Nu de filmdivisie van Marvel al een paar jaar stevig de wind in de zeilen heeft, kan zij zich wel enig risico veroorloven. Aldus is hun tiende productie een peperdure verfilming van een obscure strip door een tamelijk onervaren regisseur met een cast waarvan de bekendste acteurs enkel in bijrollen te zien of horen zijn. Om de verkoopbaarheid hiervan nog wat te bemoeilijken, betreft het geen superheldenfilm maar een groots opgezet ruimteavontuur met tal van bizarre elementen. Gelukkig blijkt Marvel prima te weten waar het mee bezig is, want Guardians of the Galaxy pakt uit als een van de sterkste blockbusters van deze zomer.
Guardians of the Galaxy is weliswaar gesitueerd in het universum waarin ook Iron Man, Captain America en de Hulk hun avonturen beleven, maar voor de verandering is het nu eens niet nodig volledig up-to-date te zijn van de ontwikkelingen uit eerdere Marvel-films. Deze film speelt zich namelijk af in de ruimte, ver van de aarde en alle Avengers-gerelateerde zaken. Enkel door de aanwezigheid van twee personages die in de slotscènes van eerdere Marvel-films opdoken, vindt de film aansluiting binnen het grotere geheel. In de getoonde uithoek van het heelal doet men niet aan superhelden, maar titanen met bovenmenselijke krachten zijn er niet ongebruikelijk. De werelden worden bevolkt door allerlei rassen (met name mensen met felle zuurstokhuidskleuren) en van een boomachtig wezen of een grofgebekte wasbeer kijkt slechts een enkeling vreemd op. Het moge duidelijk zijn dat dit geen traditioneel ruimteavontuur is.
Het gezelschap waaraan de film zijn titel ontleent, kan in zekere zin worden gezien als de anti-Avengers. Dit vijftal bestaat namelijk niet uit superhelden, maar is een bonte verzameling van criminelen waarvan ieder zijn eigen tragische achtergrond heeft. Naast de al eerder genoemde boom en wasbeer (met de stemmen van Vin Diesel en Bradley Cooper) is er de iets te fanatiek op wraak beluste woesteling Drax, de groene krijgsvrouw Gamora en de van aarde afkomstige Peter Quill, een intergalactische vrijbuiter in de traditie van Han Solo en Malcolm Reynolds die zowel het clubje als de film bij elkaar houdt. Door omstandigheden raken deze eenlingen ongewenst met elkaar opgescheept, maar gaandeweg raken ze steeds beter op elkaar ingespeeld en ontstaat iets wat je vriendschap zou kunnen noemen.
Met zijn complexe setting en onalledaagse personages kan een film als Guardians of the Galaxy voor niet-ingewijden al gauw te onoverzichtelijk worden om ervan te genieten, maar regisseur-scenarist James Gunn (bekend van Slither en Super) weet op ingenieuze wijze de absurde elementen te neutraliseren met aardse nuchterheid. Zo duwt hij het publiek niet direct diep de ruimte in, maar brengt hij zijn vijf hoofpersonages in een vroeg stadium bij elkaar middels een gevangenisuitbraak. De gevangenis bevindt zich weliswaar in de ruimte, maar de welbekende conventies gelden er net zo goed. Pas wanneer de personages in deze relatief normale omgeving naar behoren zijn geïntroduceerd, zet het verhaal koers richting vreemdere oorden.
Wat de film vooral laat werken, is de humor. Door hun uiteenlopende persoonlijkheden botst men geregeld met elkaar, want resulteert in uiterst genietbaar gekibbel. Dit wordt gebracht met de juiste komische timing van de volledige cast, zelfs van degenen wier personage een computergeanimeerd uiterlijk heeft. De humor is er niet voor niets. Vaak zorgt hij voor luchtigheid in een zware situatie of dient hij als knipoog naar de kijker wanneer genreconventies de kop opsteken, maar hij werkt ook als psychologisch wapen voor de personages. De schurk is namelijk een uiterst serieuze figuur met angst voor niemand, die niet goed weet wat hij aan moet met mensen die overal een grap van maken. Gelukkig is dat laatste niet iets waar regisseur Gunn zich schuldig aan maakt. Op de juiste momenten draait hij de humorkraan even dicht en creëert ruimte voor momenten van pure filmmagie die sterk op de emoties inspelen.
In een filmlandschap waarin blockbusters (ook die van Marvel) op safe spelen, voelt Guardians of the Galaxy als een heerlijk frisse wind. De film schaamt zich niet voor zijn bizarre bronmateriaal, maar speelt ermee op een zeer aanstekende wijze. Dat uit zich onder meer in een soundtrack van popmuziek uit de jaren zeventig, wat een speels gevoel geeft dat je eerder zou verwachten bij films van Quentin Tarantino. Daarnaast is Chris Pratt in de hoofdrol van Peter Quill (ook wel bekend als Star Lord) mogelijk Marvels beste casting sinds Robert Downey Jr. werd vastgelegd als Iron Man. Dit eerste deel in een hopelijk lange reeks mist misschien nog een beetje de verbindende thematiek hier en daar, maar de kans is bijzonder klein dat je je deze zomer twee uur beter gaat vermaken dan met dit opwindende avontuur.