Een Amerikaanse ex-vice-president, zes jaar geleden nog onder controversiële omstandigheden net geen president geworden, die met behulp van PowerPoint vertelt over het broeikaseffect. Dat klinkt niet bepaald als een gegeven dat een boeiende film zal opleveren. Toch is het dankzij regisseur David Guggenheim een uiterst interessante, soms zelfs verontrustende film geworden. Hij slaagde erin om van de presentatie van Al Gore, die daarmee de wereld over reisde, iets te maken wat ook filmisch de moeite waard is. Daarmee versterkt hij de boodschap en geeft Gore een veel groter publiek dan de man zelf ooit zou kunnen bereiken, hoe vaak hij de aarde ook zou rondreizen.
De presentatie van Gore komt op het witte doek waarschijnlijk nog beter tot zijn recht dan in de collegezaal, omdat Guggenheim de beschikking heeft over veel meer bewegende natuurbeelden, hoewel een groot deel letterlijk uit Gores dias komt. Maar wat de film nog veel boeiender maakt, is dat niet alleen de presentatie wordt vastgelegd, maar ook stukjes uit het persoonlijke leven van de ex-presidentskandidaat. Dat geeft de film een intimiteit en een diepere laag mee, waardoor het meer dan slechts een boodschap wordt.
Een briljante ingeving is bijvoorbeeld de manier waarop een parallel wordt getrokken tussen Gores familie en de wereldbevolking. De familie Gore is rijk geworden door het kweken van tabaksplanten. Zijn zus raakte op vroege leeftijd verslaafd aan sigaretten, kreeg longkanker en is daar na een jarenlange strijd uiteindelijk aan overleden. Pas na haar dood kwam het in de overige familieleden op om uit de tabakshandel te stappen. Gore is van mening dat het in de menselijke aard ligt, dat het lang duurt voor het kwartje valt als iets moeilijk te accepteren is. Dit principe geldt wat hem betreft voor de gehele mensheid als het om het broeikaseffect gaat. Al jarenlang zeggen wetenschappers dat er iets moet veranderen om de aarde voor de komende generaties veilig te stellen, maar weinigen luisteren. Dat is begrijpelijk en menselijk volgens Gore, maar zou wel eens zeer ernstige gevolgen kunnen hebben. De manier waarop deze parallel wordt getrokken, is zeer treffend en zet de boodschap van Gore kracht bij.
Desondanks wordt Guggenheim toch enigszins gelimiteerd door het feit dat An Inconvenient Truth uiteindelijk vooral een registratie is van de presentatie van Gore. Dat wordt echter ruimschoots goedgemaakt door de presentatie zelf, die boeiend, vermakelijk, verontrustend en toch hoopgevend is. Gore houdt een heldere en duidelijke uiteenzetting en maakt het complexe broeikaseffect en alles daaromheen begrijpelijk en overzichtelijk.
Hij weerlegt ten eerste de grootste misconcepties en mythes die over het broeikaseffect bestaan. Zo legt hij uit dat het idee dat er onder wetenschappers geen consensus is over het gevaar van het broeikaseffect een sprookje is, dat door de populaire massamedia in stand wordt gehouden. Hij onderbouwt deze stelling en legt vervolgens haarfijn uit waarom we ons zorgen zouden moeten maken over de gevolgen van het broeikaseffect. Uiteindelijk vertelt Gore hoe wij, als gewone mensen, een steentje kunnen bijdragen om de gevolgen tegen te gaan.
Het is hem niet om politieke stemmingmakerij te doen, of om iemand, een organisatie of een groep mensen de schuld van dit alles te geven. Hij wil mensen alleen maar bijbrengen dat wij, als wereldbevolking, een groot probleem hebben dat nationale of continentale politiek overstijgt. Af en toe laat de man daarbij wel een steek vallen in zijn argumentatie, maar dan nog is de rest van zijn verhaal meer dan overtuigend. Gore maakt van iets wat voor veel mensen een ver-van-mijn-bed-show is, een urgent probleem waar iedereen mee te maken heeft. En hij doet dat ook nog eens op een enigszins vermakelijke en fascinerende manier.
Het einde van zijn betoog is erg Amerikaans. De tien tips die Gore geeft, lijken voornamelijk op een Amerikaans publiek gericht, en het komt behoorlijk aanmatigend over dat tijdens de aftiteling het nummer Ive Got To Wake Up te horen is. Filmisch gezien is An Inconvenient Truth niet de beste film van het jaar, maar desondanks is het wel één van de belangrijkste, zo niet de belangrijkste. Want wat de politieke overtuiging van de kijker dan ook mag zijn, dit gaat ons allemaal aan.
