en terroristen. In Ghost in the Shell vormt de aanslag op een stel hoge piefen het startschot voor een grootschalige speurtocht naar de dader, maar zoals verwacht blijkt er een luchtje aan de hele zaak te zitten.
Ten opzichte van het origineel is het verhaal voor deze Hollywoodversie sterk versimpeld, wat tot een puntje van kritiek mag worden gerekend. Ditmaal zijn de existentiële vraagstukken slechts verwaterd aanwezig, waardoor de film soms meer wegheeft van een generieke sciencefictionfilm, dan van een Ghost in the Shell-verfilming. Toch is de vraag wat ons menselijk maakt niet helemaal uitgevlakt. In een kleine, maar mooie scène komt het woordeloos aan bod, wanneer een prostituee haar plastic mondkapje afdoet en zij haar verborgen gehouden sproetjes toont. Niet heel diepgravend, maar wel treffend en subtiel.
Op visueel vlak weet regisseur Rupert Sanders veel indruk te maken. Duidelijk is dat hij zich voor zijn toekomststad heeft laten inspireren door de sciencefictionklassieker Blade Runner. Terwijl de camera onder enorme bruggen doorzweeft, krijg je het idee in een soort attractiepark te zijn beland. Van de neonverlichting tot aan de hologramreclames op King Kong-formaat: het is allemaal werkelijk een lust voor het oog. Bovendien worden de beelden ondersteund door de lekkere soundtrack van Clint Mansell en Lorne Balfe, die een aangename dosis cyberpunk in de film pompt.
Aan hoofdrolspeelster Scarlett Johansson de taak om de film te dragen. Hoewel ze in sommige scènes (bewust of onbewust?) een houten Klaas speelt, is het onmiskenbaar dat de actrice hier helemaal op haar plaats is. In zekere zin weet Johansson zelfs een paar van haar eerder gespeelde rollen te verenigen in de vertolking van Major. Zo doet dat vreemde, onnatuurlijke voorkomen vooral denken aan die latente alien uit Under the Skin en is het ouderwetse knokwerk een kolfje naar de hand van personage Black Widow. In Sanders' film bewijst Johansson in elk geval opnieuw dat zij de stoerste actieheldin van dit moment is.
Hoogtepunt van de film is het eindgevecht waarin Major het opneemt tegen een op afstand bestuurbare spinnentank. Opvallend is dat deze actiescène relatief klein van opzet is, zeker naar de maatstaven van de huidige Hollywoodblockbusters, waarbij de schurk altijd complete steden of werelden in de as moet leggen. Hier spitst de werkelijke climax zich toe op de verhouding tussen twee personages en dat is ook weleens aangenaam om te zien. Voor kijkers die de animeklassieker uit 1995 kennen is het allemaal gesneden koek. Maar nieuwkomers in dit sciencefictionuniversum kunnen nog genoeg plezier beleven aan In Ghost in the Shell.
