De loopbaan van Mike van Diem is een aparte. Na het succes van de literatuurverfilming Karakter, waarmee hij een Oscar in de wacht sleepte voor Beste Buitenlandstalige film, zou je denken dat de wereld voor hem openlag. Vreemd genoeg werd het daarna stil rondom Van Diem en stortte de regisseur zich op het filmen van reclames.
Twee jaar geleden vierde hij zijn rentree met het charmante en eigenzinnige De Surprise. Daarmee maakte hij voor het eerst in achttien jaar weer een lange bioscoopfilm. Wat zou hij hierna gaan doen? Zou het weer stil worden rondom het filmtalent? Gelukkig zijn deze vragen vlot te beantwoorden. Met het grotendeels in Italië geschoten Tulipani toont Van Diem aan het nog steeds in de vingers te hebben.
Zijn derde heeft als ondertitel Liefde, Eer en een Fiets meegekregen. Dit dekt dan ook gelijk de lading en verenigt ook nog eens de belangrijkste elementen, waaronder de Hollandse nuchterheid en de Italiaanse passie. In een aantal tijdslagen wordt het verhaal van de Zeeuwse Gauke uit de doeken gedaan die na de watersnoodramp van 1953 een nieuw bestaan in Italië probeert op te bouwen. En zoals Hollanders dat nu eenmaal doen is het de tweewieler die de boer de grens over brengt.
Een leven in Zuid-Europa is flink wennen, maar dat geldt voornamelijk voor de Italiaanse dorpsbewoners die een vreemde eend in de bijt bemerken. Gauke fietst zo'n beetje letterlijk tegen een vervallen boerderij aan die hij met wat handjeklap op de kop weet te tikken. Hij verbouwt het pand en begint een tulpenkwekerij. De bloemen vinden gretig aftrek bij de bevolking.
Maar er is nog een hele geschiedenis aan vast te knopen. Hierin speelt de jonge Anna een hoofdrol. Tulipani begint met een kluchtige scène waarin ze het ziekenhuis in wordt gereden. Een politierechercheur probeert te achterhalen wat er gebeurd is. Later verlaat ze het Montreal van de jaren tachtig voor een buitenlands avontuur.
Voor een op papier zo'n complexe aanpak heeft Van Diem het de kijker wonderwel gemakkelijk gemaakt. Gehussel met tijdslijnen maakt het er vaak niet makkelijker op, maar in het geval van dit stamppot-spaghettidrama geeft het juist inzicht in het inwerken van het verleden op het heden. Rondom Gauke wordt een mythisch beeld opgetrokken, dat nog eens versterkt wordt door magisch-realistische elementen die Van Diem erin gooit.
Wie krijgt het nou voor elkaar om in een grond waar niets mee te beginnen valt tulpen te kweken? De kleurrijke bloemen steken fel af tegen de warme aarde- en okertinten die het oogstrelende camerawerk heeft opgeleverd. Hier komt Van Diems ervaring als reclamemaker sterk naar voren. Hij weet niet alleen de personages te verleiden voor de mooie tulpen, de liefde en de lust, maar ook het publiek dat na het zien van Tulipani subiet een reisje naar Italië wil boeken.
In dramatisch opzicht ligt het accent op een tweetal gebeurtenissen die elkaar haast synchroon opvolgen. Scenarist Peter van Wijk drukt er de lotsbestemming van Gauke mee uit. Sommige dingen gaan nu misschien zoals ze gaan, maar dat betekent niet dat je het lot of het toeval niet een handje zou kunnen helpen.
Sympathiek naast het spel van hoofdrolspeler Gijs Naber is de interactie van zijn personage met een jongetje uit het dorp en de wijze waarop Gauke de boel in Italië op stelten zet, terwijl hij zich tegelijkertijd zo veel mogelijk aanpast aan zijn nieuwe omgeving. De spanning komt van een vete met de lokale maffia.
Tulipani speelt zich af en is opgenomen in Puglia, in de hak van de laars die Italië vormt. De openingsfilm van het Nederlands Film Festival is een hartstochtelijke zoektocht naar geluk en liefde, waarbij uiteenlopende elementen naadloos in elkaar overgaan. Het is na De Surprise bovendien een nieuwe inspanning van Mike van Diem om de dagelijkse sleur te doorbreken met het kleine wonder dat het leven kan zijn.
