Tomorrow
Recensie

Tomorrow (2015)

De gevolgen van klimaatverandering kun je het beste aanpakken door klein te denken en dichtbij te beginnen. Deze inspirerende docu weet het echter niet altijd klein te houden.

in Recensies
Leestijd: 3 min 17 sec
Regie: Cyril Dion en Mélanie Laurent | Speelduur: 118 minuten | Jaar: 2015

Verbeter de wereld begin bij jezelf. Een waarheid als een koe, waar niet elke doorwrochte wereldverbeteraar zich aan houdt. Om echt het verschil te maken in het streven naar een betere wereld, waarbij mens, dier en natuur met elkaar in harmonie leven, is het belangrijk om dicht bij huis te beginnen. Tegen de tijd dat je namelijk de politiek en de economie bewerkt hebt heb je vele kostbare decennia verloren en dat is tijd die onze uitgewoonde planeet niet meer heeft. De term 'morgen' is een excuus om nooit aan goede voornemens te beginnen. Want morgen bestaat immers niet, omdat deze nooit aanbreekt. Toch begon een immer uitdijende groep idealisten onder de naam Tomorrow een beweging die de problemen waarmee onze planeet kampt, tracht aan te pakken. Gewoon door klein te beginnen. Het is tevens de titel van een inspirerende documentaire van Cyril Dion en actrice Mélanie Laurent die dit gedachtegoed moet uitdragen.

Het klimaat verandert drastisch en de mens heeft in haar relatief korte bestaan nog nooit in zulke hete omstandigheden geleefd. Deze ongewenste verandering grijpt in op allerlei aspecten van onze levens. Tomorrow behandelt in een aantal hoofdstukken deze voornaamste disciplines die vragen om herijking en creatief omdenken. We moeten namelijk anders tegen zaken als economie, politiek, democratie, energie en onderwijs aankijken, willen we onze kinderen nog een toekomst kunnen bieden op een leefbare aarde. De beweging, die inmiddels steeds meer aanhangers begint te krijgen, probeert een betere wereld te benaderen vanuit oplossingen in plaats van te denken in problemen die door de immense omvang nauwelijks het hoofd kunnen worden geboden. Het begint met sympathieke initiatieven, zoals een Britse gemeenschap die aan het moestuinieren slaat en door hun hele stadje gewassen begint te verbouwen. Elke voorbijganger mag kosteloos uien, prei, kruiden en kool rooien. Het blijkt ontzettend goed te werken. Op grotere schaal begint de Amerikaanse stad Detroit met het verbouwen van gewassen binnen de stadsgrenzen. Na het instorten van de auto-industrie kromp de bevolking en was het mogelijk om de eigen bevolking van voedsel voor te zien zonder dat het duizenden milieuverwoestende kilometers moet afleggen.

Maar dan gaan Dion en Laurent te veel hooi op hun vork nemen en beginnen ze hun eigen doelstellingen tegen te spreken. Want wat kleinschalig begint en opbouwt wordt vervolgens tot gigantische proporties opgeblazen. Zelf je gewassen verbouwen valt nog te overzien, maar in hun optiek moeten we niet alleen de manier waarop we onze voedselvoorziening verzorgen drastisch omgooien. Ook het financiële systeem en denken moeten radicaal veranderen. En bijvoorbeeld ook de wijze waarop we ons onderwijs en democratie organiseren. De makers grijpen ter illustratie hiervan wel telkens terug op lokale ontwikkelingen, zoals het ontstaan van plaatselijke complementaire geldsystemen en het omverwerpen van het kastenstelsel in India, maar wat toch vooral blijft hangen is het gevoel dat de wereld veranderen op deze deelgebieden niet meer lukt door klein te denken. Het idee dat we iets moeten veranderen aan het DNA van de economie en politieke systemen is te hoog gegrepen. Dit werpt dan ook de twijfel op of de gedachte achter de Tomorrow-beweging nu wel de oplossing voor een betere wereld is.

De moed zakt je in de schoenen en dat terwijl de documentairemakers zo veel positiviteit, een haast jaloersmakende naïviteit en geloof in een betere wereld uitademen. Tomorrow laat je dan ook achter met dubbele gevoelens. Ja, we moeten nu echt in actie komen om een betere toekomst te realiseren en het is zeker goed om binnen je eigen invloedssfeer te blijven. Maar zolang de grotere machten, waaronder de winstbeluste multinationals, niet mee willen werken omdat zij enkel denken aan het kortetermijnrendement gaat de wereld niet veranderen. De mensen achter Tomorrow hebben het hart op de juiste plek en hun visie wordt ondersteund door vooraanstaande wetenschappers. Hierdoor loop je de bioscoop uit met de gedachte dat het allemaal anders moet. Nu die miljarden andere aardbewoners nog.