The Patience Stone
Recensie

The Patience Stone (2012)

Een degelijke boekverfilming over een Afghaanse vrouw die haar misstappen opbiecht aan haar comateuze man. Het toneelmatige plot wordt onnodig voortgestuwd door excessen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 55 sec
Regie: Atiq Rahimi | Cast: Golshifteh Farahani (vrouw), Hamid Djavadan (man), Hassina Burgan (tante), Massi Mrowat (soldaat), e.a. | Speelduur: 102 minuten | Jaar: 2012

In 2008 oogstte de naar Frankrijk gevluchte Afghaanse auteur Atiq Rahimi veel lof met zijn zevende boek The Patience Stone. De in meer dan dertig talen uitgebrachte roman verhaalt over een door verdriet overmande vrouw die zich heeft ontfermd over haar verlamde echtgenoot. De titel is een verwijzing naar de Perzische mythe over de Syngué Sabour, een geheimzinnige steen die je voor jezelf moet houden, maar waar je vervolgens je hele leven aan kunt toevertrouwen. Als de geduldige steen voldoende heeft geluisterd en is gevoed met angsten, dromen, pijn en verlangens barst deze uit elkaar. Rahimi nam zelf de verfilming van zijn eigen succesroman op zich.

De hoofdpersoon in Rahimi’s verhaal is een mooie jonge vrouw, wier naam we niet te weten zullen komen. Haar man, die eveneens anoniem blijft, is in zijn nek getroffen door een kogel en ligt als een kasplantje in zijn appartement in een door oorlog en conflict verwoeste Afghaanse stad. De twee dochters van het stel lijken zich nauwelijks doordrongen van de schrijnende staat waarin hun vader verkeert. De vrouw is wanhopig op zoek naar haar vrijgevochten tante die zonder aankondiging verhuisd is. Op een dag begint de vrouw tegen haar comateuze man te praten. Als de geduldige steen uit de legende hoort de man het relaas aan. De vrouw gaat steeds verder in haar ontboezemingen en het is wachten op het moment dat de metaforische steen barst.

The Patience Stone speelt zich grotendeels op één plek af, namelijk in het kale appartement van het door ziekte verscheurde echtpaar. Af en toe zien we de vrouw haar appartement verlaten en wordt de setting van het verhaal onderstreept. Ze werpt vlug een boerka over haar gelaat om medicijnen voor haar man te halen of op zoek te gaan naar haar tante. Er gaat een immense fascinatie uit van het contrast tussen de buitenwereld, waar nog steeds het geweld huishoudt, en de intimiteit van de woonkamer. Inmengingen van buitenaf, zoals een militair die opeens op de stoep staat, zorgen voor verstoring van en veranderingen in het leven van de vrouw.

Atiqs verhaalaanpak houdt het midden tussen een gebed en klaagzang, gegoten in de vorm van een lange monoloog. Het gebed mondt langzaam uit in een biecht, waarbij de vrouw al haar misstappen en onkuise gedachten bekent. Het gevolg is een toneelmatige setting, die niet alle mogelijkheden van het medium film benut. De kijker zal de ontboezemingen van de vrouw feilloos kunnen linken aan de moeilijke politieke en religieuze situatie waarin zij zich bevindt. Toch weet Rahimi niet altijd de emoties en impact helemaal duidelijk over te brengen.

Er gaat een inherente tragiek schuil achter de moeilijke situatie waarin het jonge gezin zich bevindt, maar dit blijkt niet afdoende om bijna honderd minuten mee te vullen. Het enkele gegeven dat haar man in coma ligt, genereert weliswaar sympathie en bewondering voor de vrouw die hiermee om moet zien te gaan, maar dit vraagt om een thematische verdieping. Deze probeert Rahimi te vinden in extremiteiten en merkwaardige uitspattingen. Bovendien denkt en voelt de vrouw hardop, waardoor het verhaal van veel mystiek ontdaan wordt. Deze misstappen doen gelukkig weinig af aan de razend knappe vertolking van hoofdrolspeelster Golshifteh Farahani. The Patience Stone is een met vlagen intrigerend portret van een vrouw die door omstandigheden op een keerpunt in haar leven is beland. Wat ondanks de geleidelijke opbouw echter ontbreekt, is een solide, consequente lijn.