in Recensies
Update:
Basma gaat over de gelijknamige jonge vrouw, die na twee jaar isolatie door corona uit Amerika terugkeert naar haar familie in Saudi-Arabië. Aangezien de film haar naam draagt lijkt het hier om een portret te gaan. Maar haar personage is rommelig en wispelturig weergegeven, en krijgt weinig diepgang in een verhaal vol pseudowijsheid en te simpele metaforen. Jammer, aangezien het onderwerp zeer aangrijpend is.
Na twee jaar van haar familie weggeweest te zijn komt Basma bij thuiskomst erachter dat haar vader zich van de familie afgezonderd heeft, mogelijk vanwege zijn mentale problemen. Wat dit met Basma doet is natuurlijk een aangrijpend gegeven, en belooft een intiem verhaal vol ontroerende momenten. Hoewel de film dit wel lijkt te willen, en opbouwt naar betekenisvolle onthullingen in de familieverstandhoudingen, komt dit uiteindelijk helaas niet tot zijn recht. Basma's persoonlijkheid krijgt geen duidelijke vorm, de relatie die ze met haar vader heeft of wil hebben is niet voelbaar en het verhaal lijkt nergens heen te gaan.
Basma trekt bij haar vader in. Daar blijkt ze vooral een vrij tegenstrijdig persoon te zijn. Dan weer is Basma heel beschermend naar haar vader toe, en dan ineens roekeloos. En aanvankelijk wordt ze neergezet als een eigenzinnige vrouw die van het vrije Westerse leven geproefd heeft, en dat zal wat beloven voor de terugkeer naar haar thuisland. Maar anders dan haar korte haren (die als een irritante, niet subtiele metafoor continu in de film genoemd worden) geeft dit geen enkele wrijving met haar omgeving. Ze is naar eigen zeggen allergisch voor familie, maar dit blijkt nergens uit.
Wat Basma wil en wat precies haar motivatie is om bij haar vader in te trekken blijft lange tijd onduidelijk. Wil ze de band herstellen, na twee jaar ver van huis geweest te zijn? Wil ze haar vader helpen? Of wil ze zichzelf helpen? Vooral dat laatste gegeven zou interessant zijn, maar dit komt helaas niet tot bloei. Het verhaal neemt ontzettend veel zijwegen, er gebeurd van alles dat eigenlijk nergens mee te maken heeft. Dit creëert wel een aantrekkelijke, bijna dromerige sfeer. Maar de eindeloze dialogen over koetjes en kalfjes zijn uiteindelijk saai en het gebrek aan diepgang wekt irritatie op bij zo'n heftig onderwerp.
Wanneer het lijkt alsof we eindelijk bij de kern komen, vervalt het thema in clichés en chaos. Het verhaal en zijn personages en onderwerpen blijven aan de oppervlakte hangen. Deze vaagheid in vertelling sluit dan wel weer aan op de dromerige sfeer, en wellicht was dat de bedoeling van de makers. Maar het resultaat is saai. Een enkele kijker zal deze vaagheid wel waarderen, wanneer het aan oude Franse films doet denken. De vertelstijl steekt flink af bij de snelle, overvolle content van de moderne tijd.
Net als dat het niet duidelijk is wie Basma is en waar het verhaal heengaat, wordt het ook nooit duidelijk welke psychische problemen haar vader heeft. En in dit geval is die vaagheid juist mooi. Er wordt hem geen label opgeplakt, en dat in een tijd van hokjes denken en verklaring eisende mensen. Een statement op het eind over dat iedereen anders is, bagatelliseert helaas dit gegeven. Niet iedereen die afwijkt van de door de maatschappij opgelegde norm is te bestempelen als psychisch hulpbehoevend. Nogal beledigend, en als dit het thema was is dat ook helemaal niet naar voren gekomen in de film. Een teleurstellende afsluiter voor een verhaal dat veel belooft, maar weinig brengt.
Basma is te zien bij Netflix.
