Niemand heeft hem de zee in zien gaan. Niemand van de groep waarmee hij samen op vakantie was, heeft gezien wat er gebeurd is. Zijn hoopje kleren, achtergelaten in het zand, met portemonnee en duikmes bovenop, is het enige wat rest. Lex Schrijber verdween in 2000 in de Rode Zee, tijdens een duikvakantie in Egypte. Het feit dat hij nooit zonder zijn duikmes het water inging, is voor zus Coco Schrijber het teken dat hij de zee die dag als laatste toevluchtsoord heeft gekozen.
De documentairemaakster (bekend van First Kill en Bloody Mondays & Strawberry Pies) keert vijftien jaar na dato terug naar die plek en plaatst opnieuw het bundeltje kleren in het zand, het mes bovenop. Ze spreekt met diverse betrokkenen, Lex' reisgenoten en de lokale autoriteiten. Na enige aansporing zet ze haar afkeer van en angst voor diepzeeduiken opzij om haar eerste duik te nemen op de plek van haar broers laatste.
Schrijber wil ontdekken wat de aantrekkingskracht van de zee is, die jaarlijks miljoenen mensen verlokt als een plek om te recreëren, of als iets om zich over te vervoeren, maar die ook talloze slachtoffers maakt. Een plek op aarde waar de mens niet thuishoort en niet kan overleven maar die wel een paradijs suggereert. Daartoe verweeft ze het verhaal van haarzelf en haar broer met dat van de kersverse vader Miguel, die op zijn surfplank de oversteek van Puerto Rico naar Florida wil maken in de hoop op een beter leven voor zijn gezin, en de vierntwintigjarige Britse Rebecca, die onder verdachte en nog altijd niet opgehelderde omstandigheden in 2011 verdween van het Disney cruiseschip waarop ze werkte. Mensen die het paradijs lijken te hebben gevonden (Miguel geeft op de hagelwitte stranden van zijn geboorteland surfles aan toeristen en Rebecca vermaakt honderden gezinnen die van hun vakantie genieten op een cruiseschip), maar die hun lot in handen leggen van het water.
How to Meet a Mermaid ging de afgelopen editie van het documentairefestival IDFA in première, waar hij ook meedraaide in de competitie. Het is de derde lange documentaire van Schrijber, die hiermee een trilogie aflevert over haar fascinatie voor het menselijk geworstel. Voor First Kill uit 2001 onderzocht ze het verlangen om te doden, door met Vietnamveteranen in gesprek te gaan die zeggen het doden te missen. Gouden Kalf-winnaar Bloody Mondays & Strawberry Pies (2008) verhaalde over verveling en wat dat met mensen kan doen. Die laatste documentaire liet al meerdere, uiteenlopende personen aan het woord en vergezelde hun uitspraken met die van fictieve, ultiem verveelde personages uit het werk van schrijvers Fjodor Dostojevski en Bret Easton Ellis.
In haar nieuwe film vervlecht Schrijber de woorden van de geïnterviewden met citaten (en soms letterlijk de audio-opnames) van onder meer Virginia Woolf, Albert Camus, William Faulkner en John F. Kennedy. De verheven voice-over, die deze stemmen tezamen vormen, begeleidt, samen met donkere instrumentale muziek, de grootse beelden van cameraman Lars Skree (The Act of Killing, The Look of Silence). Shots van de oceaan, vanuit de lucht en vanonder het wateroppervlak, worden afgewisseld met verstilde close-ups. Een zacht deinende kwal, een glimmende trompethals, de iris in het menselijke oog en een imposant ringvormig koraaleiland van boven gezien verworden tot een en hetzelfde in Schrijbers barokke beeldrijm. Het is een dromerige, intuïtieve manier van filmmaken die verwant is aan de stijl van regisseur Terrence Malick (The Tree of Life, The Thin Red Line), waarin intieme close-ups en oogstrelende vergezichten vergezeld worden van een mijmerende voice-over, die op het oog niets met het getoonde beeld van doen heeft.
How to Meet a Mermaid is zo afwisselend natuurdocumentaire, rampenfilm, poëzie en essay. Pijnlijk eerlijk (aan zijn oude vriend, die destijds mee naar Egypte was: "Mis je Lex?". "Gek genoeg niet." "Had hij het vaak over mij?" "Nee, en als het al gebeurde was het weinig positief.") maar bij tijd en wijle ook iets te gezwollen.
