Calvaire
Recensie

Calvaire (2004)

Biedt geen verrassingen of ingenieuze plottwist maar is een intense filmervaring en een must voor genreliefhebbers.

in Recensies
Leestijd: 3 min 30 sec
Regie: Fabrice Du Welz | Cast: Laurent Lucas (Marc Stevens), Jackie Berroyer (Paul Bartel), Philippe Nahon (Robert Orton), Jean-Luc Couchard (Boris), e.a. | Duur: 94 min.

Calvaire of Ordeal, zoals de Engelse titel luidt, betekent zoiets als beproeving of lijdensweg. En dat het om een lijdensweg gaat wordt gelijk al in de eerste scène duidelijk: we zien Marc Stevens, zanger van romantische levensliedjes, optreden in een bejaardenhuis waar hij als knappe jongeling een zaaltje met oudjes in vervoering brengt. Een ronduit trieste vertoning waarbij hij zich na afloop van zijn act ook nog eens moet weren tegen de avances van een bejaarde vrouw. Van Marc’s reflectie in de make-up spiegel is af te lezen dat hij zich het artiestenbestaan duidelijk anders had voorgesteld. Dit treurige en beklagenswaardig bestaan heeft deze charmezanger toch niet verdiend? Dat dit alles in geen vergelijking staat met de lijdensweg die hem nog te wachten staat weet hij dan nog niet…

Na zijn optreden reist Marc af naar zijn volgende schnabbel, ergens in het zuiden van het land. Onderweg neemt hij echter een verkeerde afslag en verdwaalt. Het wordt donker en begint te regen en tot overmaat van ramp slaat de motor van zijn bus af en weigert verder iedere dienst. Daar, in het donker en in de regen, ontmoet Marc een jongeman, overduidelijk het product van vele generaties inteelt, die hem begeleidt naar een vervallen herberg in het bos, waar hij de nacht doorbrengt. De herbergier, Bartel, blijkt een beetje rare maar vriendelijke man te zijn die al even de moeite genomen heeft om met z'n oude tractortje de bus van Marc op te halen. Bartel is helemaal in zijn sas als hij er achter komt dat Marc een artiest is. “Ik ben namelijk ook artiest... of dat was ik" zegt hij, "ik was komiek". En inderdaad, dat wil je best aannemen want soms vertoont de man een behoorlijke gelijkenis met Urbanus. Wanneer Marc besluit om een stevige ochtendwandeling te maken moet hij beloven niet naar het dorp te gaan. “De dorpelingen zijn niet zo als wij” vertrouwt Bartel hem toe, "het zijn geen artiesten". Marc belooft het.

Het wordt al snel duidelijk dat Bartel in feite een knap gestoorde gast is die treurt om zijn weggelopen echtgenote. Echter, in Marc ziet hij zijn wedergekeerde vrouw en hij is vastbesloten haar (Marc dus) niet weer te laten ontsnappen. Als dan de meute van gedegenereerde dorpsbewoners er zich ook nog mee gaan bemoeien en ook omgang met Bartel’s wedergekeerde “vrouw” eisen (vrouwen zijn kennelijk erg schaars in die contreien), is de nachtmerrie compleet.

Bizar, absurd, walgelijk zijn zo wat woorden die op deze film van toepassing zijn, maar ook: oogstrelend, adembenemend en schitterend zijn op hun plaats. Calvaire is geschoten in de Belgische Ardennen, een prachtig natuurgebied. Hoe onheilspellend en naargeestig die natuur ook kan zijn wordt op bijzonder verdienstelijke wijze weer gegeven. De cinematografie is erg mooi en akelig tegelijk. Duidelijk geïnspireerd door films als Deliverance, Texas Chainsaw Massacre en Straw Dogs, biedt Calvaire ons beeldschone omgevingsbeelden, zonderlinge personages en rauw en onterend geweld. Een absoluut memorabele scènes is die waarin de dorpelingen, als hoogtepunt van een avondje bier drinken in hun café, met z'n allen een merkwaardige rituele dans uitvoeren onder begeleiding van iemand die als een bezetene op een piano beukt (geen begenadigd banjospeler te bekennen hier.)

Een sterk punt van de film is zoals gezegd de cameravoering. Door het filmen vanuit afwijkende posities en met aparte camerabewegingen, zoals bijvoorbeeld het steeds sneller laten ronddraaien van de camera in een kleine ruimte, wordt de beklemmende en nare sfeer nog eens extra versterkt. Voor sommige kijkers zal de beeldregistratie misschien bekend voorkomen, wat heel goed kan kloppen want cameraman Benoît Debie was ook degene die het wel bijna misselijkmakende camerawerk van Gaspar Noé’s Irréversible verzorgde.

Hoewel het soms wat traag verlopende verhaal niet veel om het lijf heeft en aandoet als één groot horrorcliché heeft Calvaire gelukkig meer te bieden. Vooral door de prachtige fotografie en karakteristieke setting weet de film veel sfeer op te roepen die je bij tijd en wijle kippenvel bezorgt. Geen verrassingen of ingenieuze plottwist maar een intense filmervaring en een must voor genreliefhebbers.