Kleine Leelo blijft alleen achter met haar vader, wanneer moeder Helmes naar een werkkamp in Siberië is gestuurd. Mams zou als leerkracht haar klas Estse volksliederen hebben geleerd en dat is verboden onder de ijzeren vuist van het Sovjetregime. Want hoe kun je nou loyaal zijn aan Stalin als je te veel bezig bent met van die regionale quatsch? Voor Leelo is het niet zo helder wat de volwassenen allemaal bekokstoven. Ze denkt vooral dat haar moeder terugkeert als ze zich maar gedraagt als een goede kleine kameraad. En vader Feliks is eigenlijk maar verloren als alleenstaande ouder, dus mag Leelo bij haar grootouders logeren.
De politieke wereld is per definitie gestoeld op een waslijst aan afspraken tussen mensen die helemaal niet zo logisch zijn voor een jeugdig individu. Onder een onderdrukkend regime, waar een deel van de volwassenen het met die 'afspraken' eens is, is het alleen nog maar moeilijker. In The Little Comrade draait het allemaal om macht, gezien door ogen die te jong zijn om te begrijpen wat er aan de hand is. Dat principe is wel eens beter uitgevoerd, maar dat maakt deze film er niet minder genietbaar op. Helena Maria Reisner is uitstekend gecast als het onschuldige vehikel waarmee commentaar wordt gegeven op de sores waar de volwassenen zich in storten.
Ook een sterke keuze is dat het aantal gezichten van het kwaad minimaal wordt gehouden. De grootste vuilak is Paul Varik, of zoals Leelo hem noemt 'de man in het zwart'. Hij is de tegenpool van haar eigen vader: een zwakke opportunist die loyaliteit aan de Sovjets heeft gezworen. Nu kan hij mooi zijn persoonlijke agenda van te schillen appeltjes afwerken uit naam van de besnorde dictator. De jaloezie die er werkelijk aan ten grondslag ligt is niet te verbloemen. Hij jaagt op Feliks' medailles, met een Estse vlag als lint, zogenaamd om broeiend nationalisme te smoren. Maar eigenlijk wil hij een betere man onderuit halen.
Het levert een aantal spannende scènes op, vooral één met de toevoeging van een fotoboek waarmee Leelo het huis uitrent. Je ziet erin hoe ver Varik wil gaan om zijn onbenullige zelf boven anderen te plaatsen. En het toont ook heel erg sterk hoe hij wordt gezien door anderen in het Estse dorp waarin hij meer macht kan uitoefenen dan hij verdient. The Little Comrade brengt op deze manier extra lagen aan waar je ze niet zo snel verwacht, en dat maakt de film sterker dan 'ie op het eerste oog lijkt.
Ook een mooi stukje wrange ingewikkeldheid is een segment waarin Feliks Leelo meeneemt met een groep, ergens een stukje natuur in waar niemand ze kan horen. De heren drinken en zingen samen nationalistische liederen. Leelo wordt aangestoken door de vrolijkheid en wil ook zingen, maar zij kent het verschil niet tussen wat haar vaders vrienden zingen en wat ze op school heeft geleerd. Ze steekt een lied af over Stalin die de zegen van Lenin krijgt om het communistische gedachtegoed te verspreiden. De volwassenen luisteren met een glimlach, een tikkeltje spottend.
Er wordt net iets meer aandacht geschonken aan de wereld van volwassenen, zonder Leelo's blik als jeugdige filter, dan in sommige vergelijkbare films. Neem Room: alles wat je daarin meekrijgt is door de ogen van het kind Jack en als volwassene snap je meer van alle dingen die gebeuren dan de hoofdpersoon zelf. The Little Comrade lijkt op dat vlak net het zelfvertrouwen te ontberen om de stap te zetten naar een vertelling geheel door kinderogen. Dat maakt het net iets minder speciaal dan had gekund. Maar als een dramatisering van het communistische tijdsbeeld, met alle moeilijkheid om te overleven zonder je eigenheid te verliezen, is dit meer dan prima.
