Brick
Recensie

Brick (2005)

Brick is een film noir die zich afspeelt op een hedendaagse middelbare school. T

in Recensies
Leestijd: 3 min 3 sec
Regie: Rian Johnson | Cast: Joseph Gordon-Levitt (Brendan), Nora Zehetner (Laura), Lukas Haas (The Pin), Noah Fleiss (Tugger), Matt O’Leary (The Brain), Emilie de Ravine (Emily) | Speelduur: 110 minuten Jaar: 2005

Brick is een zeldzaam fenomeen: een film die iets toevoegt aan een nagenoeg uitgestorven genre en het daarmee op unieke wijze doet herleven. Brick is namelijk een film noir pur sang, maar wel op een geheel eigen manier. Debuterend schrijver-regisseur Rian Johnson transporteert zorgvuldig de sfeer, personages en dialoog van de Amerikaanse film noir uit de jaren ’40 naar een modern middelbareschoolmilieu in Zuid-Californië. Daarmee creëert hij een speciaal en licht absurd wereldje met eigen taal en regels, zoals dat alleen in films kan bestaan, en een bijzonder fijn stukje cinema.

Brendan is op het eerste oog een doodgewone, ietwat sullige jongen van een jaar of zestien, met licht krullend haar dat over zijn brilletje komt zetten. Maar daarachter gaat een harde, berekenende en gedecideerde detective schuil, met een rappe tong, bijna even snelle vuisten en een hoge pijngrens. Deze komt in actie na een zeer vaag, paniekerig telefoontje van zijn verdwenen ex-vriendin Emily, die hem enkele maanden geleden verliet om op te trekken met de plaatselijke sociale elite. Om er achter te komen wat zij met haar vreemde woorden bedoelde, gaat Brendan op onderzoek uit met behulp van zijn enige vriend, The Brain.

Hij doet dit door te infiltreren in de sociale top en door het een en ander bij de elite los te krijgen (bij de één gevoelens, bij de ander tanden) en zo de aandacht van een lokale drugsdealer, The Pin, te trekken. Dan ontdekt hij het verse lijk van Emily en bijt hij zich nog vaster in het mysterie waarin hij is beland. Brendan is uiterst vastberaden om de vragen ‘wie?’ en ‘waarom?’ te beantwoorden. Daarvoor zal hij erachter moeten komen wie The Pin precies is, wat die met de hele zaak te maken heeft en wat de rol van de mysterieuze, verleidelijke Laura in het geheel is.

Debutant Johnson liet zich voor dit verhaal inspireren door de ‘hardboiled’ detectiveboeken van Dashiell Hammet. Op diens werk werd ooit de officieuze geboorte van de film noir gebaseerd: The Maltese Falcon. Ook de gebroeders Coen schreven hun neonoir Miller’s Crossing op basis van twee verhalen van Hammett. De invloed van de schrijver op het genre is aanzienlijk. Dat de personages van Johnson veel gemeen hebben met de archetypes van het genre is daarom logisch. Brendan heeft wel wat weg van Sam Spade en Joseph-Gordon Levitt slaagt erin de kwetsbaarheid van zijn tienerpersonage perfect te combineren met het doorgewinterde sarcasme dat bij een dergelijk type hoort.

Nog meer dan de personages en de plot zijn vooral de dialogen kenmerkend voor de inspiraties van Johnson: deze zouden niet misstaan in een film uit de jaren veertig of in een detectiveboek uit die tijd. Zulke gestileerde dialogen zijn tegenwoordig niet meer te horen in de cinema en het zijn deze dialogen die van Brick een werkelijk unieke film maken. De fraaie visuele stijl, die kleine ruimtes een weidse uitstraling geeft en die voornamelijk beïnvloed is door het werk van Sergio Leone, zorgt er samen met de stemmige, enigszins minimalistische score voor dat de kijker wordt ondergedompeld in een heerlijk duister sfeertje.

Hier en daar verlicht Johnson zijn duistere verhaal met de broodnodige humor. Een van de leukste scènes levert echter ook een probleem op. Brick heeft al een licht surrealistisch tintje, maar in die scène wordt dat tintje opeens een heuse kleur, wat toch een beetje vloekt met de toon van de rest van de film. Maar ondanks deze dissonant is Brick een bedwelmende filmervaring, waar menig filmliefhebber van zal genieten.