De sensatie van plotselinge acceleratie. De stilte in een auto die ineens volledig wordt afgezet tegen de duisternis. De lichtjes van de stad door een autoruit. De weerkaatsing van zonlicht op een zeldzame glimlach. Een zoen vol verlangen. Een schedel die tot moes wordt geschopt. Los Angeles bij nacht, walmend in neon. Pulserende elektronische muziek die onder je huid gaat zitten. Een held zonder naam die weinig zegt maar zijn auto en lichaam laat spreken. Een zintuiglijke belevenis vol gratie én onderbuikgevoelens. Dat is Drive, de tweede Amerikaanse film van Nicolas Winding Refn.
De Deen Refn bouwde de afgelopen vijftien jaar in Europa al een sterk oeuvre op en schreef onder andere de Pusher-misdaadtrilogie, de gevangenisfilm Bronson en de vikingfilm Valhalla Rising op zijn naam. Hij maakte al eens eerder een uitstapje naar Amerika, voor de film Fear X, maar dat was een rampzalige ervaring waardoor hij failliet ging. Nu keert hij terug naar het land der onbegrensde mogelijkheden omdat hoofdrolspeler Ryan Gosling om hem vroeg. Hij maakt meteen de beste film uit zijn carrière.
Gosling is de Driver. Overdag is hij automonteur en stuntrijder voor Hollywood. 's Nachts klust hij bij als chauffeur voor dieven die snel en veilig weg moeten komen. Driver is een uiterst precieze eenling die leeft voor het rijden in auto's. Hij wordt geïntroduceerd tijdens zo'n illegale klus, een spannende openingsscène die meteen exact de juiste toon zet. Technische perfectie: het mooie camerawerk, de montage en de ijzersterke muziek verplaatsen je meteen naar nachtelijk Los Angeles. Gosling is in elke beweging strak en methodisch. Perfect stil in een bewegend voertuig is hij de rust zelve.
Het is zeer typerend dat hij stilstaand in een bewegende lift Irene ontmoet, een alleenstaande moeder die enkele deuren verder woont. Ze maken uiteraard pas echt een connectie als hij Irene en haar zoontje Benicio een ritje geeft door het deels droogstaande kanaal van de Los Angeles River. Maar dan komt haar man vrij uit de gevangenis, en die zit zwaar in de problemen. Driver besluit hem te helpen om Irene en Benicio te beschermen. Achtervolgingen met hoge snelheden en bruut handgemeen zijn de gevolgen. Het bloedige geweld kennen we al van Refns eerdere werk, de enerverende autoachtervolgingen zijn een nieuwe sensatie.
De sublieme soundtrack van Cliff Martinez is in de stijl van Tangerine Dream, een Duitse band die in de jaren tachtig een aantal films van hun elektronische muziek voorzag. Niet de minste daarvan was Michael Manns debuut Thief, net als de film The Driver een duidelijke inspiratie voor Refn. De sfeervolle popliedjes die af en toe te horen zijn klinken ook alsof ze uit datzelfde decennium komen, hoewel het moderne nummers zijn. Wat de muziek zo sterk maakt is echter niet het retro-aspect, maar de manier waarop zij vanaf het begin onder je huid kruipt en zich daar tot lang na het einde nestelt.
De belichting en het digitale camerawerk zijn minstens zo memorabel. De hier en daar zeer originele camerastandpunten worden afgewisseld met shots vanuit en rondom auto's, waarin de neon- en straatverlichting prachtig uitkomen. De art-decolampen in het appartementencomplex passen hier mooi bij, net zoals de zon op klaarlichte dag alles een aparte gloed geeft. De helikoptershots van downtown L.A. (die wederom aan Michael Mann doen denken) maken het sfeerbeeld compleet. Drive is bovenal een sfeerfilm, die zo nu en dan zeer spannend is en af en toe schokkend geweld bevat, maar waarbij je toch vooral achterin moet gaan zitten en je over moet geven aan chauffeur Refn. Niet in werkelijkheid overigens, de Deen heeft ondanks het maken van deze autofilm zelf geen rijbewijs.
