A Strange Love Affair With Ego
Recensie

A Strange Love Affair With Ego (2015)

Wat bepaalt en beïnvloedt onze eigenwaarde? De Schotse Ester Gould onderzoekt deze vraag aan de hand van haar eigen emoties omtrent haar overleden zus.

in Recensies
Leestijd: 3 min 49 sec
Regie: Ester Gould | Speelduur: 93 minuten | Jaar: 2015

Onder andere door toedoen van de globalisering en de multimedialisering van de samenleving is de nadruk meer dan ooit komen te liggen op het individu. Groepsgevoel lijken we enkel nog te kennen als er een groot gemeenschappelijk belang in gevaar komt of als er een onmiskenbaar onrecht of leed gedeeld moet worden. Zelfs dan nog opent de massa de weg naar zelfheling. Ook het bedrijfsleven lijkt zich met behulp van het zoveelste uit Amerika overgewaaide HR-theorietje steeds meer op de persoon en zijn of haar ontwikkeling (die enkel goed uit moet pakken voor het bedrijf zelf) te richten. Bestaat de rasechte altruïst nog in een tijd waarin alles draait om het profileren van jezelf? Dit moeilijk te beantwoorden vraagstuk was terecht wat te hoog gegrepen voor een documentaire. Het ik-denken hangt grotendeels samen met een gevoel van eigenwaarde en het eigen ego. Documentairemaakster Ester Gould onderzoekt aan de hand van eigen ervaringen en een aantal kunstenaressen de vraag of het mogelijk is je te verzoenen met je eigen ego. Hierbij staat eigenwaarde niet gelijk aan egocentrisme.

Wat is eigenwaarde eigenlijk en hoe wordt deze gevormd? Gould vuurt de vraag af op een groep Schotse plattelandsscholieren. Hangt het samen met populariteit, de omgang met en bewustwording van de groep waarbinnen je opereert of met de emotie die wordt opgeroepen als je in de spiegel kijkt? De Schotse filmmaakster heeft voet in ons land gezet, genoot daar grotendeels haar opleiding en ging aan de slag met Nederlandse middelen en gelden. Haar motivatie om A Strange Love Affair With Ego op te tuigen is een dieppersoonlijke. Gould heeft altijd enorm opgekeken tegen haar oudere zus Rowan. Rowan had altijd een streepje voor op Ester. Ze zocht de spanning op, ontwikkelde zich meer en was niet bang voor het onbekende. Rowan wist pas écht wat leven was en vertegenwoordigde voor de filmmaakster een graad van zelfstandigheid en autonomie die voor haarzelf volstrekt ondenkbaar was. In Goulds ogen had Rowan een onverzettelijk gevoel van eigenwaarde, maar was dat wel zo? Ze kan het haar zus niet meer vragen, want ze pleegde enkele jaren geleden zelfmoord door van een flat te springen. Het leek hoogmoed voor de letterlijke val. Deze tragische gebeurtenis sloeg een deuk in het beeld dat Gould van Rowan had, maar vergrootte eveneens de intrinsieke drang om te zoeken naar het wellicht onmogelijk te geven antwoord op de vraag wat nu precies iemands eigenwaarde bepaalt.

In een poging om de antwoorden te vinden trok Gould de wereld over. Ze volgt een prachtige roodharige kunstenares Viviana uit Londen die net als Ester en Rowan Gould een fascinatie voelt voor Mrs. Dalloway van Virginia Woolf. Beide vrouwen zochten een balans tussen het avontuur van de grote stad en intellectuele prikkeling enerzijds en de innerlijke rust en vrede anderzijds. Viviana kent hechte vriendschappen, maar is ook onzeker over haar werk en haar relatie met mannen. Dan is er nog de extravagante kunstenares G-Geisha in Los Angeles die het tot doel heeft gemaakt andere mensen te laten genieten van haar kunst en openheid, maar juist thuis een teruggetrokken leven als moeder leeft. Tot slot is er nog een Brabantse performancekunstenares die zeer gelukkig en content met zichzelf oogt, maar verbergt dat ze tijden van intense eenzaamheid en zelfontkenning kent. Ook haar werk draait om het laten zien van jezelf. Zowel je authentieke zelf als het beeld dat je graag van jezelf oproept.

A Strange Love Affair With Ego is juist door de persoonlijke invalshoek van Gould zo’n krachtig document geworden. We komen in contact met drie, of eigenlijk vier ogenschijnlijk zelfverzekerende vrouwen die het allemaal goed voor elkaar lijken te hebben. Maar in hoeverre is het beeld dat ze van zichzelf oproepen conform de werkelijkheid? Is het niet de maatschappelijke druk die hen wellicht narcistischer maakt dan ze daadwerkelijk zijn? Gould wringt zich niet in allerlei schier onmogelijke bochten om haar hypothese beantwoord te krijgen. Ze laat de kwestie liever open, wat in dit geval allesbehalve een zwaktebod is. Met een aantal inspirerende vrouwen als boegbeeld en de persoonlijke gevoelens die enkel in tekst voorbij komen, neemt Gould je mee in een labyrint van zelfontplooiing, zelfwaardering en zelfexploratie. Hierbij zijn het eigen gevoel en de twijfels die hieraan kleven leidend geweest. Rowan blijft de grote onbekend. We moeten het doen met wat Gould over haar zus, die buiten beeld blijft, vrijgeeft. Juist het vermogen van de Schotse om haar eigen onbehagen en onzekerheden aan te spreken maken dit tot een fascinerende documentaire die op de laatste editie van het IDFA terecht erkenning kreeg.