Bij de laatste editie van het International Film Festival Rotterdam was het Noorse Troubled Water (DeUsynlige) een van de publiekslievelingen. En terecht. Het duurde even voor de film van regisseur Erik Poppe, die eerder bekendheid verwierf met Hawaii, Oslo, een Nederlandse distributeur vond. Met Wild Bunch is die er nu, zodat iedereen kan genieten van deze aangrijpende en indrukwekkende film.
Net als het bittere Boy A uit 2007 verhaalt de film over een jongen, Thomas in dit geval, die na een gruwelijke daad in zijn jeugd voor langere periode naar de gevangenis moet. Na zijn vrijlating moet hij zijn leven weer op zien te bouwen. Het was een ongeluk, zegt Thomas gedurende de film herhaaldelijk, terwijl wij in korte flashbacks te zien krijgen hoe hij destijds met een vriend een kinderwagen met daarin de jonge Isak meenam. In de gevangenis ontdekt Thomas zijn talent voor orgelspelen en als hij vrijkomt solliciteert hij direct naar een baan als orgelspeler in de plaatselijke kerk. De pastor daar is de beeldschone Anna die samen met haar zoontje Jens de ideale tweede kans aan Thomas kan bieden. Intussen heeft Agnes, de moeder van Isak, het verlies van haar kind nooit kunnen verwerken, omdat de waarheid nooit naar boven is gekomen. Met twee geadopteerde kinderen en man Jon aan haar zijde, gaat ze in het tweede deel van de film op zoek naar de waarheid.
Regisseur Poppe heeft de film bijna letterlijk in tweeën gesplist en schakelt van Thomas verhaal naar dat van Agnes op het moment dat het noodlot bij Thomas toeslaat. Zo ontstaat er naast de dramatische spanning ook nog een thrillerachtige spanning over wat er gebeurd is. Niet geheel noodzakelijk, maar het wordt treffend uitgevoerd.
Opvallend is de door cinematograaf John Christian Rosenlund gehanteerde stijl. In de flashbackscènes maakt hij op een treffende, verontrustende wijze gebruik van onscherpe objecten in het midden van het kader. Soms zijn ze op de achtergrond nog net te onderscheiden, soms is alles onscherp. Ook maakt hij gebruik van extreme close-ups van met name Thomas en wisselt hij handheldshots af met strakke camerabewegingen. Dit alles draagt bij aan de overtuigende verbeelding van Thomas psychologische strijd met het verleden, zonder dat het clichématig of te opzichtig wordt. Met name de scènes waarin Thomas gepassioneerd het kerkorgel bespeelt zijn zeer indrukwekkend. Dit heeft natuurlijk ook alles te maken met de prachtige en overdonderende orgelklanken van Iver Kleive. Hij componeerde én speelde de gelaagde partijen die werkelijk uit de speakers bulderen.
Over de gehele linie wordt overtuigend geacteerd, maar het spel van Trine Dyrholm is van het allerhoogste niveau. Ze weet de radeloosheid van Agnes en haar vastberadenheid in de zoektocht naar de waarheid prachtig te verweven. In misschien wel de beste scène komt dit duidelijk naar voren. Hierin dineren Agnes en haar man Jon samen met zijn baas en diens vrouw in een chique restaurant om Jons promotie te vieren. Wat een formaliteit had moeten zijn, mondt uit in een indringend, soms pijnlijk, maar dan weer grappig gesprek tussen de twee vrouwen. Hierin worden alle oude wonden nog eens even flink opengehaald.
Waar veel films zich óf op de dader óf op het slachtoffer focussen, verdeelt Poppe zijn aandacht bijna gelijk tussen hen. Wat Troubled Water zo sterk maakt, is hoe de combinatie van sterk spel, overdonderende muziek en overtuigende cinematografie, beide personen als mens neerzet. Uiteindelijk zijn ze beiden zowel dader als slachtoffer.
