Regie: Jahmil X.T. Qubeka| Scenario: Clyde Berning, Jahmil X.T. Qubeka | Cast: Zolisa Xaluva (Buyile Mahamba), Enhle Mbali Mlotschwa (Xoliswa Gigaba), Likhona Mgali (Fezile Gigaba/Mahamba), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2023

Geblesseerde voetballer Buyile moet het jeugdteam in zijn geboortedorp coachen, als taakstraf voor dronken rijden. Een door Hollywood uitgemolken concept: de coach tegen wil en dank die een hartverwarmende les krijgt van zijn eigen leerlingen, meestal in de aanloop naar een belangrijke wedstrijd die gewonnen moet worden om zeer emotionele redenen. Dat belooft veel klassieke humor en een feelgood verhaal, maar helaas slaagt The Queenstown Kings daar niet in.

De familierelaties zijn om te beginnen al niet erg duidelijk. Ze worden niet altijd benoemd, en omdat de meeste personages boos rondlopen en geen affectie voor elkaar tonen is het moeilijk te zien dat het hier om één grote familie gaat. De bloedbanden worden soms zelfs ontkend door de hoofdpersonen zelf, en het is lastig om te bepalen wanneer iemand dat serieus meent of figuurlijk bedoelt.

De pijn die de hoofdpersonen beleven wordt in lange, woordeloze scenes met veel overdreven acteerwerk en slow motion weergegeven. Te verwachten is dat de gebeurtenissen uit het verleden gaandeweg het verhaal steeds meer onthuld zullen worden. Maar dit gebeurt niet. Het verdriet dat deze familie uiteengedreven moet hebben is hierdoor net zo min voelbaar als de familiebanden zelf. Daardoor is het moeilijk mee te leven met bijvoorbeeld wanneer een personage hysterisch maar zonder tranen huilt.

Al dat melodrama is ontzettend hol en betekenisloos; ironisch dat de acteurs zo hard werken om een emotie over te brengen die nergens op lijkt gebaseerd te zijn. Heftige onderwerpen worden op slapstickachtige wijze in de film neergezet, zoals de alcoholverslaving van Buyile. Als hij met een fles drank in de hand wild over de weg slingert in zijn auto en, en dat er overduidelijk nep uitziet, lijkt het haast of er de spot mee gedreven wordt.

Het verhaal kabbelt lange tijd voort zonder dat duidelijk is waar het heengaat en wat de hoofdpersonen willen. Net als dat we hun achtergronden niet goed leren kennen, komen ook motivaties te weinig aan bod. De personages kwakkelen maar wat aan in het wilde weg. Er is een voetbalwedstrijd waarbij geld verdiend kan worden, maar de noodzaak hiervan is niet overtuigend en de wedstrijd zelf komt weinig aan bod. Hierdoor zit er geen spanning in de film, die je wel mag verwachten van een sportdrama.

Er zijn weinig ingrediënten die bij het welbekende 'coach tegen wil en dank'-concept passen. Ergens komt de traditionele zoektocht naar nieuwelingen om het team te versterken aan bod, maar zo kort dat er geen groei in het voetbalteam zichtbaar is. De 'fish out of water'-aanpak die een hilarisch 'bijeengeraapt zootje'-gevoel zou kunnen creëren, ontbreekt helaas in deze sportfilm.

De meeste verhaalonderdelen in The Queenstown Kings komen niet of nauwelijks over. De ster van het jeugdteam, Fezile, is Buyiles zoon. De kijker kan natuurlijk wel raden dat Fezile's vader op een niet zo leuke manier vertrokken is, dat hij het voetbalgeld nodig heeft voor het leven in het algemeen. Maar zonder details of uiting van emoties hierover blijven het onpersoonlijke feiten.

Maar er zal ondanks alles toch wel een lekker potje voetbal in zitten, toch? Nee. Het spel wordt zeer rustig gefilmd, energieloos en zonder muziek, als een vader die langs de kant van de lijn zijn kind staat te filmen met de smartphone. Het ontbreken van die ene, allesomvattende wedstrijd maakt het er niet makkelijker op. Er komen zelfs geen inhoudelijke zaken over de sport aan het bod. Ook dit onderdeel wordt te oppervlakkig behandeld in The Queenstown Kings.

Niet geheel onverwachts komt de feelgood conclusie die de film hoort te hebben compleet uit de lucht vallen. En zeer teleurstellend: droog opgesomd in een brief voorgelezen door een bijfiguur dat verder niets met de familie te maken heeft, in een eindeloos voortdurend televisie interview. Zomaar ineens zijn familiebanden hersteld en hebben personages hun plaats in de wereld gevonden, zonder enige aanloop daarnaartoe.

The Queenstown Kings is een voetbalfilm die zijn doel mist. Na een slechte aanloop schieten de makers de bal ver over. En dat is de kers op de teleurstellende taart: zulke grappen zitten er niet eens in. Een film om over te slaan, en liever naar het echte voetbal te kijken. De Nederlandse vrouwen doen het tegenwoordig goed in de Champions League en zijn na de EK-winst in 2017 internationaal niet meer weg te denken - daar zit toch hopelijk wel een biopic of twee in.

The Queenstown Kings is te zien bij Netflix.