Richard Donner en Bruce Willis horen bij het handjevol mensen dat de actiefilm eind jaren tachtig, begin jaren negentig een nieuw gezicht gaf. Na de geoliede spierballen van Schwarzenegger en Stallone, kwamen films als Lethal Weapon en Die Hard met ironie, antihelden, min of meer geloofwaardige schurken en realistisch(er) geweld. Sindsdien hebben Donner en Willis, afzonderlijk van elkaar, die benadering in vele films uitgewerkt, -gediept en gemolken. 16 Blocks markeert hun allereerste samenwerking. Dat had tien jaar geleden misschien iets bijzonders opgeleverd, maar aan de herhaling van zetten in deze film te zien, missen beide veteranen inmiddels de souplesse om elkaar tot grotere hoogten te stuwen.
Willis speelt de totaal uitgebluste, alcoholistische politieman Jack Mosley. Vadsig, mank, asgrijs en met roodomrande ogen sleept hij zich door de laatste jaren van zijn carrière. Zijn collegas laten hem een stel lijken op een plaats delict babysitten en schuiven vervolgens hun papierwerk op hem af. De boodschap is duidelijk: als smeris kun je niet dieper zakken (Harvey Keitel in Bad Lieutenant vergeten we voor het gemak even). Wanneer zijn baas acuut een chauffeur nodig heeft om een kruimeldief binnen twee uur bij de rechtbank af te leveren, zestien blokken verderop, is Mosley vanzelfsprekend de pineut.
De kruimeldief, Eddie, is kroongetuige in een zaak tegen een corrupte agent, die op zijn beurt weer deel uitmaakt van een hele club foute dienders. Eddies getuigenis kan een heleboel politiecarrières verwoesten, dus wordt hij plompverloren in een dienstauto gekwakt, om zonder enige aanvullende bescherming naar de rechtbank te worden vervoerd. Wanneer Mosley een pitstop maakt voor de broodnodige alcohol, stuurt zijn corrupte ex-partner Frank (de altijd betrouwbare David Morse) twee huurmoordenaars op Eddie af. In een korte maar vaardig geregisseerde scène, waaruit Donners routine in dit genre blijkt, rekent Mosley ondanks zijn wankele toestand af met het geboefte. Franks bende is echter vastbesloten Eddie het zwijgen op te leggen, waardoor het doorkruisen van die zestien blokken ineens een haast onmogelijke opgave wordt voor de puffende Mosley en zijn hyperactieve vrachtje.
Eddie, gespeeld door Mos Def (Hitchhikers Guide to the Galaxy), is de zoveelste reïncarnatie van een personage dat vroeger zou zijn vertolkt door Eddie Murphy, Chris Tucker of Chris Rock: de gewiekste zwarte sidekick (met het hart op de juiste plaats natuurlijk) die met zijn onophoudelijke gekwebbel de stugge held tot waanzin drijft. Mos Def, sympathiek maar ook gewoontjes als hij is, kan ons niet doen vergeten dat we zijn typetje al twintig keer eerder zagen. Hij werkt daardoor daadwerkelijk op de zenuwen die van ons, helaas. De acteur mag dan nieuw zijn, het personage blijkt hopeloos versleten.
Ook Donner toont zich weinig geïnspireerd. Hij probeert zijn film een wat frisser voorkomen te geven door vanaf de schouder en op locatie te filmen, maar schotelt ons vooral veel herkenbare elementen voor, waaronder een busachtervolging à la Speed. Zijn regie mist de dynamiek om ons rechtop in onze stoel te zetten, en de eerder genoemde routine resulteert hierbij iets te vaak in voorspelbare shots.
De rol van Bruce Willis kun je met een beetje goede wil nog interessant noemen, in die zin dat hij zijn trademark character de cynische, oververmoeide underdog die zijn heldenrol met een pijnlijke grimas op het gezicht vervult in deze film van een tragisch randje voorziet, zoals hij eerder in Sin City deed. Hij is nog niet aan zijn Unforgiven toe, maar als er ooit een definitieve afrekening met de harde politiefilm komt, lijdt het geen twijfel dat Willis de hoofdrol moet krijgen.
Intussen helpt dat 16 Blocks niet verder. Bovenop het feit dat we binnen enkele scènes weten hoe Jack, Eddie en Frank zich gedurende de rest van de film zullen gedragen, komt een ontknoping die allang op het Dont Go There!-lijstje van iedere scriptschrijver in Hollywood zou moeten staan. Wat ten tijde van Die Hard en Lethal Weapon fris was, is inmiddels gemeengoed, maar Richard Donner en Bruce Willis doen met 16 Blocks een beetje alsof de jaren negentig nooit hebben plaatsgevonden. Nu maar hopen dat ze straks niet met Another 16 Blocks komen aanzetten.
