Natuurfenomenen spelen een belangrijke rol in het werk van Jayro Bustamente. De Guatemalaanse scenarist-regisseur gebruikt ze als een metafoor voor menselijke strijd. In Ixcanul, zijn veelgeprezen speelfilmdebuut, vormde een dreigende vulkaanuitbarsting een zinnelijke verbeelding voor de strubbelingen van een Maya-meisje met de tradities van haar cultuur. In Temblores zijn het aardbevingen die Guatemala op zijn grondvesten laten schudden.
Een aardbeving als metafoor voor een coming-out? Op het eerste gezicht lijkt dat ietwat gemakzuchtig, maar wie er langer over nadenkt, komt tot de conclusie dat het toch best een slimme vondst is. Bevingen ontstaan doordat twee aardplaten over elkaar heen schuiven. In het leven van veertiger Pablo is precies hetzelfde aan de hand, maar dan in figuurlijke zin. De 'aardplaten' worden gevormd door twee abstracte begrippen, die constant tegen elkaar aan schuren: Pablo's verantwoordelijkheid voor zijn familie en zijn eigen liefdesleven.
Omdat de metafoor zich niet per definitie op één manier laat uitleggen, is er na afloop van de film genoeg ruimte voor discussie aan de koffietafel. Want wie durft te beweren dat de problematiek niet het gevolg is van een botsing tussen oude tradities en nieuwe inzichten? Daar ging de voorgaande film van Jayro Bustamente immers ook al over. Vanuit een radicaler oogpunt zou je de aardbevingen ook kunnen uitleggen als een straf van God, als antwoord op de homoseksuele uitspattingen binnen een strengchristelijk milieu. Dat past prima binnen de context van de film. Hoe dan ook, het voorziet Temblores op thematisch vlak van de broodnodige diepgang.
De film opent in de drukke, regenachtige straten van Guatemala-Stad. Pablo is onderweg naar huis, waar al zijn familieleden op hem wachten. De stemming in de woonkamer doet vermoeden dat er onlangs iemand is overleden, maar niets is minder waar. Iedereen is inmiddels op de hoogte van de homoseksuele escapades van Pablo, die tijdens de nachtelijke uurtjes verliefd is geworden op Francisco. De familie drijft Pablo steeds meer in een hoekje en dwingt hem tot het maken van een keuze. Als hij niet bij de plaatselijke kerk in therapie gaat om zich van zijn homoseksualiteit te laten genezen, dan zal hij zijn vrouw en kinderen nooit meer terugzien. Die vertrekken dan linea recta naar de Verenigde Staten - het land dat ook in Ixcanul al als baken van hoop gloorde.
Die 'behandeling' omvat onder meer een injectie in de edele delen (lees: chemische castratie). Dat is een nogal schokkende gewaarwording, al weten we natuurlijk allemaal wel dat homoseksuelen en kerkelijke instituten al tijdenlang op gespannen voet met elkaar staan. Hoewel Temblores nergens valt te betrappen op goedkoop effectbejag, is de film soms toch best schokkend. Dat zit 'm vooral in de bijna terloopse manier waarop bekrompen denkbeelden aan het licht komen. Denkbeelden die anno 2019 de normaalste zaak van de wereld blijken te zijn binnen de evangelische kerk en de rechterlijke macht in Guatemala. Zo zijn de twee laatstgenoemde partijen van mening dat er een direct verband bestaat tussen homoseksualiteit en pedofilie. Verbijsterend.
Temblores laat op genadeloze wijze zien hoe het leven van een eerbiedwaardige man structureel wordt afgebroken. Welke keuze Pablo uiteindelijk zal maken is lange tijd onzeker en dat maakt dit drama bijzonder de moeite waard. Jayro Bustamente neemt aangenaam lang de tijd om het delicate onderwerp van homoseksualiteit binnen een geloofsgemeenschap in al zijn facetten te belichten. Opmerkelijk: niet alleen mannen, maar juist ook vrouwen lijken een verouderd beeld van machismo in stand te houden. En dat terwijl de opmars van een nieuwe generatie jongeren, die niets ophebben met die vastgeroeste denkbeelden, onvermijdelijk is.
