Regie: Petra Lataster-Czisch, Peter Lataster | Speelduur: 113 minuten | Jaar: 2022

Van Wuhan tot Amsterdam - een golf aan grootse coronadocumentaires, bijvoorbeeld Ai Weiwei's CoroNation of Steve McQueens De Bezette Stad, heeft in vervlogen tijden getracht te duiden hoe de mensheid is geschokt en veranderd door de pandemie. Documentairemakers Petra Lataster-Czisch en Peter Lataster gooien het over een andere boeg. Het oudere stel registreert gedurende de lockdowns hun eigen geslonken wereldje, waarin de kleine dingen als het leven zo groot worden.

Met extreme close-ups van insecten en dieren, begeleid door serene muziek, opent Reis door Onze Wereld als een natuurdocumentaire. Maar in plaats van David Attenborough is het Mark Rutte die als voice-over functioneert, om te vertellen dat Nederland op slot gaat. Een achtertuin vol leven blijkt niet uitsluitend het decor te worden van Petra en Peters wonderlijke wereld tijdens de coronapandemie; de mensen die eromheen en erin door blijven bestaan blijken minstens even interessant. Tijdens een stille tijd pakken de twee samenwonende makers hun camera weer op en maken er het beste van.

Het koppel ontmoette elkaar op de Filmacademie in 1976 en maakt sindsdien samen documentaires. Hun gekibbel vormt het achtergrondgeluid van uitstekend geschoten beelden van alles wat hun kleine wereld animeert: de avonturen van een bij, de buurjongen op de trampoline, een koffietje met vrienden achter de webcam. De documentaire stroomt zo traag als de tijd in 2020 langs allerlei situaties. Met een kundige hand worden simpele handelingen zoals dweilen, koffiezetten en klooien met Zoom omgevormd tot een moedeloze routine die iedereen kan herkennen, die ook vele maanden tussen vier muren opgesloten heeft gezeten.

Met een lengte van bijna twee uur dreigt gauw de leegheid van de dagen over te nemen, maar het verhaal van een ongeneeslijke vriendin vormt een rode draad door de maanden heen. Zonder de mogelijkheid tot zoenen, troosten of afscheid nemen, moeten de vrienden het doen met videobellen en een etentje op anderhalve meter. De kijk van hun vriendin op de resterende dagen van haar leven blijft hardnekkig optimistisch, en als een ode aan deze standvastige vrouw kan de documentaire niets anders dan haar houding verdedigen in een veranderende wereld.

Voor velen is de coronaperiode een tijd die men liever links laat liggen tijdens het oprakelen van herinneringen. Maar in Reis door Onze Wereld slagen de makers erin mooie momenten uit het verleden op te vissen. Een innemend gesprek met een buur, lachen met je vrienden vele kilometers verderop, een eksternest dat bonje heeft met de lokale kraai. De opbloeiende achtertuin krijgt veel schermtijd van het stel, waaruit hun herwaardering van de natuur blijkt. Fluisterend becommentariëren ze een gevecht tussen een spin en een wesp, en enthousiast worden er smartphonebeelden van buren in de documentaire opgenomen over een opgroeiende vogel.

Reis door Onze Wereld is niet slechts een documentatie van alle wetenswaardigheden uit 2020, maar vooral van diens beleving. De zorgen van Petra en Peter over het klimaat en hun dierbaren krijgen een grote plaats daarbinnen, maar nog meer de mooie momenten die ze deelden met elkaar. De absurditeit van het isolement wordt opnieuw voelbaar, terwijl het afschuwelijke van talloze doden normaal lijkt. Wat alle ellende draagbaar maakt is hun tedere blik op de wereld. Het biedt een verassend melancholieke kijkervaring, waarna je als kijker niet zeker weet of je deze tijd nu moet missen of niet.

Reis door Onze Wereld is te zien op NPO Start.