Met de aangekondigde bezuinigingen in de Nederlandse kunst- en cultuursector is het aloude vraagstuk weer eens opgerakeld of kunst afhankelijk mag zijn van subsidie of dat de sector financieel op eigen benen moet kunnen staan. Dat vraagstuk kan worden herleid naar de vraag voor wie kunst eigenlijk wordt gemaakt: de kunstenaar of het publiek? En als het antwoord op die vraag het publiek is, kan dan worden geconcludeerd dat wanneer het publiek niet komt kijken, er iets mis is met het kunstwerk of zelfs de kunstvorm als geheel? Of valt kwaliteit simpelweg totaal niet af te lezen aan de hoeveelheid aandacht? Deze vragen komen aan de orde in (Untitled) waarin op satirische wijze de kunstwereld wordt verkend, evenals de diverse groepen die deze vormgeven en hoe het heersende systeem door vervagende grenzen steeds verder uit balans lijkt te raken.
Centraal staat Adrian, een componist van experimentele muziek die vooral gemaakt wordt met het kapot gooien van glazen en het schoppen tegen emmers. Het aantal toeschouwers dat bij zijn uitvoeringen tot het einde in de zaal blijft zitten, is dan ook niet veel groter dan het aantal mensen dat op het podium staat. Zijn broer Josh geniet echter veel succes met zijn schilderkunst. Dat deze werken niets anders zijn dan iedere keer dezelfde compositie van pastelkleuren op doek (die - zoals Adrian het al stelt - overal bijpassen) staat de commerciële aantrekkelijkheid ervan blijkbaar niet in de weg, wat Adrians hoop op succes aanzienlijk vermindert. Wanneer Madeleine, de galeriehoudster die Josh werk tentoonstelt, Adrians werk ontdekt en vervolgens een relatie met hem aangaat, leidt zij hem de hippe New Yorkse kunstwereld binnen. Maar al snel komt ze erachter dat mensenhater Adrian niet erg gemakkelijk met zich laat pronken.
Een mooi gegeven van (Untitled) is dat elk personage een bepaalde groep vertegenwoordigt die betrokken is bij de kunstwereld. Naast de onbekende, onbegrepen en onbeminde kunstenaar, de weinig artistieke, maar toch succesvolle schilder en de galeriehoudster wier persoonlijke artistieke voorkeur steeds meer de financiële kant van de galerie overschaduwt, zien we ook een arrogante doch succesvolle kunstenaar die een oeuvre heeft gemaakt uit opgezette dieren in allerlei bizarre poses en een kunstverzamelaar die het verzamelen van kunst puur als consumptie benadert. Al deze personages botsen met elkaar maar zijn evengoed van elkaar afhankelijk, waardoor hun onderlinge verhoudingen steeds veranderen.
Qua stijl is (Untitled) schatplichtig aan het oeuvre van Woody Allen, wat zich het duidelijkst uit in de personages. Want hoewel deze allemaal iets lichtsympathieks hebben, spaart de film uiteindelijk geen van hen. Zo haalt Adrian, ondanks zijn jarenlange activiteit in een afwijkende tak van kunst, net zo hard als de gemiddelde toeschouwer van zijn avant-gardemuziek zijn neus op voor het werk van een minimalistische kunstenaar waarop Madeleine haar oog heeft laten vallen. Van die laatste kan betwijfeld worden hoe oprecht haar liefde voor kunst is, aangezien ze vooral op zoek lijkt naar de excessen. De doorgeslagen kunstverzamelaar die zonder enig inzicht koopt wat zich maar aandient, is de meest cartooneske van het stel maar zorgt zeker voor grappige momenten, zoals de rondleiding in zijn woning, vol met kunstwerken die totaal niet bij elkaar passen. De oplettende kijker zal tevens zien dat dit personage zich gedurende de film steeds absurder uitdost.
(Untitled) heeft zijn release te danken aan het Leids Film Festival, waar de film winnaar werd van de Iron Herring: een prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan films die het volgens de jury verdienen door een breed Nederlands publiek te worden gezien. (Untitled) is inderdaad een titel die als zodanig omschreven kan worden: een onafhankelijk gemaakte film, ver van de extremen van Hollywood, die een mooie balans vindt tussen satirische humor en persoonlijk drama, waarvan je zou willen dat hij door een groter publiek werd gezien. Als filmtechnisch kunstwerk zal (Untitled) niet enorm veel indruk maken, maar met zijn materie biedt de film zowel kunstkenners als kunstleken een interessant kijkje in een doorgaans afgeschermde cultuur die steeds meer in zichzelf lijkt te keren.
