Hedi
Recensie

Hedi (2016)

Invoelbaar portret van een Tunesische jongeman die voor het eerst in zijn leven een belangrijke keuze moet maken.

in Recensies
Leestijd: 3 min 13 sec
Regie: Mohamed Ben Attia | Cast: Majd Mastoura (Hedi), Rym Ben Messaoud (Rim), Sabah Bouzouita (Baya), Omnia Ben Ghali (Khedija), Hakim Boumsaoudi (Ahmed), e.a. | Speelduur: 88 minuten | Jaar: 2016

Nog altijd krijgt de jonge Tunesiër Hedi warme gevoelens als hij terugdenkt aan de Jasmijnrevolutie. Hij vertelt erover in een kleine, maar cruciale scène die zich halverwege aandient. Voor het eerst verschijnt een zeldzame glimlach op zijn gezicht. Toen de bevolking van Tunesië massaal de straat op ging om te protesteren (tegen de hoge voedselprijzen, de toenemende werkloosheid, de corruptie en censuur) zag Hedi een golf van opwinding en optimisme door zijn geboorteland trekken. Alles leek op dat moment mogelijk. Maar nu, vijf jaar later, moet Hedi jammer genoeg concluderen dat de revolutie niet de vrijheid heeft gebracht waarop hij had gehoopt.

En dus heeft deze timide jongeman zich zo stilletjes aan neergelegd bij zijn doorsnee leventje in de stad Kairouan. Lijdzaam volgt hij het pad dat voor hem is uitgestippeld, waarbij de oude tradities van Tunesië en de ijzeren wil van zijn familieleden nog altijd de regels bepalen. Als medewerker van een lokale autodealer gaat hij overdag langs bij verschillende bedrijven, waar hij telkens weer hetzelfde gezapige verkooppraatje afsteekt tegenover ongeïnteresseerde klanten. Thuis gaat het er al niet veel beter aan toe. Zonder overleg heeft zijn moeder een bruid voor hem uitgekozen en besloten dat hij binnenkort in het huwelijksbootje zal moeten stappen. Dat levert meerdere malen ongemakkelijke momenten op met de schoonfamilie. Vooral wanneer moeder zich opwerpt als spreekbuis voor haar vijfentwintigjarige zoon en hem liefkozend 'mijn kleine jongen' noemt. Zulke momenten vergroten het begrip voor Hedi's hunkering naar vrijheid des te meer.

Wanneer Hedi voor zijn werk naar het badplaatsje Mahdia moet afreizen, ontmoet hij in een plaatselijk resort de vrijgevochten wereldreizigster Rim. Haar leven draait om het entertainen van de Duitse strandgasten die elke avond aanschuiven voor haar dansshow. Aandoenlijk is de manier waarop de twee per toeval met elkaar in contact komen. De grote tegenstelling in hun karakters is niet alleen wenselijk voor het verloop van de liefdesrelatie; er schuilt zelfs een onontkoombare symbolische waarde in hen. Zo is Rim de verleiding van de vrije, westerse samenleving en is de moeder van Hedi een personificatie van de strenge Tunesische overheid. Niet dat het allemaal zo zwart-wit moet worden bezien, daarvoor zijn de personages gelukkig te weinig een samenraapsel van clichés.

Hedi is het speelfilmdebuut van Mohamed Ben Attia en werd gecoproduceerd door Jean-Pierre en Luc Dardenne. De regisseur hanteert een vergelijkbare filmstijl als de gebroeders Dardenne, waarbij een soundtrack de grote afwezige is. Het resultaat is een film die sterk is verankerd in de realiteit en waarbij het menselijk drama altijd voorop staat. Geen 'larger than life'-types, maar gewone, alledaagse mensen die proberen boven zichzelf uit te stijgen. En dat werkt: de hoofdpersonages en hun onderlinge verhoudingen voelen levensecht aan. Vooral omdat gedurende het leeuwendeel van de film alle grote emoties buiten beschouwing worden gelaten. Het zijn juist de kleine, intieme momenten - zoals een kus, een vluchtige glimlach of een terloopse blik - die de liefde tussen de hoofdpersonages zachtjes laten knetteren. In die hoedanigheid doet Hedi (wat zoveel betekent als kalm of onverstoorbaar) zijn titel meer dan recht aan.

Op het filmfestival van Berlijn won Hedi de prijs voor beste speelfilmdebuut en ontving hoofdrolspeler Majd Mastoura de Zilveren Beer voor beste acteur. Geheel terecht, want dit Tunesische drama is een knap en invoelbaar portret van een jongeman die voor het eerst in zijn leven een belangrijke keuze moet maken: volgt hij de traditionele weg of kiest hij toch voor een leven buiten de gebaande paden? Het is een onvermijdelijke T-splitsing waar veel Tunesische jongeren vroeg of laat in hun leven op zullen belanden. Niet verwonderlijk dus, dat de in Tunesië geboren filmmaker Mohamed Ben Attia ervoor kiest om zijn film een ondertoon van stil protest mee te geven.