Euroknallers kopen staat gelijk aan het regenwoud kappen en een gamba op de barbecue is verantwoordelijk voor de vernietiging van het mangrovebos in de Filippijnen. Tegelijkertijd zijn sperziebonen die onschuldig op het vuur pruttelen de stille moordenaar van Keniaans vee. Documentairemaker Walther Grotenhuis maakte een film over hoe de westerse voedselconsumptie aan de basis staat van natuurvernietiging elders op de wereld. Het verval van culturele diversiteit is hier onlosmakelijk mee verbonden.
Even terugrekenen van de speklap naar hoe het mogelijk werd gemaakt dat deze in de pan terechtkwam. Het stuk vlees was eerst een varkentje. Dat at voer, waarschijnlijk gemaakt van sojabonen. Die werden op hun beurt gekweekt op enorme sojavelden in Brazilië. Deze velden waren vroeger regenwoud. Nu niet meer. Grotenhuis maakte van vlees, vis en groente de hoofdrolspeler in een internationaal web van massaproductie en natuurvernietiging. Om aan de enorme vraag naar deze voedselsoorten te voldoen importeert de westerse wereld al decennialang uit Zuid-Amerika, Azië en Afrika, zonder al te veel stil te staan bij de gevolgen voor de omgeving en inwoners.
Door onze vraatzucht verliezen indianenstammen uit het Braziliaanse regenwoud terrein. Hun kinderen dragen T-shirts met Mickey Mouse erop en bulldozers van blanke boeren ronken aan de grens van hun reservaat. In Afrika worden nomadenstammen gedwongen om een vast onderkomen te kiezen door de droogte die het gevolg is van grootschalige irrigatie en wateromleidingen. Rivieren drogen er op: er is alleen al vijfentwintig liter water nodig om één ons bonen te laten groeien. Niettemin blijkt deze documentaire geen pamflet tegen onze dominante voedselwens: Grotenhuis laat het mes aan twee kanten snijden. Omdat hij evenveel tijd vrijmaakt voor de mening van voedselproducenten acht hij de kijker zelf in staat om conclusies te trekken.
Smakelijk Eten! is daarom niet belerend, maar wel bewustmakend. Opmerkelijk is dat de bijdrage van deze documentaire bijzonder gering is aan wat al bestaat. In 2005 maakte Erwin Wagenhofer het soortgelijke We Feed The World die op nuanceverschillen na dezelfde informatie biedt en tevens breder ingaat op de materie. Ook in deze film komen meerdere partijen aan bod en ook hier mag de kijker zelf de conclusie trekken. Verder toont Unser Täglich Brot van Nikolaus Geyrhalter de mechanisatie van de groente- en vleesindustrie in angstaanjagende wide angle shots. Zonder toevoeging van geluid, dialoog of muziek is die documentaire net zo kil als dat hij effectief is.
Omdat de boodschap dus al lang niet nieuw meer is heeft deze film vooral een repetitieve waarde. Smakelijk Eten! ontleent bestaansrecht aan het stukje bewustwording dat bij de consument versterkt wordt, zodat die de eerstvolgende keer het doosje met Keniaanse peulvruchten in het schap laat liggen. Maar ondanks dat de film inhoudelijke en filmische vernieuwing ontbeert, is de boodschap ervan nog wel actueel. Wellicht dat de kracht van herhaling voor gedragsverandering zorgt bij de consument. Wie echter nog niet bekend is met de inhoud van deze film kan beter naar de eerdergenoemde documentaires kijken.
