Tour de France
Recensie

Tour de France (2016)

Gérard Depardieu en rapper Sadek pingpongen met vooroordelen in deze Franse roadmovie.

in Recensies
Leestijd: 3 min 18 sec
Regie: Rachid Djaidani | Cast: Gérard Depardieu (Serge Desmoulins), Sadek (Far'Hook), Nicolas Marétheu (Bilal), Louise Grinberg (Maude), Mabô Kouyaté (Sphynx), Raounaki Chaudron (Fatoumata), e.a. | Speelduur: 95 minuten | Jaar: 2016

Geen film over de beroemde wielerwedstrijd, maar regisseur Rachid Djaidani neemt de kijker wel mee op een rondreis door Frankrijk. Geheel volgens de regels van de roadmovie staan ook in Tour de France twee personages centraal die qua karakter, etniciteit en leeftijd totaal van elkaar verschillen, maar door de avonturen die zij onderweg beleven geleidelijk ontdooien en naar elkaar toe groeien. Hun toenadering is niet altijd even overtuigend, maar de bedoelingen van de makers zijn nobel.

De eerste minuten zien we zijn ogen nog niet. Die gaan schuil achter de klep van zijn pet. Al rappend en agressief gebarend met zijn handen, probeert rapper Far'Hook een statement te maken over het harde leven in de Parijse voorstad. Zijn publiek bestaat uit een groep plaatselijke hangjongeren. Zoals verwacht liggen zij overhoop met de rappers van een andere groep, waarvan Sphynx, een brutaal straatjoch met blonde dreadlocks, de leider is. Na een woordenwisseling tussen beide heren lopen de spanningen zo hoog op, dat Far'Hook gedwongen is om Parijs voor een tijdje te verlaten.

Op het platteland in het noorden van Frankrijk komt de rapper in contact met Serge, een nukkige bouwvakker, wiens dagelijkse bezigheid het wegstaren van drugsdealers is. Hij leeft alleen in een bescheiden huisje, nadat zijn vrouw is komen te overlijden. Hoewel de rouwdouwer niet zit te wachten op het gezelschap van een Arabier, besluit hij toch om samen met hem een rondreis te maken door ruraal Frankrijk. Geïnspireerd door de achttiende-eeuwse schilder Joseph Vernet, wil Serge een bezoekje brengen aan verschillende plaatsjes om precies dezelfde havengezichten na te schilderen.

Het startpunt van deze reis (die natuurlijk niet gaat om schilderijen of vergezichten, maar om het uitroeien van vooroordelen) is gevangen in een korte, maar betekenisvolle dialoog. Wanneer Far'Hook aangeeft dat hij ook gewoon een Fransman is, antwoordt Serge: 'Als je dat gelooft, is dat in elk geval alvast een begin.' Intrigerend, vooral omdat regisseur Djaidani hier de indruk wekt een diepgravende zoektocht naar de Franse identiteit te willen starten. Jammer genoeg zijn het vooral de harde tegenstellingen en bijbehorende clichés die de klok slaan. Franse kaasjes eten, quoten uit het beroemde gedicht L'Albatros van Charles Pierre Baudelaire en meezingen op de liederen van Serge Reggiani zijn zaken die het hart van de doorgewinterde francofiel ongetwijfeld sneller doen kloppen, maar erg subtiel is het allemaal niet.

De botsing tussen oude tradities en moderne ideeën is vaak ook wat onbenullig, juist in de scènes die emotioneel zouden moeten raken. Veel meer dan gedachten over en weer uitwisselen is het niet. Hierdoor krijgt Tour de France een beetje het karakter van een pingpongspel, waarbij de inzet bestaat uit een pakket vooroordelen. Opvallend is ook dat Far'Hook en Serge bijzonder snel tot inkeer komen van hun opmerkingen of daden. Soms zelfs al in dezelfde scène als waarin zij hun ongenoegen hebben geuit. Veel beter hadden de makers eraan gedaan om het conflict langer onderhuids te laten broeien, zodat wanneer de twee elkaar in de armen vliegen je er ook echt wat bij kunt voelen.

Op de bijdragen van een oudgediende als Gérard Depardieu en de nieuwbakken Sadek (die een populaire rapper is in Frankrijk) valt weinig af te dingen. Hun acteerspel is mooi naturel, al is van een bruisende chemie geen sprake. Wellicht is die afstand tussen de personages ook te verklaren door een gemiste kans in het scenario. Want zodra Serge halverwege de rondreis kenbaar maakt dat zijn zoon tot de islam is bekeerd en voortaan als Bilal door het leven gaat, maakt dat nieuwsgierig naar die ándere, meer urgente film die verscholen zit in Tour de France. Met het doorbreken van stugge ideeën en vooroordelen over de islam zou regisseur Rachid Djaidani een film hebben gemaakt die daadwerkelijk een modern licht laat schijnen op Frankrijk.